Page 10 - 2024 5. SINIF BURSLULUK SINAVI KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINEVİ -
P. 10

YAZIM KURALLARI (BÜYÜK HARFLERİN KULLANIMI)                                      TÜRKÇE

                BÜYÜK HARFLERİN KULLANIMI

        •  Cümleler büyük harfle başlar.                        {   UYARI: Yer adlarında ilk isimden sonra gelen de-
        Örnek:                                                  niz, nehir, göl, dağ, boğaz vb. tür bildiren ikinci isimler
              UYARI: Akrabalık bildiren sözcükler ünvan olarak YAYINLARI
              › Baharın gelişiyle doğa canlandı.                büyük harfle başlar. → Ağrı Dağı, Van Gölü, İstanbul
                                                                Boğazı, Fırat Nehri

         {   UYARI: Cümle içinde tırnak veya yay ayraç içine alı-  {   UYARI: Özel ada dahil olmayıp tamlama kuran şe-
         nan cümleler, büyük harfle başlar ve sonlarına uygun   hir, il, ilçe, bucak, köy vb. ifadeler küçük harfle yazılır.
         noktalama işareti konur.
                                                                → Konya şehri, Bağcılar ilçesi, Elazığ ili
        Örnek:
              › Atatürk  “Muhtaç  olduğun  kudret,  damarlarındaki     »  Tarihi olay, dönem ve çağ adları → Kurtuluş Sa-
              asil kanda mevcuttur!” diyor.                          vaşı, Milli Edebiyat Dönemi, Orta Çağ
              › Kurtuluş Savaşı (Türk milletinin kaderini değiştiren     »  Kitap, dergi, gazete adları → Küçük Prens, Milli-
              savaştan söz ediyorum.) ne zorluklarla kazanılmış!     yet, Varlık
                                                                     »  Bayram adları → Kurban Bayramı, Cumhuriyet
         {   UYARI: İki noktadan sonra gelen ifade, cümle niteli-    Bayramı, Zafer Bayramı
         ği taşıyorsa bu cümle büyük harfle başlar.                  »  Anma  ve  kutlama  günlerinin  adları  →  Anneler

        Örnek:                                                       Günü, Miraç Kandili, Nevruz Bayramı
              › Bize seslendi: Yarın gelecek misiniz?                »  Özel adlardan türetilen kelimeler → Türkçülük,
                                                                     Asyalı, Amerikalılar
              › Şunları almıştı: elma, armut, muz... (Cümle değil)

        •  Özel adlar büyük harfle başlar. Özel ad olarak değer-  •  Resmi yazılarda saygı bildiren sözcükler ve bu sözcük-
           lendirilen bazı ifadeler şunlardır:                   lerden sonra gelen ünvan adları büyük harfle başlar.
                                                              Örnek:
              »  Kişi ad ve soy adlar → İsmet İnönü, Aziz Sancar    › Sayın Vali, Saygıdeğer Cumhurbaşkanı
         EDİTÖR
              »  Takma adlar → Muhibbi (Kanuni Sultan Süleyman)
              »  Ünvanlar, lakaplar → Kaymakam Suphi Bey       {   UYARI: Başlıklar yazılırken bütün harfler büyük ise
                                                               başlıklarda  bulunan  “ve,  veya,  ile”  gibi  ifadeler  büyük
         {                                                     harfle yazılır. Yalnızca başlığı oluşturan sözcüklerin ilk
         kullanıldıklarında büyük harfle yazılır. → Nene Hatun,   harfi büyük yazılmışsa bu ifadeler küçük harfle yazılır.
         Somuncu Baba                                          → BİLGE VE KÜÇÜK ÇOCUK, Bilge ve Küçük Çocuk

              »  Hayvanlara verilen adlar → Karabaş, Boncuk   •  Belirli bir tarih bildiren ay ve gün adları büyük harfle
              »  Dil adları → Türkçe, Arapça, Farsça             başlar.
              »  Devlet adları → İngiltere, Almanya, Japonya  Örnek:
              »  Din adları → İslamiyet, Hristiyanlık               › Lale Festivali 25 Haziran’da başlayacak.
              »  Millet adları → Türk, Yunan, İngiliz, Rus
              »  Gezegen ve yıldız adları → Mars, Merkür, Dünya  {   UYARI: Belirli bir tarihi belirtmeyen ay ve gün adları
                                                               küçük harfle başlar:
         {    UYARI: Dünya, güneş, ay kelimeleri gezegen an-
         lamı dışında kullanıldıklarında küçük yazılır. → Sizin   Soru: Aşağıdaki  cümlelerin  hangisinde  yazım  yanlışı
         sadece dünyalık kazancınız olmuş.                     yapılmıştır?

              »  Kurum, kuruluş ve kurul adları → İstanbul Üniver-  A)  Sayın bakanım, hoş geldiniz!
               sitesi, Ata İlkokulu, Şan Market                B)  Köpeği Tırtıl ile yürüyüşe çıktı.

              »  Kanun, tüzük, yönetmelik adları → Medeni Ka-  C) Bu çocuğun soyu İngilizlere dayanıyor.
               nun, Tüketici Koruma Yasası                     D) Annesine döndü: Ben de geleceğim.
              »  Yer adları → Asya, İç Anadolu, Ankara, Kadıköy,
               Yaş Mahallesi, Yol Sokak, İlhanlar Caddesi      Çözüm: Hitap bildiren ifadeler büyük harfle başlayaca-
              »  Saray, köşk, han gibi yapıt adları → Topkapı Sa-  ğından A seçeneğindeki “Sayın bakanım” sözünün ya-
               rayı, Harput Kalesi, Hasan Paşa Hanı            zımı yanlıştır. İfadenin doğru yazımı: Sayın Bakanım.

          38
   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15