Page 14 - 2024-yurtdisi-cozumlu-konu-anlatimli
P. 14

62                                                                     ANLATIM BOZUKLUĞU
             2.  SÖZCÜKLERİN YANLIŞ ANLAMDA                 ve “olasılık” belirten sözlerin aynı cümlede kullanılması
               KULLANILMASI                                 bu tür anlam bozukluklarına yol açmaktadır.
                                                            Ɖ   Kapının önünde tamı tamına üç beş nöbetçi vardı.
             Bu tür anlatım bozuklukları genellikle “sağlamak, neden
             olmak,  savunmak,  iddia  etmek,  katkıda  bulunmak,  yol   Ɖ   Aşağı yukarı tam üç ay önce benzer bir yazı daha
             açmak, şans…”  gibi sözcüklerin kendi anlamlarının tam   çıkmıştı.
             aksini ifade edecek şekilde kullanılmasından kaynakla-  Ɖ   Gazetede çıkan bu haber, mutlaka bakanın da kula-
             nır.                                             ğına gitmiş olmalı.

             Ɖ   Piyasaların  olumsuz  etkilenmesini  sağlayan  bu  tür   Ɖ   Milli Savunma Bakanı, kesinlikle askeri bir çözüme
               açıklamalardan kaçınmak gerekir. (Y)           başvurulmayacağını   umduğunu belirtti.
                Piyasaların  olumsuz  etkilenmesine  neden  olan  bu   Ɖ   Eminim ki bunca gürültü patırtı en çok onu üzmüş
               tür açıklamalardan kaçınmak gerekir. (D)       olsa gerek.
             Ɖ   Bu tür bilimsel çalışmalar, dilimizin zenginleşmesine   Ɖ   Onun önümüzdeki ay, ailesini mutlaka ziyaret edece-
               neden olacak. (Y)                              ğini zannediyorum.
                Bu  tür  bilimsel  çalışmalar,  dilimizin  zenginleşmesini
               sağlayacak. (D)                              4.  GEREKSİZ SÖZCÜK KULLANIMI
                                                            Aynı  anlamı  ya  da  aynı  görevi  karşılayan  sözcüklerin
                ŗ   NOT                                     aynı cümle içinde kullanılması anlatım bozukluğuna yol

             (   “Sağlamak” ya da “katkıda bulunmak” elde edilmesi   açar. Bu tür bir anlatım bozukluğunu gidermek için aynı
                istenen, olumlu bir sonuca ulaşmaktır. İstenmeyen,   anlama gelen sözcüklerden birini cümleden çıkarmamız
                olumsuz sonuçların ortaya çıkması  “neden olmak”   gerekir.
                sözüyle belirtilir.
                                                            Aşağıdaki örneklerde anlatım bozukluğuna

             Ɖ   Muhalefet  liderleri,  sosyal  reformların  olumlu  sonuç   yol açan gereksiz sözcükler koyu renkle
               vermeyeceğini savundu. (Y)                   belirtilmiştir.
                Muhalefet  liderleri,  sosyal  reformların  olumlu  sonuç   Ɖ   Çamurlu  bir  yoldan  yaya  yürüyerek  kalenin  yanına
               vermeyeceğini öne sürdü. (D)                   vardık.(Y)
             Ɖ   Kimi  uyarıcı  ilaçlar,  sporculara  yarardan  çok  zarar      Çamurlu bir yoldan yürüyerek kalenin yanına vardık.
               sağlamaktadır. (Y)                             (D)
                Kimi  uyarıcı  ilaçlar,  sporculara  yarardan  çok  zarar   Ɖ   Geçmişteki  hatıraları  kolay  kolay  unutamaz  insan.
               vermektedir. (D)                               (Y)

             Ɖ   Mermerin üzerine yazılmış figürlere hayranlıkla bakı-     Hatıraları kolay kolay unutamaz insan. (D)
               yordu. (Y)
                                                            Ɖ   Sınıfa girmeyelim, henüz daha ders zili çalmadı. (Y)
                Mermerin üzerine çizilmiş figürlere hayranlıkla bakı-    Sınıfa girmeyelim, henüz ders zili çalmadı. (D)
               yordu. (D)
                                                            Ɖ   Kardeşlerinden  boyu  en  uzun  olanı  basketbol  takı-
             Ɖ   Küçük kızın saçları hayli büyümüş. (Y)       mına girmişti. (Y)
                Küçük kızın saçları hayli uzamış.  (D)         Kardeşlerinden en uzun olanı basketbol takımına gir-
             Ɖ   Fidanı saksıya ekebilirsiniz.(Y)             mişti. (D)
                Fidanı saksıya dikebilirsiniz.(D)           Ɖ   Yarın  bölgenin  tamamında  sıcaklık  sıfırın  altında
             Ɖ   Yağmur elektriğin kesilmesini sağladı. (Y)   eksi beş derece olacak. (Y)
                Yağmur elektriğin kesilmesine neden oldu. (D)     Yarın  bölgenin  tamamında  sıcaklık  eksi  beş  derece
                                                              olacak. (D)
             Ɖ   Bu tür tatbikatlarda ölüm şansı her zaman mevcut.
               (Y)                                          Ɖ   Gizli sırlarımı sana anlatmasaydım keşke. (Y)
                Bu tür tatbikatlarda ölüm riski her zaman mevcut. (D)     Sırlarımı sana anlatmasaydım keşke. (D)
                                                            Ɖ   Ampul ilk kez Edison tarafından bulundu. (Y)
             3.  ANLAMCA ÇELİŞEN SÖZCÜKLERİN                   Ampul Edison tarafından bulundu. (D)
               KULLANILMASI                                 Ɖ   Tatil yaklaştıkça heyecanımız gittikçe artardı. (Y)
                                                               Tatil yaklaştıkça heyecanımız artardı. (D)
             Anlam yönünden birbirilerine zıt olan, aralarında anlam-
             sal çelişki bulunan sözcüklerin aynı cümle içinde kulla-
             nılması anlatım bozukluğuna yol açar. En çok “kesinlik”
   9   10   11   12   13   14   15   16   17   18   19