Page 16 - 2024 KPSS TÜRKÇE KONU ANLATIMLI - DATA YAYINLARI
P. 16

BÖLÜM
              FİİLLER - EK FİİL - FİİLİMSİ                                                           11






                                               FİİLLER (EYLEMLER)

          İş, oluş veya hareket bildiren sözcüklere fiil (eylem) denir.
          ď   Örnekler

            •  Gül-, oku-, bak-, sev-, kaç-; çekil-, uyan-, söyle-, kaçır-...

           ÇEKİMLİ FİİL
            DURUM FİİLLERİ DATA YAYINLARI
              ● Kip ve kişi ekleriyle çekimlenmiş fiillere çekimli fiil denir�
           ď   Örnekler
             •  Türk sineması kendi kabuğunu üzerinden atıyor�   •  Son yolculuğuna bugün uğurlanacak�
             •  Avrupa’da öğrenim görmek istiyordu�              •  Patatesler iyice kızarmış hatta bir kısmı yanmıştı�
             •  Beğendiği makaleleri bir araya getirmiş�         •  Her gün bir saat yürüyüş yapar�

           Bu cümlelerde altı çizili sözcükler çekimli fiildir ve aynı zamanda da bulundukları cümlenin yüklemi görevindedir.


             ● Fiiller yalın hâldeyken mastar ekini (-mek / -mak) alırlar. Sözlüklerde de mastar eki almış hâlleri bulunur.

          ď   Örnekler
            •  İç(mek), yüz(mek), kır(mak), kaz(mak); karart(mak), kurut(mak), kondur(mak), sildir(mek)...
                    ANLAMLARINA GÖRE FİİLLER



            KILIŞ (İŞ) FİİLLERİ  Yapılan işten etkilenen bir nesnenin bulunduğu fiillerdir�

                  Örnekler
              ď
                 •  çiz-, oku-, yaz-, kaz-, sev-, bul-, gör-���
                  ● Bu fiillere yöneltilen “Neyi?, Kimi?” sorularına cevap alı-
                 nabilir yani kılış fiilleri geçişli fiillerdir�



              Yapılan işten etkilenen bir nesnenin bulunmadığı fiillerdir�
              Varlığın içinde bulunduğu durumu anlatır�
              ď   Örnekler
                 •  yürü-, ağla-, sevin-, otur-, uyu-, uç-���
                  ● Bu fiiller “Neyi?, Kimi?” sorularına cevap vermediklerin-
                 den geçişsiz fiillerdir�



              Zamanla öznenin yapısında meydana gelen değişmeyi anla-
            OLUŞ FİİLLERİ  ď   ● Oluş fiilleri de “Neyi?, Kimi?” sorularına cevap veremeyen
              tan fiillerdir�
                  Örnekler
                 •  acık-, büyü-, sarar-, uza-, yaşlan-���

                 yani geçişsiz olan fiillerdir�


                                                                                  Data Yayınları / KPSS Türkçe  163
   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20   21