Page 8 - 2024 KPSS JÜRİ KONFOR SERİSİ VATANDAŞLIK SORU BANKASI

1982 ANAYASASI’NA GİRİŞ -
BÖLÜM 3
TEMEL HAK VE ÖDEVLER

ANAYASANIN BAŞLANGIÇ BÖLÜMÜNDE TEMEL HAK VE HÜRRİYETLERİN SINIRLANMASI
YER ALAN İLKELER • Özlerine dokunulmaksızın
• Atatürk milliyetçiliği • Türk milli menfaatleri • Yalnızca anayasanın ilgili maddelerinde belirtilen sebeple-
• Atatürk inkılap ve ilkeleri • Milli egemenlik re bağlı olarak
• Kanunla sınırlanabilir.
• Hürriyetçi demokrasi • Laiklik ilkesi
• Bu sınırlamalar anayasanın sözüne ve ruhuna
• Hukuk düzeni • Eşitlik ve sosyal devlet • Laik Cumhuriyetin gereklerine
• Anayasa ve kanunların • Millet iradesinin mutlak • Ölçülülük ilkesine aykırı olamaz.
üstünlüğü üstünlüğü
TEMEL HAK VE HÜRRİYETLERİN DURDURULMASI
• Kuvvetler ayrımı • Yurtta sulh, cihanda sulh
Savaş Seferberlik Olağanüstü Hâl
• Durdurma durumun gerektirdiği ölçüde olmalıdır.
ANAYASANIN GENEL ESASLARI
• Durdurma milletlerarası hukuktan doğan yükümlülükler ih-
MADDE 1: Devletin şekli (Cumhuriyet) lal edilmeden yapılmalıdır.

MADDE 2: Cumhuriyetin nitelikleri ÇEKİRDEK HAKLAR
MADDE 3: Devletin bütünlüğü, resmi dili, bayrağı, milli marşı (Temel Hak ve Hürriyetlerin Durdurulması
ve başkenti Durumunda Dahi Dokunulamayacak Haklar)
• Savaş hukukuna uygun fiiller sonucu meydana gelen ölüm-
MADDE 4: Değiştirilemeyecek hükümler (1, 2 ve 3. maddeler)
ler dışında kişinin yasama hakkına dokunulamaz.
MADDE 5: Devletin temel amaç ve görevleri • Kimse din, vicdan, düşünce ve kanaatlerini açıklamaya
MADDE 6: Egemenlik (Millet) zorlanamaz.
MADDE 7: Yasama yetkisi (Türk milleti adına TBMM) • Suç ve cezalar geçmişe yürütülemez.
• Suçluluğu mahkeme kararıyla saptanıncaya kadar kimse
MADDE 8: Yürütme yetkisi ve görevi (Cumhurbaşkanı)
suçlu sayılamaz.
MADDE 9: Yargı yetkisi (Türk milleti adına bağımsız ve tarafsız
mahkemeler) SUÇ VE CEZALARA İLİŞKİN ESASLAR
MADDE 10: Kanun önünde eşitlik • Kimse işlediği zaman yürürlükte bulunan kanunun suç say-
madığı bir fiilden dolayı cezalandırılamaz.
MADDE 11: Anayasanın bağlayıcılığı ve üstünlüğü • Kimseye suçu işlediği zaman kanunda o suç için konulmuş
olan cezadan daha ağır bir ceza verilemez.
ANAYASANIN DEĞİŞTİRİLEMEYECEK MADDELERİ • Ceza ve ceza yerine geçen güvenlik tedbirleri ancak ka-
nunla konulur.
Devletin Cumhuriye- Devletin Bütünlüğü, Resmi Dili, • Suçluluğu hükmen sabit oluncaya kadar kimse suçlu sa-
Şekli tin Nitelikleri Bayrağı, Milli Marşı, Başkenti yılamaz.
(Madde 1) (Madde 2) (Madde 3) • Hiç kimse kendisini ve kanunda gösterilen yakınlarını suç-
layan bir beyanda bulunmaya veya bu yolda delil göster-
meye zorlanamaz.
TEMEL HAKLAR VE ÖDEVLER • Kanuna aykırı olarak elde edilmiş bulgular, delil olarak ka-
bul edilemez.
Kişinin Hakları Sosyal ve Ekonomik Siyasi Haklar ve • Ceza sorumluluğu şahsidir.
ve Ödevleri Haklar ve Ödevler Ödevler
Negatif Statü Pozitif Statü Aktif Statü • Hiç kimse yalnızca sözleşmeden doğan bir yükümlülüğü ye-
rine getirememesinden dolayı özgürlüğünden alıkonulamaz.
Hakları Hakları Hakları
• Ölüm cezası ve genel müsadere cezası verilemez.
• İdare, kişi hürriyetinin kısıtlanması sonucunu doğuran bir
TEMEL HAK VE HÜRRİYETLERİN NİTELİĞİ müeyyide uygulayamaz.
• Uluslararası ceza divanına taraf olmanın gerektirdiği yü-
Kişiliğe Bağlı Dokunulmaz Devredilmez Vazgeçilmez kümlülükler hariç olmak üzere vatandaş, suç sebebiyle ya-
bancı bir ülkeye verilemez.

40