Page 27 - 10. Sınıf Biyoloji Öğretmenin Ders Notları

¦ §
26
26 HÜCRE BÖLÜNMELERİ

* Üreme organlarında mayoz bölünme sonucu gametler oluşur. Ovaryumda mayoz bölünme sonucu
yumurta (n) üretilir. Testiste ise mayoz bölünme sonucu sperm (n) üretilir.

* Döllenme ile iki gamet birleşerek zigot (2n) oluşur. Böylece türün kromozom sayısı korunmuş olur.

* Zigot, bir takım kromozomunu yumurta ile anneden, diğer takımı ise sperm ile babadan alır.
* Eşeyli üremede gametlerin oluşumu sırasında gözlenen krossing over ve homolog kromozomların
farklı dizilimi çeşitliliği oluşturur.

* Eşeyli üreyen canlılarda oluşan çeşitlilik, organizmanın değişen ortam koşullarına uyumlarını
EDİTÖR YAYINEVİ
kolaylaştırır.
* Kapalı tohumlu bitkilerin üreme organı çiçek, açık tohumlu bitkilerin ise erkek ve dişi kozalaklardır.

* Eşeyli üremenin eşeysiz üremeye göre üstünlüğü, iki ataya ait özelliklerden sayısız gen dizilimine
(çeşitlilik) sahip yeni fertlerin meydana gelmesidir.

* Eşeyli üremede birleşen gametlerden biri dişi, diğeri erkek bireye ait olup büyüklük ve şekilleri
canlılara göre farklılık gösterir. Buna göre eşeyli üremenin izogami, heterogami ve hermafrodit
olmak üzere üç versiyonu görülür.
* Ökaryot canlılarda eşeyli üreme, döllenme, mayoz bölünmede krossing over ve kromozomların
bağımsız dağılımı genetik çeşitliliğe neden olur.

* Ortam şartları da canlılarda kalıtsal olmayan değişikliklere yol açar (modifikasyon). Ortam
şartlarına örnek olarak besin, sıcaklık, ışık gibi faktörleri sayabiliriz.

1. Çiçekli Bitkilerde Eşeyli Üreme

Dişicik tepesi Taç yaprak
Dişicik borusu

Tohum taslağı
Başçık
Yumurtalık (erkek üreme
Dişi üreme organı Çanak yaprak Sapçık organı)
Çiçek sapı
Başçık
Polen kesesi Generatif (üretken) hücre (n)

Sapçık Vejetatif (tüp) hücre (n)

Mikrospor ana Mikrospor Polen
Erkek organın kısımları
hücresi

y Çiçekli bitkilerin üreme organları çiçekleridir. Çiçeklerinde mayoz bölünmeyle n kromozomlu
gametler meydana gelir.
y Erkek üreme hücresinin bulunduğu yapıya polen (çiçek tozu) denir.