Page 15 - 2024 KPSS TÜRKÇE KONU ANLATIMLI - DATA YAYINLARI
P. 15

BÖLÜM
                             TAMLAMALAR                                                              10






                                                   TAMLAMALAR

          İki ya da daha çok sözcüğün birbirini çeşitli ilgilerle tamamladığı söz gruplarına tamlama denir. Türkçede “sıfat tamlaması” ve “ad
          (isim) tamlamaları” olmak üzere iki çeşit tamlama vardır.


                                                SIFAT TAMLAMASI


             ● Bir sıfatın kendisinden sonra gelen bir isimle oluşturduğu tamlamaya sıfat tamlaması denir.
                DATA YAYINLARI
             ● Sıfat tamlamalarında önce sıfat sonra da isim gelir. Sıfat tamlayan, isim de tamlanandır. Tamlayan da tamlanan da birden çok
            sözcükten oluşabilir.
          ď   Örnekler
            •    güzel   ülke     sıfat tamlaması  •    yaşlı   adam     sıfat tamlaması  •    karışık   işler     sıfat tamlaması
                sıfat     isim                     sıfat     isim                     sıfat     isim
              (t.yan)   (t.nan)                  (t.yan)   (t.nan)                  (t.yan)   (t.nan)

          ď   Örnekler
            •  Okulumuza yeni gelen öğrenci Türkiye geneli sınavlarda matematikten defalarca derece yapmış.
            •  Size söylediğim gibi, bazı kimsesiz çocuklar üzerine araştırma yapacağız.

            •  Dün akşam Atatürk Kültür Merkezinde seyredilmeye değer oyunlar sergilendi.
            •  Beyaz elbisesi, simli tacı ve topuklu ayakkabıları ile masallardan fışkırmış bir prensesi andırıyordu.
            •  Bebeğin kömür karası gözleri, bembeyaz bir teni vardı.

            •  Sofrada acılı mezelere olmayınca olay çıkarırdı.
            •  Buluşmamızın üzerinden kaç gün geçti?

          Bu cümlelerde altı çizili olan bölümler sıfat tamlamasıdır.

           Örnek Sorurnek Soru
           Ö
           O  gün  yeşil kapıları  ,  çamura bulanmış taşları  ,  başıboş
                      I               II
           köpekleri  ,  kıyıdaki sazlıkları   çekmek için  fotoğraf makinemi
              III        IV                     V
           yanıma aldım.
           Numaralanmış  tamlamalardan  hangisi  tür  bakımın-
           dan ötekilerden farklıdır?
           A) I     B) II      C) III    D) IV      E) V



           Çözümözüm
           Ç
           V numaralı “fotoğraf makine(si)mi” sözcük grubu iki isim-
           den oluşmuştur ve bir isim tamlamasıdır. Diğer seçenek-
           lerdeki  numaralanmış  söz  grupları  ise  sıfat  ile  isimden
           oluşmuştur ve sıfat tamlamasıdır.
   10   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20