Page 18 - 10. SINIF TÜRK DİLİ ve EDEBİYATI DEFTERİM - GİRİŞ YAYINLARI

ÖZETİN ÖZETİ 5. ÜNİTE: ROMAN

ROMAN

Q Genellikle insanların serüvenlerini, iç dünyalarını, toplumsal bir olay ya da olguyu, insan ilişkilerini ve değişik insanlık
durumlarını yansıtmayı amaçlayan düzyazı türüne “roman” denir.

Q Uzun anlatıma dayalı edebi türlerden biri olan roman; olayları yer, zaman ve şahıs kadrosu bütünlüğü ve uyumu içinde
anlatır. Okuyucuyu çekebilecek nitelikte merak unsurları içerir.

Dünya Edebiyatında Roman

Q Roman, sözlü edebi ürünlerden olan destanın Avrupa’da yaşadığı değişimin ve gelişimin bir ürünü
olarak ortaya çıkmıştır. Sanayileşmeyle birlikte toplumun yaşadığı değişim romanlara konu Romantizmin
olmuştur. Öncü İsimleri
GİRİŞ YAYINLARI
Q Roman türünün ilk örneklerini XV. yüzyılda Fransız yazar Rebelais vermiştir. Ancak modern Alman edebiyatından
romanın ilk örneği İspanyol yazar Cervantes’in XVI. yüzyılın sonlarına doğru yazdığı Don Kişot Goethe; Fransız
adlı eserdir. edebiyatından Victor
Q Klasik akım (klasisizm) temsilcisi olan Madame de La Fayette 17. yüzyılda “Prenses De Celaves” Hugo, Chateaubriand
adlı eserini yazmıştır. Bu eser psikolojik romanın ilk örneği kabul edilmektedir. ve Rus edebiyatından
Puşkin
Q XVIII. yüzyılda İngiltere’de Daniel Defoe “Robinson Crusoe”, Jonathan Swift “Guliver’in Gezi-
leri” adlı eserleriyle roman türünü örneklendirmişlerdir. Bu yüzyıldan itibaren roman türü çok
hızlı bir şekilde gelişmiş ve çok başarılı eserler kaleme alınmıştır.
Q Roman, bir tür olarak karakteristik özelliklerini romantizm ve realizm akımları sayesinde XIX. Realizmin
yüzyılda kazanmıştır. Öncü İsimleri
Q Victor Hugo’nun “Sefiller”, Tolstoy’un “Savaş ve Barış”, Dostoyevski’nin “Suç ve Ceza”, Turgen- Fransız edebiyatında
yev’in “Babalar ve Oğullar”, Flaubert’in “Madam Bovary”, Balzac’ın “Vadideki Zambak” adlı eser- Balzac, Flaubert,
leri XIX. yüzyılda roman türünün başarılı örneklerinden bazılarıdır. Stendhal; Rus edebi-
Q 20. yüzyılda ise sosyal ve teknolojik anlamda yaşanan birçok gelişme romana da yansımış- yatında Dostoyevski,
tır. Bu dönem romancıları arasında Amerikan edebiyatından John Steinbeck, Ernest Hemin- Tolstoy, Turgenyev;
gway; Alman edebiyatından Thomas Mann, Erich Maria Remargue; Fransız edebiyatından Andre İngiliz edebiyatında
Maurois, Jean Paul Sartre, Albert Camus sayılabilir. Charles Dickens

Tanzimat Dönemi’nde Roman

Q 19. yüzyılda Tanzimat’la birlikte başlayan Batılılaşma Q Romanlarda tesadüflere çok fazla yer verilmiştir. Verilen

sürecinin bir parçası olarak roman türü edebiyatımıza eserler roman tekniği bakımından kusurlu eserlerdir.
girmiştir.
Q Kahramanlar çoğu zaman tek yönlüdür. İyiler tamamen
Q Roman öncelikle çeviri yoluyla örneklendirilmiş, daha sonra iyi, kötüler de tamamen kötüdür.
da Batılı klasik eserlerin taklidi yoluyla eserler yazılmıştır. Q Yazarlar olayın akışını kesip okuyucuya bilgi vermişlerdir.
Q Genellikle geleneksel anlatı türleri ile modern romanın Bu da roman tekniğinde bir kusur olarak nitelendirilmiştir.
özellikleri bir arada bulunmaktadır.
Q Yanlış Batılılaşma, kölelik ve cariyelik, zorla yapılan evlilik-
Q Romanların konusu daha çok tarihten ve günlük hayattan lerin doğurduğu olumsuz sonuçlar, tutsaklık, kadın-erkek
alınmış, duygusal ve acıklı konular üzerinde durulmuştur. ilişkileri ve âşık olma bu dönem romanlarının temel konu-
Q Bireyi eğitme ve toplumu düzeltme amacı gözetilmiş; larıdır. Romanlarda mekân İstanbul’dur.
bunun için de siyaset, din, ahlak ve felsefeyle ilgili Q Yazarlar üzerinde başlangıçta romantizm, daha sonraları

düşünce ve bilgiler dolaylı olarak okuyucuya aktarılmıştır. ise realizm akımı etkili olmuştur.

106 Giriş Yayınları / 10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı