Page 95 - 10. Sınıf Coğrafya Öğretmenin Ders Notları

¦ §
94
94 BEŞERİ SİSTEMLER
NÜFUSUN ÖZELLİKLERİ * 15-64 yaş arası olan nüfusa çalışma çağın-

* Nüfusun yaş gruplarına ve cinsiyete göre daki nüfus denir. Gelişmiş ülkelerde hizmet
dağılışı, okuryazar oranı, aktif kolların çalış- ve sanayi sektöründe çalışanların oranı,
tığı iş kollarına göre dağılışı, nüfus artış hızı, gelişmemiş ülkelerde ise tarım sektöründe
çalışanların oranı fazladır.
nüfusun kır ve kente göre dağılışı nüfusun
özelliklerini oluşturur. * Gelişmiş ülkelerde nüfusun önemli bir kısmı

* Ayrıca nüfusun nitelikleri de ülkelerin geliş- kentlerde yaşamaktadır.
EDİTÖR YAYINEVİ
mişlik düzeylerinin ölçütlerinden biridir. * Az gelişmiş ülkelerde kırsal kesimde yaşa-

* Nüfusun yaş gruplarına ayrılmasında birçok yanların oranı fazladır. Kent nüfusunun
en fazla olduğu kıta Kuzey Amerika, en az
ölçüt kullanılmaktadır.
olduğu kıta Afrika’dır.
* En yaygın olanı üç ana yaş grubudur. 0-14
yaş arası çocuk nüfus, 15-64 yaş arası * Yıllık nüfus artışı ülkelerin gelişmişlik düzeyine
göre değişmektedir. Gelişmiş ülkelerde nüfus
çalışma çağındaki nüfus, 65 yaş ve üzerin-
artış hızı düşük, az gelişmiş ülkelerde nüfus
deki yaşlı nüfus olarak kabul edilmektedir.
artış hızı yüksektir.
* Gelişmiş ülkelerde yaşlı nüfus oranı fazla, Nüfus artış hızının düşük olması çocuk ve
çocuk nüfus oranı azdır. *
genç nüfus oranının düşmesine, yaşlı nüfus
* Gelişmekte olan ülkelerde ise yaşlı nüfus oranının artmasına neden olur.
oranı az çocuk nüfus oranı fazladır.
* Gelişmiş ülkeler üretici olduğu için genç
* Dünya genelinde kadın ve erkek nüfusu bir- nüfusa daha fazla ihtiyaç duyar. İhtiyaç
birine yakındır. Kadınların ortalama yaşam duyulan bu genç nüfus göçlerle karşılanmaya
süresi erkeklerden daha uzundur. Bu durum çalışılır. Göçler ülkelerde sosyal ve kültürel
yaşlı nüfus içinde kadın oranlarının fazla birçok soruna neden olur.

olmasını sağlamıştır. Göç gönderen ülkelerde Az gelişmiş ve geri kalmış ülkelerde nüfus
kadın nüfus oranı fazladır. *
artış hızının yüksek olması bir sorundur.
* Gelişmiş ülkelerde okuryazar oranı yüksek, Nüfusun hızla artması kalkınma hızını düşür-
gelişmemiş ülkelerde ise okuryazar oranı *
mekte, bağımlı nüfus ve işsizlik oranını art-
düşüktür. Dünya genelinde okuryazar erkek-
tırmaktadır.
lerin oranı kadınlardan fazladır. Okuryazar
olmayanların çoğu Afrika, Arabistan Yarı- * Günümüzde nüfusun niteliklerine de önem
madası, Doğu Asya ve Büyük Okyanus’taki verilmektedir. Ülkelerin kalkınmasında bilgi
adalarda yaşamaktadır. birikimi ve deney önemli bir yere sahiptir.