Page 133 - tyt-tum-dersler-konu

GÖNÜL COĞRAFYAMIZ 877
4. İSLAM MEDENİYETİ VE ÖZELLİKLERİ Hicaz Bölgesi

Ɖ İnsanoğlunun maddi ve manevi olarak ürettiği her Ɖ Hicaz Suudi Arabistan toprakları içinde yer alır. Arap
şeye kültür denir. Farklı milletlerin birlikte yaşayarak Yarımadası’nın da batısındadır. Mekke, Medine ve
ve katkı sağlayarak oluşturdukları değerlere medeni- Taif Hicaz Bölgesi’nin en önemli şehirleridir.
yet denir. Ɖ Mekke, Hz. Muhammed’e (sav.) vahyin geldiği şehir-

Ɖ Kültür milli, medeniyet ise evrenseldir. Kültür; dini, dir. İnşa edilen ilk mabet olan Kâbe burada bulunur.
ahlaki ve estetik duyguların bütünüdür. Medeniyet; Ɖ Mekke milyonlarca Müslüman’ın her yıl hac ibadetiyle
ekonomik, dini, ahlaki vb. fikirlerin bütünüdür. Kültür, ilgili gittiği ve kutsal mekânların bulunduğu bir şehir-
kendi başına amaçtır, medeniyet ise bir yarar elde dir.
etmek veya bir amaca ulaşmak için kullanılan araç ve Ɖ İslam, Mekke’den sonra Medine’de büyümüştür.
vasıtaların bütünüdür. Kültür sadece ait olduğu millet İslam’dan önce burası Yesrib olarak adlandırılmıştır.
tarafından benimsenir, medeniyet ise farklı milletler Medine’ye peygamberin şehri anlamına gelen Medi-
tarafından benimsenebilir. netü’n Nebi denilmiştir. Hz. Muhammed’in (sav.) inşa
ettiği ilk mabet olan Mescid-i Nebi ve Hz. Muham-
Ɖ Tarih boyunca, Sümer, Babil, Hint, Çin, Mısır, Yunan, med’in (sav.) kabri buradadır.
İran gibi farklı medeniyetler kurulmuştur.
Ɖ Hicaz, hem İslam medeniyetinin temellerinin atıldığı,
Ɖ İslam medeniyeti de 8. yüzyılda ortaya çıkmış ve hem de İslam medeniyetinin yayıldığı bir bölgedir.
Dünya tarihini etkilemiştir. İslam medeniyeti Türk,
Arap, Mısır ve İran toplumlarının etkisiyle oluşmuştur.
Kudüs ve Çevresi
Ɖ İslam medeniyetinin tohumları Medine’de atılmıştır. Kudüs, Filistin’in orta bölgesinde yer alır. Doğu ve
Müslümanlar gittikleri yerlerde inançlarını ve değer- Ɖ Batı Kudüs olmak üzere iki kısımdan oluşur.
lerini korumuş ve başka medeniyetlerle etkileşim
hâlinde olmuşlardır. Ancak bu etkileşim Emeviler Ɖ Kudüs şehri Yahudiler, Hristiyanlar ve Müslümanlar
Dönemi’nde sınırlı kalmış, Abbasiler Dönemi’nde ise için önemli bir yere sahiptir ve kutsal kabul edilir.
Yahudiler için Hz. Süleyman tarafından yapılan mabet
artmıştır. EDİTÖR YAYINEVİ
Ɖ
çok önemlidir.
Ɖ Kur’an ve sünnet İslam medeniyetinin doğuşunda
etkili olmuşlardır. Selim akıl, salim duyular, örf ve Ɖ Hz. İsa Kudüs’te Hristiyanlığı anlatmış ve Yahudi
âdetler de İslam medeniyetinin kaynaklarıdır. yöneticiler tarafından şehrin dışında çarmıha geril-
miştir.
Ɖ İslam medeniyeti vahye dayanır ve evrenseldir. İlme Kudüs, Müslümanlar için de çok önemlidir. Kudüs,
önem verir, ahlâkı ve adaleti ön plânda tutar. Ɖ
Mescid-i Aksa’nın mübarek kılınan çevresi şeklinde
tabir edilir.
5. İSLAM MEDENİYETİNİN FARKLI
Ɖ Kudüs; 656 yılında, Hz. Ömer tarafından fethedilmiş-
COĞRAFYALARDAKİ İZLERİ tir. Daha sonra haçlıların eline geçmiştir. Selahaddin
Ɖ İslam, Mekke’de Hz. Muhammed’e (sav.) vahiy yoluyla Eyyübi Kudüs’ü haçlılardan almıştır.
indirilmiş son dindir. Daha sonra yapılan fetihlerle Ɖ Kudüs, Hristiyanlar ve Müslümanlar arasında el
Arap Yarımadası dışında da yayılmaya başlamıştır. değiştirmiştir.
Ɖ Emeviler Dönemi’nde Endülüs’ün fethedilmesiyle Ɖ Yavuz Sultan Selim, Kudüs’ü fethetmiştir ve şehrin
diğer kültür ve medeniyetlerin eserlerinden de fayda- ismini Kudüs-ü Şerif olarak değiştirmiştir.
lanılmıştır. Tefsir, hadis, fıkış gibi İslami ilimler geliş- Ɖ Uzun yıllar Osmanlı Devleti egemenliğinde bulunan
miştir. Abbasiler Dönemi’nde İslam medeniyeti çok Kudüs’e büyük önem verilmiş, çeşitli hizmetler yapıl-
gelişmiştir. mıştır.

Ɖ İslam kültür ve medeniyeti dört halife ile başlayıp,
Emevi, Abbasi, Selçuklu ve Osmanlı ile gelişip büyü- Şam ve Bağdat Bölgesi
müştür. İslam kültür ve medeniyeti daha çok Asya, Ɖ İslam dini, Arap Yarımadası dışında ilk kez Suriye ve
Afrika ve Avrupa kıtalarında yayılmıştır. Bu kıtalardaki Irak’ta yayılmıştır.
Müslümanlar başta Arapça olmak üzere kendi dille-
rinde eserler vermişlerdir. Müslümanlar egemenlikleri Şam / Suriye Bölgesi
altındaki coğrafyalarda ilim, mimari, yönetim, eko- Suriye, Filistin ve bölgelerini içine alır. Suriye’nin fethi
nomi, edebiyat vb. alanlarda eserler bırakmışlardır. Ɖ Din Kültürü
Hz. Ebubekir döneminde tamamlanmıştır. Dimeşk
Ɖ İslam medeniyetinin gelişmesine katkıda bulunan ilim (Şam) bölgenin en önemli şehirlerinden biridir ve
ve kültür havzaları vardır. Emevi Devleti’nin başkenti olmuştur.