Page 32 - 10_tarih_soru_bankasi

YENİ NESİL SORULAR
7 ve 8. soruları aşağıdaki parçaya göre ceveplayınız.

Zihniyetiyle bir ayağı Şark’ta öteki Garp’ta olan büyük hükümdar Fatih Sultan Mehmet, ilim
adamına gösterdiği emsalsiz ilgi ve sevgi ile ilim adamının fikrî özgürlük ve haysiyetini kurtar-
mıştı. İstanbul’a ayak basar basmaz, Ayasofya’dan ve papaz odalarından yararlanarak mevcut
binalarda, ilk medreseleri açmıştı. Ali Kuşçu, Ali Tusi ve Molla Zeyrek gibi büyük hocaları bu
müesseselerin başına getirmişti. Fatih, seferlerde de âlimlerden bir kısmını beraberinde götü-
rür, bazen heyet hâlinde bazen de tek tek onları yanına alır ve gittiği yerlerde boş zamanlarını
ilmî sohbetlerle geçirirdi. Fatih, gittiği memleketlerin âlimleriyle de görüşürdü.
A) Padişahın emri olmasıTÖR YAYINEVİ
Padişah; âlimlerin nazını çekmekte, huysuzluk, titizlik, geçimsizlik hatta kıskançlıklarını ida-
re etmekte çok temkinliydi. Onun bu tahammüllü anlayışı, ilmin özgürlüğüne ve şerefine en
büyük hizmetti. Onlarla sohbet eder, latifelerde bulunur, bilhassa münazaralara karşı adeta
tiryakilik gösterirdi. Padişahın yanına giderken âlimler, teşrifat kurallarına uymak zorunda ol-
salar da Hatibzade gibi bazı âlimler değil padişahın elini öpmek, huzurunda eğilmezdi. Fatih
de bütün bunları hoş görerek müdahale etmezdi. Toplantılarda âlimler oturur, ümera (yüksek
devlet memurları) ayakta dururdu. Fatih, fazilet ve irfanı ile şöhret bulan insanları İstanbul’a
davet ederek hükûmet merkezini ilim ve fen durağı hâline getirmeye çalışırdı. Bu yoldaki ulvi
maksadını gerçekleştirmek için hiçbir fedakarlıktan çekinmez ve hiçbir masraftan kaçınmazdı.

Fatih, tıpkı askerî fetihleri gibi bilgi adına açtığı savaşta da bir âlimler, sanatkârlar ordusu tesis
etmiş ve bu muhteşem kadronun başına da yine kendisi serdar olmuştu.

7 Buna göre aşağıdakilerden hangisi top- 8 Buna göre Fatih Sultan Mehmet ile ilgili;
lantılarda âlimler otururken ümeranın I. ilim erbabına büyük bir tevazu gösterdiği,
mesi EDİ ne katkıda bulunduğu,
ayakta durmasının nedeni olabilir? II. ülkesinde ilim faaliyetlerinin gelişmesi-

B) Alimlerin toplumun en üst tabakasını III. kendi fikri doğrultusunda bir ilim ordusu
oluşturması
oluşturmaya çalıştığı
C) İlim adamlarına büyük hürmet gösteril- durumlarından hangileri söylenebilir?

D) Ümeranın devrişme kökenli olması A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
E) Toplantılarda son sözü alimlerin söyle- D) II ve III E) I, II ve III
mesi

y Mevlânâ’ya göre insan, kendi kendini eğiterek hayvani ve y İnsan her yerde aynı değeri taşıyan yüce bir varlıktır.
şeytani yönlerinden sıyrılır. y İlimdeki asıl amaç, insanın kendini tanıması ve olgunlaşma-
y Mevlânâ öğretilerinde, dinî-tasavvufi düşüncesinin kaynağı- sıdır.
nın Kur’an ve sünnet olduğunu vurgulamaktadır.
y Mevlana’nın sevgisi evrenseldir. Irk, din, dil ayrımı yapmadan y Sevgi temeli üzerine kurulu düşünce dünyasında insanı sev-
me noktasında kalmayıp, Allah sevgisine uzanır.
tüm insanları kapsar.
Yunus Emre Hacı Bektâş–ı Velî
y Dini, sevgi ve aşk üzerine inşa ederek bütün insanlığa kucak y Öğretisini “Yolumuz ilim, irfan ve insanlık üzerine kurulmuş-
açtı. tur.” sözüyle ifade etmektedir.
86