Page 27 - 10. SINIF TÜRK DİLİ ve EDEBİYATI DEFTERİM - GİRİŞ YAYINLARI
P. 27

ÖZETİN ÖZETİ                                                          8. ÜNİTE: HABER METNİ


                                   GÜNCEL GAZETE VE DERGİ HABERLERİ


         Q   Haber sözcüğü; sözlük anlamı itibarıyla, herhangi bir olay ya da olgu ile ilgili edinilen bilgidir. Haber metni ise elde edilen
            bilgilerin günlük gazetelerle, belli aralıklarla yayımlanan dergilerle, meslek kuruluşlarının belli aralıklarla yayımladığı bülten-
            lerle; radyo ve televizyon gibi iletişim araçlarıyla halka duyurulmak üzere hazırlandığı yazılı metinlerdir.

                                           Haber Metinlerinin Özellikleri


            5  Doğruluğu ispatlanabilir haber olmalıdır.       5   Haberler yorum katılmadan ifade edilmelidir.
            5  Uzun cümleler yerine kısa cümleler tercih edilmelidir.  5  Cümleler yalın, açık ve anlaşılır olmalıdır.
            5  Haberi birkaç sözcükle ifade edecek başlık oluşturul-  5  Yanlış anlamalara sebep olabilecek cümleler kullanılma-
                GİRİŞ YAYINLARI
              malıdır.                                            malıdır.
            5  Bu metinlerde açıklayıcı, söyleşmeye bağlı ve öyküle-  5  Telaffuzu ve anlaşılması zor kelimelere elden geldiğince
              yici anlatım türlerinden yararlanılır.              yer verilmemelidir.
            5  Haber duyulmamış ve ilgi çekici olmalıdır.      5   Haber metni kendi içinde bütünlük taşımalıdır.
            5  Haber metinleri 5N 1K sorularına cevap vermelidir.  5  Haber önemli olmalı, geniş bir zümreyi ilgilendirmelidir.


                                         Haber Metinlerinde 5N 1K Kuralı


         Q   Haber metni oluşturulurken günümüzde kullanılan en yaygın yöntem 5N 1K kuralıdır. Bu kural 5N 1K şeklinde adlandırılan
            “Ne?/Kim?, Nasıl?, Niçin?, Nerede?, Ne zaman?” sorularına cevap verecek nitelikte haber yazılarının oluşturulması anla-
            mına gelir.


                          Habere kaynak             Ne?                     Habere konu olan olayın kim
                       olan olayın ne olduğu                       Kim?    tarafından yaşandığı ya da ger-
                          bildirilmelidir.                                  çekleştirildiği ifade edilmelidir.


                  Habere konu olan her                                               Olayın gerçekleşme
                 olayın bir nedeni vardır.    Neden?                              zamanının verilmesi mekân
               Bu neden haber yazılarında           5N 1K                        zaman birlikteliği sağlayarak
                                                                          Ne Zaman?
                 mutlaka belirtilmelidir.                                          gerçeklik hissi uyandırır.


                     Habere kaynak olan olayın                                 Habere konu olan olayın
                      yapılışının, meydana geliş    Nasıl?                    geçtiği yer haber metninde
                    sürecinin anlatıldığı bölümdür.           Nerede?          mutlaka belirtilmelidir.



                                              Haber Yazma Teknikleri


         Piramit Tekniği                                     Ters Piramit Tekniği
         Q   Düz  piramit  tekniğinde  habere  ilişkin  ayrıntıların  metin   Q   Ters piramit tekniğinde haberle ilgili en önemli unsurlar,
            sonuna bırakıldığı tekniktir. Bu teknik hem haberi sunan-  can  alıcı  nokta  ilk  paragrafta  verilir.  İkinci  ve  üçüncü
            lar  hem  de  okuyanlar  açısından  yeterli  zamanın  olduğu   derecede önemli unsurlar ise sonraki paragraflarda veri-
            durumlarda daha çok kullanılır.                     lir. Bu teknikte olaylar önemliden önemsize doğru sırala-
                                                                nır, haberin özeti ise giriş bölümünde aktarılır.



        138   Giriş Yayınları / 10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı
   22   23   24   25   26   27   28   29   30   31   32