Page 16 - 10. SINIF TÜRK DİLİ ve EDEBİYATI DEFTERİM - GİRİŞ YAYINLARI
P. 16

ETKİNLİK DEFTERİ                                                      4. ÜNİTE: DESTAN / EFSANE


          1.    Destan, Efsane
                Aşağıda efsane ve destandan alınmış birer metin verilmiştir. Kutucuklarda yer alan bilgilerden ve metin içerikle-
         Etkinlik
                rinden hareketle her iki türü karşılaştırarak ilgili bölüme türlerin özelliklerini örnekteki gibi yazınız.

         Milletlerin hayatlarını                                                             Düzyazı şeklinde
          derinden etkileyen             Anonimdir.             Belli bir yöreye aittir.
            olaylar işlenir.                                                                  oluşturulmuştur.

                                      Düzyazı veya şiir                                    Anonim olmakla birlikte
          Ait olduğu milletin                                      Üslup kaygısı
         tarihinden izler taşır.          şeklinde                  güdülmez.               bir yazar tarafından
                                       oluşturulmuştur.                                   oluşturulanları da vardır.
                GİRİŞ YAYINLARI
         Yaşanılan coğrafyada                                                              Sonradan yazıya geçi-
        önemli görülen olay, kişi   Gerçek kişi ve mekâna       Olağan olay ve kişiler-    rildiği veya bir yazar ta-
         ve mekânın kutsallaş-       dayandırılan hayali        le  olağanüstü olay ve     rafından oluşturulduğu
        tırılması sonucu ortaya         olaylar vardır.            kişiler iç içedir.      için üslup kaygısı var.
               çıkmış.



                        Ergenekon Destanı                                Bingöller ve Kuş Gölü Efsanesi

        (…)
        İl Han’ın oğulları çoktu. Savaşta hepsi öldü. Kayan adlı bir   Bingöl dağlarına ava giden bir avcı, uzun takipten sonra
        küçük oğlu vardı. O yıl evlendirmişti. İl Han’ın Tukuz adlı   istediği gibi bir kuş vurur. Taze avını hemen yemek niye-
        bir de yeğeni vardı. Bu ikisi bir yerdeki kişilerin eline düş-  tinde olan avcı, kuşu yakındaki bir gölün suyunda temizle-
        müşlerdi. On gün olduktan sonra bir gece ikisi kadınlarıyla   mek ister. Tüylerini yolduğu kuşu gölün suyu ile yıkamaya
        birlikte atlanıp kaçtılar. Yurda geldiler. Düşmandan kaçıp   başlar.  Kuşun  cansız  olduğunu  bildiği  için  de  fazla  sıkı
        gelen dört maldan (deve, at, öküz, koyun) çok buldular.   tutmaz. Fakat daha kuşu suya daldırır daldırmaz kuş can-
        Eğer, ile varalım desek; dört taraftaki illerin hepsi bize düş-  lanıp elinden uçup gider. Hadise karşısında şaşıran avcı;
        man. İyisi odur ki dağların içinde insan yolu düşmez bir yer   bu gölün, öteden beri işittiği hayat suyu ile dolu olduğunu
        izleyip (oturalım) deyip dağa doğru sürülerini sürüp gittiler.   anlar. Fakat göl, bu sırrı anlaşılınca bin parçaya bölünür;
        (Geldikleri yoldan başka yolu olmayan bir yere vardılar.)   her bir göl ayrı bir özellik taşımaya başlar. Avcının kuşu
        O da öyle bir yoldu ki bir deve, bir at bin güçlükle yürürdü;   elinden kaçırdığı yerdeki gölün adı da Kuş Gölü olarak
        eğer ayağını yanlış bassa parça parça olurdu. (Vardıkları)   bilinir. Bugün, hangi gölün hayat suyu ile dolu olduğu bi-
        yerde akarsular, çeşmeler, türlü otlar, meyveli ağaçlar, tür-  linmemektedir.
        lü türlü avlar vardı.




                            DESTAN                                                 EFSANE



         1.    Ait olduğu milletin tarihinden izler taşır.     1.
         2.                                                    2.

         3.                                                    3.
         4.                                                    4.
         5.                                                    5.

         6.                                                    6.



        98    Giriş Yayınları / 10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı
   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20   21