Page 24 - 2024 editör yurdışı özetin özeti
P. 24
TÜRK EĞİTİM TARİHİ BÖLÜM 1
EDİTÖR YAYINLARI
TÜRK EĞİTİM TARİHİNİN AMACI VE ÖNEMİ TÜRK EĞİTİM TARİHİNİN DÖNEMLERİ
• Eğitim tarihi, eğitimin zaman içinde izlediği yolu inceleyen bir • Türk eğitim tarihinini dönemlere ayırmak, Hunlardan günü-
bilim dalıdır. Eğitim bilimlerinin bir dalı olarak eğitim fakültele- müze kadarki süreçte eğitimimizin seyrini daha iyi görebilme-
rinde ve ilgili enstitülerde araştırılmaktadır. mizi sağlar.
• Tüm bilim dalları gibi eğitim bilimleri de kendi akademik geçmi- • Türk toplumunu derinden etkilemiş olan iki olay; İslamiyet’in
şini belgelemektedir. Türk eğitim tarihi, Türklerin eğitim alanın- Türklerce kabulü ve cumhuriyetin ilanı Türk eğitim tarihi açısın-
daki geçmişini araştırarak günümüz eğitim uygulama ve sorun- dan da dönüm noktası olarak kabul edilmiştir.
larına çözüm bulmak, geleceğe dönük planlama yapmak için • Buna göre Türk eğitim tarihi üç ana döneme ayrılır:
yararlanabileceğimiz veriler sunar.
▪ İlk Türk Devletlerinde Eğitim,
▪ İslamiyet’in Kabulünden Sonra Türklerde Eğitim,
▪ Cumhuriyet Döneminde Eğitim.
Türk Eğitim Tarihinin Kapsamı
• Toplumun Eğitim Anlayışı İSLAMİYET ÖNCESİ TÜRK DEVLETLERİNDE
• Eğitimle İlgili Her Tür Bilgi ve Belge EĞİTİM
• Ders Araç ve Gereçleri
• Devletin Eğitim Politikası ve Eğitim Felsefesi • Türk eğitim tarihi, bilinen ilk Türk toplumlarıyla başlar. İslamiyet
öncesi dönemde Türk devletlerinden üçü ön plana çıkar: Hun,
• Yaygın Eğitim Kurumları Kök Türk ve Uygur devletleri.
• Eğitimle İlgili Kanun, Tüzük ve Yönetmelikler • Bunların eğitim görüş ve uygulamalarında görülen temel özel-
• Öğretmenlerin Zaman İçinde Değişen Nitelikleri likler şunlardır:
• Ders Programları ve Kitapları
• Örgün Eğitim Kurumları İlk Türk Devletlerinde Eğitimin Temel Özellikleri
• Eğitim Kuramları ve Geliştirilen Eğitim Düşünceleri • Eğitim anlayışı ve uygulamaları toplumun yaşama biçiminin
• Eğitimle İlgili Nitel ve Nicel Sonuçlar etkisiyle şekillenmiştir.
• Eğitimde toplumun töresi çok önemlidir.
Eğitim ve öğretimle ilgili kavramların açıklanması, örneklendiri- • Bu dönemde örgün eğitim kurumlarının bulunduğunu göste-
lerek anlaşılmasının sağlanması, gerçekleştirilen eğitim uygula- ren kesin bir delil yoktur.
malarının kavranması, dönemler arası benzerlik ve farklılıkların
nedenlerinin açıklanması, günümüz uygulamalarının yorumlan- • Şiir, atasözü gibi sözlü edebiyat ürünlerinin halk eğitiminde
önemli rolü vardır.
ması, bazı olgu, kavram, kurum, kuruluş ve anlayışların zaman
içinde değişimi gibi konular Türk eğitim tarihinin kapsamına girer. • Eski Türklerde mesleki eğitim önemlidir.
Görülüyor ki Türk eğitim tarihinin konu kapsamı çok geniştir. • Dışa dönük, akıncı, mert bir insan modeli olan “alp” tipine
Bunun nedenleri, eğitimin kapsamının geniş olması ve konuların önem verilir.
uzun bir zaman kesiti içinde ele alınmasıdır.
ASYA HUN DEVLETİ’NDE EĞİTİM
TÜRK EĞİTİM TARİHİNİN KAPSAMI, AMACI VE • Asya Hun Devleti Dönemi, Türk eğitim tarihinde ilk belirgin
ÖNEMİ uygulamaların görüldüğü zaman dilimidir.
• Özellikle Mete Han zamanında, güçlü bir orduyu ve güçlü bir
• Türk eğitim tarihi, Türklerin eğitim anlayış ve uygulamalarını toplumu hedefleyen, etkin ve disiplinli bir eğitim yaşamının
inceleyerek dönemsel özellikleri ve zaman içinde ortaya çıkan bulunduğu bilinmektedir.
farklılıkları belgelerle ortaya koyar. Dönemsel özellik ve farklı-
lıkların değerlendirilmesi, günümüz eğitim sorunlarının daha iyi • Bir tür yaygın eğitim niteliği taşıyan bu yapının temel amaçları
anlaşılmasına ve çözülmesine yardımcı olur. aşağıda verilmiştir:
279
