Page 34 - 5-sinif-bursluluk-konu
P. 34

Sosyal Bilgiler                                                                       309
           Kırmızı                                                         KARADENİZ

           z   Haritada olan bir ülkenin sınırlarını göstermektedir.

                                                              EGE DENİZİ




                                                                                            Volkanik dağlar
                                                                                            Orojenik dağlar
                                                                        AKDENİZ
                                                          Geçit





           b. Yeryüzü Şekilleri


           Dağ
                                                          z   Dağlık  bölgelerde  ulaşım  oldukça  zordur.  Dağlık
                                                            alanlarda  ulaşıma  imkân  veren  bölümlere  geçit
                                                            denir.

                                                          z   Akdeniz  Bölgesi’ndeki  Geçitler:  Çukurova’yı
                                                            Hatay’a  bağlayan  Belen  Geçidi,  Çukurova’yı  İç
                                                            Anadolu’ya  raylara  bağlayan  Gülek  Geçidi,  Taşeli
                                                            Platosunu İç Anadolu’ya bağlayan Sertavul Geçidi,
           z   Çevresine göre yüksek olan yeryüzü şekilleridir.   Antalya’yı Göller yöresine bağlayan Çubuk Geçidi.

           z   Kimi dağlar bulunduğu yerde tek başına yükselir. Bu   z   Doğu Karadeniz Bölümü’ndeki Geçitler: Kop ve
             dağlara tek dağlar denir.
                                                            Zigana geçitleriyle Çoruh Vadisi kıyı ile iç kesimleri
           z   Bazı dağlar ise sıralar hâlinde uzanırlar. Bu dağlara   birbirine  bağlamaktadır.  (Özellikle  Trabzon’u  Erzu-
             da sıradağlar denir.                           rum’a bağlar.)

           z   Yurdumuz dağlık bir ülkedir.               z   Doğu Anadolu’daki Geçitler: Pülümür, Karlıova,

           z   Dağların önemli bir kısmı genç ve yüksektir.   Sakaltutan geçitleri bu bölgede kuzey-güney
                                                            yönünde ulaşımı kolaylaştırmaktadır.
           z   Yurdumuzda yükseklik batıdan doğuya doğru artar.
                                                          Ova
           z   İç ve Doğu Anadolu’da sönmüş volkanlar vardır.

           z   Ülkemizde Akdeniz ve Karadeniz bölgelerinde dağ-
             lar kıyıya paralel olarak, Ege Bölgesi’nde de kıyıya
             dik olarak uzanır.

           z   Kırık Dağlar: Kazdağı, Madra Dağı, Yuntdağı, Boz-
             dağlar, Aydın Dağları, Menteşe Dağları
                                                          z   Çevresine  göre  alçakta  kalan  ve  derin  vadilerce
           z   Volkanik Dağlar: Ağrı, Tendürek, Süphan ve Nem-  yarılmamış olan geniş düzlüklere ova denir.
             rut  dağları  (Doğu  Anadolu),  Erciyes,  Melendiz,
                                                          z   Ovalarda  akarsular,  derin  vadiler  açmadan  yüzey-
             Hasandağ,  Karacadağ  ve  Karadağ  (İç  Anadolu),   den akar.
             Manisa  –  Kula  konileri  (Ege),  Uludağ  (Marmara),
                                                          z   Yurdumuzda çoğunlukla kıyı ovaları olduğu gibi iç
             Karacadağ  (Güneydoğu Anadolu)                 kısımlarda yüksekte olan ovalar da vardır.

                                        DATA YAYINLARI
   29   30   31   32   33   34   35   36   37   38   39