Page 14 - 2024 5. SINIF BURSLULUK SINAVI KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINEVİ -
P. 14

NOKTALAMA İŞARETLERİ (NOKTA - VİRGÜL - SORU İŞARETİ)                             TÜRKÇE

                            NOKTA (.)                         •  Kendisinden sonraki cümleye bağlı olarak ret, kabul ve

        •  Tamamlanmış cümlelerin sonunda nokta kullanılır.      teşvik bildiren hayır, evet, peki gibi kelimelerden sonra
                                                                 virgül kullanılır.
        Örnek:
         EDİTÖR YAYINLARI
              › Tarih her geçen gün yeni bir boyut kazanıyordu.  Örnek:
                                                                    › Evet, iş teklifinizi kabul ediyorum.
        •  Bazı kısaltmaların sonunda nokta kullanılır.
        Örnek:                                                 Soru: “Annemi çok özledim ( ) en yakın zamanda onu
              › Vanilya, kakao vb. ürünlere ihtiyacımız olacak.  ziyaret edeceğim ( )” cümlesinde yay ayraçla belirtilen

        •  Saat ve dakika gösteren sayıları birbirinden ayırmak   yerlere hangi noktalama işaretleri konulmalıdır?
           için nokta kullanılır.                              A) (.) (.)    B) (,) (.)    C) (:) (.)    D) (;) (.)
        Örnek:
              › 09.30’da canlı dersim başlayacak.              Çözüm: İlk paranteze sıralı cümleleri birbirinden ayırdı-
                                                               ğı için virgül, ikinci paranteze tamamlanmış cümlelerin
        •  Tarihlerin yazılışında gün, ay, yılı gösteren sayıları bir-  sonuna konulduğu için nokta getirilmelidir.
           birinden ayırmak için nokta kullanılır.
        Örnek:                                                                SORU İŞARETİ (?)
              › Saruhan 10.01.1994’te, benimle aynı tarihte, doğ-
              duğunu söyledi.                                 •  Soru  bildiren  ancak  soru  eki  veya  sözü  içermeyen
                                                                 cümlelerin sonuna konur.
                            VİRGÜL (,)                        Örnek:
        •  Birbiri ardınca sıralanan eş görevli kelime ve kelime     › Annem başını kaldırıp bana seslendi:
           gruplarının arasında virgül kullanılır.                        — Abin?
        Örnek:                                                           — Bahçede anne.
              › Malatya  , Erzurum  , Hakkari   Doğu Anadolu Bölge-  •  Soru eki veya sözü içeren cümle vaya sözcüklerin so-
               kelime  kelime   kelime                           nuna konur.
              si’nde yer alır.                                Örnek:
              › Oturma grubu  ,  yemek masası  ,  ankastre set    alma-    › Kurtuluş Savaşı’nın Türk milleti için böyle önem ta-
               kelime grubu  kelime grubu  kelime grubu             şımasının sebebi nedir?
              mızı istemişti.
                                                              •  Bilinmeyen, kesin olmayan veya şüpheyle karşılaşılan
        •  Birbiri ardınca sıralanan cümleleri birbirinden ayırmak   yer, tarih vb. durumlar için kullanılır.
           için virgül kullanılır.                            Örnek:
        Örnek:                                                      › Mümtaz  Çoğul’un  ilk  tiyatro  eseri  “Yorgunlar
              › Önce kısa süreli ısınma hareketleri yaptık, sonra   (1984?) en çok izlenen oyunuydu.
              uzunca bir spor faaliyetine giriştik.                 › Elazığ’dan Malatya’ya yarım saatte (?) gitmiş.

        •  Uzun cümlelerde yüklemden uzak düşmüş olan özneyi
           belirtmek için virgül konur.                        Soru: Aşağıdaki cümlelerden hangisinin sonuna farklı

        Örnek:                                                 bir noktalama işareti konulmalıdır?
              › Araba, günlerdir bahçenin arka tarafında bekliyor.  A)  Buraya niçin geldi, ne yapacak, nasıl geçinecek
                                                               B)  Hayyam, şiirlerinde gerçekliği mi ön planda tutar
        •  Tırnak içinde olmayan alıntı cümlelerin sonunda virgül
           kullanılır.                                         C) Nereden geldiğini ve nereye gideceğini söylemedi
        Örnek:                                                 D) Senenin sonunda eline ne kadar para geçti
              › Aylardır yolunu gözlüyorum, dedi.
                                                               Çözüm: A, B ve D seçeneklerindeki cümleler soru anla-
        •  Anlama güç kazandırmak için tekrarlanan kelimeler   mı taşıdığı için bu cümlelerin sonuna soru işareti konul-
           arasında virgül kullanılır.                         malıdır. C seçeneğinde ise soru sözcüğü bulunmasına

        Örnek:                                                 rağmen cümle soru anlamı taşımamaktadır. Bu cümle-
              › Güneş, güneş, güneş bir gölgeydi karanlığa.    nin sonuna nokta konulmalıdır.
          50
   9   10   11   12   13   14   15   16   17   18   19