Page 131 - tyt-tum-dersler-konu

BÖLÜM
GENÇLİK VE DEĞERLER
6

1. DEĞERLER VE DEĞERLERİN Değerlerin Nluşumunda Örf ve Adetlerin Etkisi
KAYNAĞI Ɖ Bir milleti millet yapan, onu başkalarından ayıran,
varlığının devamını sağlayan unsurlardan biri örf ve
Ɖ Bir milletin, toplumun ya da toplumsal grubun benim- âdettir.
sediği olumlu tepki verdiği duygu, düşünce ve davra-
nışların her birine değer denir. Ɖ Örf, toplumda gelenek haline gelen, toplumun çoğun-
luğu tarafından beğenilip, kabul gören esaslardır.
Ɖ Hoşgörü, yardımlaşma, misafirperverlik, büyüklere
saygılı olma birer değerdir. Ɖ Akraba ziyaretleri, düğün, nişan, sünnet törenleri,
anne ve babaya saygı göstermek birer örftür.
Ɖ Değerler dini, ahlaki, sanatsal, kültürel, milli vb. şekil-
lerde sınıflara ayrılır. Örneğin; güzel - çirkin dediği- Ɖ Düğün, nişan ve sünnet törenlerinin yapılış şekli ve
mizde sanatsal, iyi - kötü dediğimizde ahlaki, helal - misafirlikte uyulması gereken kurallar da âdetlere
haram dediğimizde ise dini değerler akla gelir. örnek gösterilir.

Ɖ Değerlerin maddi ve manevi olmak üzere iki yönü var- Ɖ Örfler âdetlere göre daha kesin ve bağlayıcı özelliğe
sahiptir. Âdetler zaman içinde değişebilir ancak örfle-
dır. Örneğin; İstanbul Süleymaniye Külliyesi, Edirne rin değişmesi pek mümkün değildir.
Selimiye Camii, Erzurum Çifte Minareli Medrese gibi
yapıların taştan, tahtadan yapılmış mimari eserler Ɖ Örf ve âdetlere uymayan kişiler toplum tarafından
olması yönüyle maddi; taşıdığı anlam bakımından ise kınanır ve dışlanır.
manevi yönü vardır. EDİTÖR YAYINEVİ
Kültürün önemli ögelerinden biri de dindir. Örf ve
Ɖ
Ɖ Değerlerimizi korumamız ve yaşatmamız birlik ve âdetlerle din arasında oldukça yakın bir ilişki vardır.
bütünlüğümüz bakımından son derece önemlidir. Ɖ Günlük hayatımızda yaygın olarak görülen pek çok örf
Ɖ Bu sebeple T.C. vatandaşları olarak her birimiz dini, veya âdet dinden etkilenmiştir. Örneğin, yeni doğan
çocukların sağ kulağına ezan, sol kulağına kamet
ahlaki, milli değerlerimize sahip çıkmalıyız.
okunması, ansızın gelen misafirlerin “Tanrı misafiri”
olarak adlandırılması vb.
Değerlerin Oluşumunda Dinin Etkisi
Ɖ İslam’ın temel ilkeleriyle bağdaşmayan bazı örf ve
Ɖ Değerlerin oluşumunda dinin önemli bir etkisi vardır. âdetler ise; türbelerde mum yakıp burada yatan ölü-
Ɖ Din olgusu her dönemde vardır ve insanın yaşam biçi- lerden medet ummak, ağaçlara bez bağlayıp dilek
mini, duygularını, düşüncelerini ve değer yargılarını dilemek vb.
etkiler.
Ɖ Dinin etkilediği değerlerin başında ahlak gelir. Dinin 2. GENÇLERİN KİŞİLİK GELİŞİMİNDE
ahlaki değerleri etkilemesinin temel nedeni buyruk- DEĞERLERİN YERİ VE ÖNEMİ
larının insanları iyiye, doğruya, güzele, adalete vb.
davet etmesidir. Ɖ Her aile; çocuğunun güvenilir, dürüst, çalışkan, milli
ve manevi değerlerine bağlı, kişilikli bir insan olarak
Ɖ Ahlak; toplum içinde insanların uyması gereken dav- yetişmesi için çaba gösterir.
ranış biçimleri ve kurallardır.
Ɖ İslam dini insanların değerlerine bağlı kalmasını,
Ɖ Ahlaki değerlerle İslam’ın öğütleri ve ilkeleri arasında kişilik sahibi, güvenilir, yardımsever, dürüst, cömert,
büyük benzerlikler vardır. anlayışlı, üretken, hoşgörülü bireyler olmalarını ister.

Ɖ Dürüst, adaletli, kibar, anlayışlı olmak, yalan söyle- Ɖ Değerlerine önem veren ve bağlı kalan toplumlar
memek, emanetleri korumak vb. hem dinin hem ahla- güçlü ve dirençli olur, birlik ve beraberlik duyguları
kın önem verdiği kurallardandır. pekişir, her zaman ayakta kalır.

Ɖ Din, ahlaki değerleri ve bunların nasıl yapılacağını Ɖ Gençlerde değerlerin oluşumunda eğitim ve öğren-
peygamberler aracılığıyla insanlara bildirir. menin etkisi büyüktür. Aile, çevre ve okulda eğitim ve
Ɖ Din; ahlaki değerlerin yanı sıra sosyal, ekonomik, öğrenme gerçekleşir.
milli, duygusal, entelektüel vb. değerlerin oluşu- Ɖ Değerler genç bir insanın kendisinin ve toplumun
munda etkilidir. sahip olduğu alışkanlılara göre şekillenir.