Page 17 - 10. SINIF TÜRK DİLİ ve EDEBİYATI ÖĞRETEN PARAGRAF - GİRİŞ YAYINLARI

8. ünİte: haber Metnİ PARAGRAF TESTİ 1

1 Haber, bir olay ve bir olgu üzerine edinilen bilgidir. Haber 3 Haber metni kendi içinde bütünlük taşımalıdır. Haberle-
metni ise elde edilen bilgilerin gazete, dergi gibi yayın rin toplumun geniş bir kesimini ilgilendirmesine, dikkat
organları ya da televizyon, radyo gibi iletişim araçlarıyla çekici ve çarpıcı olmasına, özellikle başlığının kendini
topluma duyurulması amacıyla hazırlanan yazılı metin- okutacak ve dinletecek nitelik taşımasına önem verilir.
lere denir. Haber metnini yazan kişi anlatılanlar kar- Haberin daha önce yayımlanmamış, duyulmamış olması
şısında tarafsızdır. Olay bütün yönleriyle, inandırıcı bir gerekir. Haber metinlerindeki bilgiler güvenilir kaynaklar-
şekilde anlatılır, konu günceldir. dan alınmalıdır. Haber yazma sürecinde bilgi ve belge
toplamak kadar onları sınıflandırmak, bir sıraya koymak;
Buna göre aşağıdakilerin hangisi bir haber niteliği
taşımaz? neyi yazacağına neyi yazmayacağına karar vermek de
o kadar önemlidir. Bu süreci düzenleyen en önemli tek-
A) Psikolojik sorunlarından dolayı intihar etme girişimin- niklerden biri 5N 1K kuralını habere uygulamaktır. “Ne,
de bulunan bir vatandaşımız polis ekiplerince intihar Nerede, Ne zaman, Nasıl, Neden (Niçin), Kim” sorularının
GİRİŞ YAYINLARI
etmekten vazgeçirildi. cevabının bir haberde olması okuyucuya önemli bir bilgi
B) Öğretmen, öğrencilerine yarın sınav yapacağı bilgi- sunmuş olacaktır.
sini verdi. Buna göre aşağıdaki haber metinleri 5N 1K kuralına
C) Yoğun kar yağışı ve buzlanma nedeniyle zincir tak- göre incelendiğinde hangisi daha uygundur?
mayan araçların trafiğe çıkmasına izin verilmedi.
A) Yetkililer, yarın yapılacak ihaleye herkesin hazırlıklı
D) Uzmanlarca, yarınki hava sıcaklığının mevsim nor- geleceğine inanıyordu.
mallerinin üzerinde olacağı belirtildi.
B) Şehir stadında yapılacak maçı taraflar ve seyirciler
E) Bayram alışverişi hareketliliği esnafın yüzünü güldür- heyecanla beklemeye başladı.
meye devam ediyor.
C) Vali, bugün kent meydanında düzenlenen 29 Ekim
töreninde günün anlam önemi nedeniyle etkileyici bir
konuşma yaptı.
D) Akşamlar, hayatımın vazgeçilmez anları olmaya de-
vam ediyordu.
E) Geçen sene iki ülke arasında yapılan ticari anlaşma
sonucunda ekonomide canlılık görülmeye başladı.

2 (I) Haber metinlerinin yazımında, haberin türüne ve
haberi yapacak kitle iletişim aracına göre bazı teknikler
kullanılır. (II) Bu tekniklerden en çok kullanılanları piramit
ve ters piramittir. (III) Ters piramit tekniği ise haberin can
alıcı noktalarının metnin başında verildiği diğer ayrıntı- 4 Haber metinlerinde nesnel bir anlatımı vardır. Bu metin-
ların önem sırasına göre sıraya konduğu tekniktir. (IV) lerde toplumun merak duygusu giderilir. Haber metinleri
Piramit tekniği; habere ilişkin ayrıntıların metnin sonuna açık, anlaşılır bir dille yazılır. Haberin başlığı kapsayıcı ve
bırakıldığı tekniktir. (V) Ayrıca haber, giriş ve gövde ilgi çekici olacak şekilde düzenlenir. Haber metninin giriş
bölümlerinden oluşur. bölümü haberin ne olduğunu açıklayıcı özellikler taşır.
Haber bu özellikler dikkate alınarak yazılır.
Parçadaki numaralandırılmış cümlelerden hangileri
yer değiştirirse parçanın anlam bütünlüğü sağlanmış Buna göre aşağıdakilerin hangisi bir haber metninde
olur? olması gereken özellikler arasında sayılmamıştır?

A) I ve II B) I ve V A) Nesnellik B) Merak uyandırma
C) II ve III D) III ve IV C) Sade anlatım D) Açıklayıcı
E) IV ve V E) Başlık ve içeriğin farklılığı

giriş Yayınları / 10. Sınıf türk Dili ve edebiyatı 39