Page 4 - 2024 KPSS JÜRİ KONFOR SERİSİ VATANDAŞLIK SORU BANKASI
P. 4

BÖLÜM 1                          TEMEL HUKUK KAVRAMLARI






                                        TOPLUMSAL HAYATI DÜZENLEYEN KURALLAR


               Din Kuralları             Ahlak Kuralları            Görgü Kuralları           Hukuk Kuralları

                                                HUKUKTA YAPTIRIM TÜRLERİ

                               Ceza                                                 Cebri İcra
         Hapis Cezası: Süreli, müebbet ve ağırlaştırılmış müebbet  Bir hukuk kuralını ihlal eden kimsenin o hukuk kuralının
         Adli Para Cezası: 5 günden az, 730 günden fazla olamaz.  emrini yerine getirmeye zorlanmasıdır.

                      Hükümsüzlük (Geçersizlik)
                                                                                    Tazminat
         Yokluk: Hukuki işlemin hiç yapılmamış sayılmasıdır.
                                                                Bir hukuk kuralına aykırı hareket eden kişinin meydana
         Mutlak Butlan: Hukuki işlemin temelden bozuk olması, kesin   gelen zararı ödemesidir.
         olarak hükümsüz olmasıdır.

         Nispi Butlan: Bir hukuki işlemin taraflarından birinin işleme
         geçerlilik veya geçersizlik sağladığı hallerdir.                             İptal

         Tek Taraflı Bağlamazlık: Hukuki işlemin taraflarından birinin   Hukuk kurallarına aykırı olarak yapılmış bir idari işlemin
         sözleşme yapma ehliyetinin olmamasıdır.                yargı kararı ile ortadan kaldırılmasıdır.

                              HUKUK KAVRAMININ ÇEŞİTLİ ANLAMLARI                           HUKUKUN KAYNAKLARI

                               Bir ülkede yetkili bir makam tarafından konulan ve yürürlükte bulunan
             Mevzu Hukuk
                               yazılı hukuk kurallarıdır.                                      Yazılı Kaynaklar
                               Bir ülkede belli bir dönemde yürürlükte bulunan yazılı ve yazısız hukuk
         Pozitif (Müspet) Hukuk                                                              •  Anayasa
                               kurallarıdır.
              Tarihi Hukuk     Yürürlükte olmayan, yürürlükten kalkmış hukuk kurallarıdır.   •  Kanunlar
                                                                                             •  Uluslararası
             Objektif Hukuk    Herkese uygulanan genel ve soyut kurallardır.                  Antlaşmalar
            Subjektif Hukuk    Bireylerin hak ve özgürlükleri, yetkileridir.                 •  Cumhurbaşkanlığı
              Şekli Hukuk      Uyuşmazlıkların çözümünde izlenecek usulü gösteren hukuk kurallarıdır.  Kararnameleri
                               Toplumu oluşturan kişilerin birbirleri ve toplum ile olan ilişkilerini   •  Yönetmelikler
             Maddi Hukuk
                               düzenleyen, kişilerin haklarını ve borçlarını düzenleyen kurallardır.  •  Emirler
              İdeal Hukuk      Bir ülkede ideal yani olması gereken hukuk kurallarıdır.      •  Genelgeler
                                                                                             •  Adsız Düzenleyici
                                 HUKUK KURALLARININ ÇEŞİTLERİ                                 İşlemler

           Emredici Hukuk Kuralları  Kesinlikle uyulması gereken hukuk kurallarıdır.          Yardımcı Kaynaklar
                                   Birden fazla anlama gelen beyan ve eylemlerinin hangi anlama
         Yorumlayıcı Hukuk Kuralları                                                         •  İçtihat
                                   geldiğini saptayan kurallardır.                            (Yargısal Karar)
                                   Bir hukuk kavramının ya da kurumun ne anlama geldiğini açıkla-
          Tanımlayıcı Hukuk Kuralları                                                        •  Doktrin
                                   yan kurallardır.
                                   Bir hukuk kuralını ya da kanunu kısmen veya tamamen yürürlük-  (Bilimsel Görüş)
           İlga Edici Hukuk Kuralları
                                   ten kaldıran hukuk kurallarıdır.                           Yazısız Kaynaklar
          Yetki Verici Hukuk Kuralları  Bireylerin hak ve özgürlükleri, yetkileridir.

         Tamamlayıcı Hukuk Kuralları Tarafların aksini kararlaştırabildikleri hukuk kurallarıdır.  •  Örf ve Adetler


          4
   1   2   3   4   5   6   7   8   9