Page 16 - 2024 KPSS TÜRKÇE KONU ANLATIMLI - DATA YAYINLARI
P. 16
BÖLÜM
FİİLLER - EK FİİL - FİİLİMSİ 11
FİİLLER (EYLEMLER)
İş, oluş veya hareket bildiren sözcüklere fiil (eylem) denir.
ď Örnekler
• Gül-, oku-, bak-, sev-, kaç-; çekil-, uyan-, söyle-, kaçır-...
ÇEKİMLİ FİİL
DURUM FİİLLERİ DATA YAYINLARI
● Kip ve kişi ekleriyle çekimlenmiş fiillere çekimli fiil denir�
ď Örnekler
• Türk sineması kendi kabuğunu üzerinden atıyor� • Son yolculuğuna bugün uğurlanacak�
• Avrupa’da öğrenim görmek istiyordu� • Patatesler iyice kızarmış hatta bir kısmı yanmıştı�
• Beğendiği makaleleri bir araya getirmiş� • Her gün bir saat yürüyüş yapar�
Bu cümlelerde altı çizili sözcükler çekimli fiildir ve aynı zamanda da bulundukları cümlenin yüklemi görevindedir.
● Fiiller yalın hâldeyken mastar ekini (-mek / -mak) alırlar. Sözlüklerde de mastar eki almış hâlleri bulunur.
ď Örnekler
• İç(mek), yüz(mek), kır(mak), kaz(mak); karart(mak), kurut(mak), kondur(mak), sildir(mek)...
ANLAMLARINA GÖRE FİİLLER
KILIŞ (İŞ) FİİLLERİ Yapılan işten etkilenen bir nesnenin bulunduğu fiillerdir�
Örnekler
ď
• çiz-, oku-, yaz-, kaz-, sev-, bul-, gör-���
● Bu fiillere yöneltilen “Neyi?, Kimi?” sorularına cevap alı-
nabilir yani kılış fiilleri geçişli fiillerdir�
Yapılan işten etkilenen bir nesnenin bulunmadığı fiillerdir�
Varlığın içinde bulunduğu durumu anlatır�
ď Örnekler
• yürü-, ağla-, sevin-, otur-, uyu-, uç-���
● Bu fiiller “Neyi?, Kimi?” sorularına cevap vermediklerin-
den geçişsiz fiillerdir�
Zamanla öznenin yapısında meydana gelen değişmeyi anla-
OLUŞ FİİLLERİ ď ● Oluş fiilleri de “Neyi?, Kimi?” sorularına cevap veremeyen
tan fiillerdir�
Örnekler
• acık-, büyü-, sarar-, uza-, yaşlan-���
yani geçişsiz olan fiillerdir�
Data Yayınları / KPSS Türkçe 163