Page 18 - Hakim ve Savcı Yardımcılığı (Adli-İdari) Genel Yetenek - Genel Kültür Konu Anlatımlı
P. 18

ÇAĞDAŞ TÜRK VE DÜNYA TARİHİ                                                       BÖLÜM 11





              XX. YÜZYIL BAŞLARINDA DÜNYA                         •  Paris  Barış  Konferansı’nda  oluşturulan  uluslararası  ortam
                                                                  kalıcı bir barışın sağlanmasına imkân vermedi.
          I. DÜNYA SAVAŞI’NIN SİYASİ VE EKONOMİK                  •  Barış Konferansı I. Dünya Savaşı’nı başlatan nedenleri orta-
                      DATA YAYINLARI
          SONUÇLARI                                               dan kaldırmadı.
          II. Dünya Savaşı’na Sebep Olan Stratejik ve             •  Almanya ile yapılan Versay Antlaşması ağır şartlar oluşturu-
          Emperyalist Rekabet                                     yordu.
             •  I. Dünya Savaşı’nın çıkmasında;                   •  Bu  antlaşmaya  göre  Almanya  savaşın  tek  sorumlusu  ve

            ►   Milliyetçilik akımı                               •  savaş suçlusu ilan ediliyordu.
                                                                  Antlaşma  maddeleri  savaşta  büyük  kayıplar  yaşamış  olan
            ►   Sanayi İnkılabı’nın doğurduğu sömürgecilik yarışı
                                                                  Almanya için tam bir yıkım oldu.
            ►   Ham madde ve pazar arayışı                        •  Bu antlaşma II. Dünya Savaşı’nın çıkmasında önemli etken-
            ►   Devletler arası bloklaşma                         lerden biri olmuştur.
            ►   Silahlanma yarışı neden olmuştur.                 •  ABD  Milletler  Cemiyeti’nin  kurulmasından  sonra  Monroe
             •  Savaşın sonucunda bazı devletler parçalanmış, yeni ulusal   Doktrini  adı  verilen  yalnızlık  politikası  çerçevesinde  kendi
            devletler kurulmuştur.                                kıtasına yöneldi ve cemiyete üye olmadı.
             •  Tank,  savaş  gemisi,  bombardıman  uçakları  ve  kimyasal

            silahların kullanılması dünya petrol tüketiminin eskiye oranla   ÷   NOT
            daha da artmasına yol açmış, bu durum da petrole bağlı dış   Monreo Doktrini
            politikanın doğmasına neden olmuştur.                  •  ABD Başkanı James Monreo tarafından 1823’te yayımla-
             •  Orta Doğu petrolleri bir anda İngiliz, Fransız ve ABD çıkarla-  nan,  ABD  dış  politikasının  esaslarını  belirleyen  belgedir.
            rının çatıştığı bir savaş alanına dönmüştür.           1940 yılına kadar sürdürdüğü bu doktrine göre ABD, Avru-
             •  I.  Dünya  Savaşı’nın  sonunda  galip  devletlerin  düzenlediği   pa’daki olaylara karışmamayı ve kendi içinde güçlenmeyi
            Paris Barış Konferansı’nda büyük devletler arasında ortaya   amaçlamıştır.
            çıkan fikir ayrılıkları devam ederken ABD’nin izlediği Yalnız-
            lık Politikası onu her türlü uluslararası iş birliğinden uzak-  SOVYET SOSYALİST CUMHURİYETLER
            laştırmıştır.                                       BİRLİĞİ (SSCB), ORTA ASYA’DAKİ TÜRK
                                                                       DEVLET VE TOPLULUKLARI
          Paris Konferansı (18 Ocak 1918)
             •  Konferans I. Dünya Savaşı’nı kesin olarak bitirmek ve bozu-
            lan dengeyi yeniden kurmak amacıyla toplanmıştır.  ÇARLIK RUSYA’NIN YIKILIŞI VE
             •  Konferansta alınan kararlarda etkili olan devletler; İngiltere,   SSCB’NİN KURULUŞU

            Fransa, ABD, İtalya ve Japonya’dır.                   •  SSCB;  Rus  Çarlığı’nın  1917’deki  Büyük  Ekim  Devrimi’yle
             •  Konferansta devletlerin beklentileri şöyle idi: ABD; Milletler   (Bolşevik İhtilali) yıkılmasından sonra aynı topraklar üzerinde
            Cemiyeti’nin  kurulmasını  sağlayarak  yalnızlık  politikasına   kurulan ve 1991’e kadar varlığını sürdüren devlettir.
            dönmek,  İtalya;  Avusturya  ve  Anadolu’dan  bazı  topraklar     •  I. Dünya Savaşı yıllarında Rusya’da hayat şartlarının ağırlaş-
            almak, Japonya; Çin’den toprak almak, İngiltere ve Fransa;   ması sonucunda Petersburg’da kadın işçilerin başlattığı grev
            mandater yönetimler kurarak sömürgeci çıkarlarını korumak   kısa bir sürede devrime dönüştü.
            ve Almanya’yı etkisiz hâle getirmekti.                •  Lenin’in önderliğindeki Bolşevikler barış, toprak ve ekmek vaa-
             •  Konferansın  sonucunda  Almanya  ile  Versay,  Avusturya  ile   dederek yönetimi ele geçirdiler (Ekim 1917).
            Saint Germain, Macaristan ile Nöyyi Bulgaristan ile Triya-    •  Lenin 3 Mart 1918’de Brest-Litovsk Antlaşması’nı imzalaya-
            non antlaşmaları imzalandı.                           rak savaştan çekildi. Ardından savaşın olumsuz etkilerini sil-
             •  Osmanlı Devleti ile yapacakları barış antlaşması ise arala-  mek için NEP (Novaya Ekonomiçeskaya Politika) adı verilen
            rında çıkan görüş ayrılığı nedeniyle sonraya bırakıldı.  yeni ekonomi politikasını ilan etti (1921).
             •  Yenilen devletlerden toprak alınmayacağına dair ilkeye uyul-    •  Yönetimde de eski Rus İmparatorluğu federasyona dönüştü-
            madı ve yenilen devletlerden topraklar alınarak başka ülke-  rüldü ve devlet 1 Ocak 1923’te Sovyet Sosyalist Cumhuriyet-
            lere verildi.                                         leri Birliği (SSCB) adını aldı.

                                                                                                              535
   13   14   15   16   17   18   19   20   21   22   23