Page 22 - 8_vip_turkce_konu

CÜMLENIN ÖGELERI 4. BÖLÜM 38

Kazanım: Cümlenin ögelerini ayırt eder.

CÜMLENİN ÖGELERİ

✶ Bir duyguyu, düşünceyi, isteği, haberi, durumu, olayı ifade etmek için kurulan ve kendi
içinde anlam ve yargı bütünlüğü olan sözcüğe veya söz dizisine cümle denir.
EDİTÖR YAYINEVİ
F Gözlerini açınca annesini gördü. F Sessiz olun!
F Yollar kapanmadan köye varmalıydık. F Biliyorum.
F Başarılı olacağıma inanıyorum. F Sıcaktı.

✶ Cümlenin ögelerini “temel ögeler” ve “yardımcı ögeler” olmak üzere iki başlık altında
inceleyebiliriz.
CÜMLENIN ÖGELERI

TEMEL ÖGELER YARDIMCI ÖGELER
Özne Nesne
Yüklem Yer Tamlayıcısı
Zarf Tamlayıcısı

TEMEL ÖGELER

YÜKLEM
✶ İş, kılış, oluş, hareket, durum veya yargı bildiren, haber veren, cümleyi bir yargıya
bağlayan çekimli ögedir.
YÜKLEMİN ÖZELLİKLERİ
✶ Cümlenin temel ögesidir. Cümle, yargı bildiren bir söz grubu; yüklem de yargıyı üst-
lenen öge olduğuna göre yüklemsiz bir cümle olamaz.
✶ Yüklem çekimli bir isim ya da eylemden oluşabilir.
F Akrabalarını ziyaret etmek için İstanbul’a gidecek. (Fiil)
F Şehri bu hâle getiren bir olumsuzluk da çevre kirliliğidir. (İsim)
F Bu sabah gökyüzü masmaviydi. (İsim)
F Bir ipte iki cambaz oynamaz. (Fiil)
F Yarın hep birlikte buraya gelecekler. (Fiil)
F Tabiattaki en iç açıcı renk yeşildir. (İsim)
✶ Yüklem, tek kelimeden oluşabileceği gibi bir kelime grubundan da oluşabilir.
F Kitabını yavaşça koltuğa bıraktı. (Tek kelime)
F Kapının önünde oturan yaşlı adam babamın eski şoförüydü. (Tamlama)
F O kadın yaş tahtaya ayak basmaz. (Deyim)
F Mutfakta her yer pırıl pırıldı. (İkileme)