Page 45 - 8_vip_fen_konu

ELEKTRİK YÜKLERİ VE ELEKTRİK ENERJİSİ 7. BÖLÜM 155

ELEKTRIK YÜKLERI VE ELEKTRIKLENME

Kazanım: Elektriklenmeyi, bazı doğa olayları ve teknolojideki uygulama örnekleri ile açık-
lar. Elektrik yüklerini sınıflandırarak aynı ve farklı cins elektrik yüklerinin birbir-
lerine etkisini açıklar. Deneyler yaparak elektriklenme çeşitlerini fark eder.

EDİTÖR YAYINEVİ
ELEKTRİKLENME

c Küçük kardeşimizi parka oynaması için götürdüğümüzde, kaydıraktan kayarken onun
düşmesini engellemek için tutarız. Fakat tam bu sırada bir elektrik çarpması oluşur. Ger-
çekleşen kısa süreli bu elektrik çarpması olayı sadece bizim tarafımızdan hissedilirken
kardeşimiz hissetmez.
c Evde duş aldığımızda saçlarımızı saç kurutma makinesi ile kuruttuğumuzda bir perdenin
veya tülün önünden geçerken saçlarımız dalgalanır ve tüle ya da perdeye yapışır. Kışın
gün boyu üzerimizde bulunan elbiseleri akşam yatmak istediğimizde çıkartırken birden
çıngılar çıktığını hatta karanlık bir ortamda olduğumuzda kıvılcımları görme şansımız
olduğunu fark etmişizdir.
c Başka bir örnek verecek olursak uzun süre televizyon ekranı açık kaldığında bir bez-
le silmek istediğimizde kıvılcımları mutlaka görmüşsünüzdür. Bu ve buna benzer daha
birçok olay elektrik enerjisi temas etmediği halde doğal yollarla oluşan elektriklenmeye
örnek verilebilir.

c Bir maddenin elektrik yüklü başka bir cisimle etkileşmesiyle meydana gelen fiziksel özel-
liğe elektriksel yük denir.
c O halde cisimlerin sahip oldukları elektriksel yüklerin yer değiştirmesine elektriklenme
denir.
c Günlük yaşamda pek çok durumda cisimler elektriklenir. Bu durumdan teknolojinin pek
çok alanında yararlanılmaktadır.
c Elektriklenme olayı sayesinde başka maddelerdeki elektronlar aktarılır ve böylece bazı
işlemlerin daha hızlı olması sağlanır. Bunların başında öğrencilerin çok sık kullanmak
zorunda kaldığı fotokopi makineleri ya da yazıcılar gelir.