Page 39 - 10-sinif-cografya-odn

BÖLGELER VE ÜLKELER 3. ÜNİTE 122

DÜNYADA ULAŞIM ˇ Çin ile Rusya arasındaki Çay Yolu
ULAŞIM Transsibirya demir yolunun yapılmasıy-
la önemini kaybetmiştir.
ˇ Ulaşım, insanlar arasındaki bağların
güçlenmesini sağlayan en önemli etkin- ˇ Modern anlamda ilk kara yolu Birleşik
liklerdendir. Krallık’ta 19. yüzyılda yapılmıştır.
ˇ İlk insandan günümüze kadar insanlar ˇ Dünya’da kara yolu en çok Avrupa’da
sürekli yer değiştirmişlerdir. gelişmiştir. Kuzey Amerika kara yolu
ağının sık olduğu bir yerdir.
EDİTÖR YAYINEVİ
ˇ İnsan, haber ve mal ihtiyaçları doğrultu-
sunda bir yerden başka bir yere taşın- ˇ Dünya’da en uzun kara yoluna sahip
mıştır. ülke ABD’dir. Kanada da kara yolu uzun-
luğu fazladır.
ˇ İnsanların alet kullanmaya başlaması ve
üretimin artmasına bağlı olarak başla- ˇ Güney Amerika’da kara yolu en fazla
yan ticaretin gelişmesi, birinci derecede Brezilya ve Arjantin’de, Asya kıtasında
ulaşıma bağlıydı. Bu nedenle malların Rusya, Çin ve Hindistan’da gelişmiştir.
pazar alanlarına taşınması gerekliydi. ˇ Afrika kıtasında kara yolu Birinci Dünya
Bu durum ulaşımın gelişmesine neden Savaşı’ndan sonra gelişmiştir. Bu kıtada
olmuştur. Güney Afrika Cumhuriyeti, Fas, Tunus
ˇ Ticaret, turizm, yönetim vb. birçok etkin- ve Cezayir’de kara yolları gelişmiştir.
lik ulaşım sayesinde gerçekleştirilmek- ˇ Avustralya’da kara yolu ağı ülkenin do-
tedir. Bu nedenle ulaşım bir ülkenin can ğusunda gerçekleşmiştir.
damarı olarak değerlendirilir. ˇ Çok şeritli yolların yapım fikrini ilk defa
ˇ Bir ülkedeki ulaşım yollarının sıklığı ve Almanlar ortaya atmıştır. Bu fikri ilk ger-
kalitesi, o ülkenin gelişmişlik düzeyinin çekleştiren ülke ABD olmuştur.
göstergesidir. DENIZ YOLU
ˇ Ulaşım ağlarının başlıcaları kara, deniz,
demir ve hava yollarıdır.
KARA YOLLARI
ˇ Kara yolu insanlık tarihinin sahip olduğu
ilk ulaşım ağıdır.
ˇ İlk insanlar hayvan izlerini yol olarak kul-
lanmışlardır.
ˇ Tekerleğin icat edilmesiyle ovalar, akar-
su vadileri ve dağların geçit verdiği yer-
ler yol olarak kullanılmıştır. ˇ Fenikeliler deniz yolu bakımından geliş-
miş ilk uygarlıktır. Deniz ulaşımı uzun bir
ˇ Asurlar ve Romalılar ilk kara yolunu ya- süre kıyılarda gerçekleşmiştir. 15. yüz-
panlar olarak kabul edilmektedir. yılda açık denizlerde ulaşım başlamıştır.
ˇ Çin ile Rusya arasındaki Çay Yolu, Çin ˇ Pusulanın keşfi, gemicilik ve astronomi
ve Güneydoğu Asya ile Avrupa ara- alanındaki gelişmeler deniz ulaşımında
sındaki İpek ve Baharat yolları önemli çığır açmıştır.
yollardır. Bu yollar sayesinde Çin’de ˇ Sanayi ve teknoloji alanındaki gelişme-
üretilen ipek Güneydoğu Asya’ya ve lerin artması deniz ulaşımının gelişimini
Güneydoğu Asya’da üretilen baharatlar sağlamıştır.
Avrupa’ya taşınmıştır.
ˇ Yunanlılar, Romalılar, Portekizliler, Ce-
ˇ İpek ve Baharat yolları Ümit Burnu’nun nevizliler ve Venedikliler deniz ulaşımın-
keşfi ve Süveyş Kanalı’nın açılmasıyla da önde gelen uygarlıklardır.
önemini kaybetmiştir.