Page 98 - 10. Sınıf Coğrafya Öğretmenin Ders Notları

¦ BEŞERİ SİSTEMLER § 97
97

* Dünya nüfusunun yarısından fazlası Asya kıtasında görülür. Asya’dan sonra en fazla nüfus
Afrika kıtasındadır. Amerika kıtasının batı kesimi dağlık ve kurak alanların geniş yer kapladığı
bir alan olduğu için seyrek nüfuslanmıştır. Brezilya ve ABD bu kıtanın en kalabalık ülkeleridir.

* Avrupa kıtasında nüfusun büyük bir kısmı batıda toplanmıştır. Okyanusya kıtasında nüfus
daha çok doğu, güney ve kuzeyde toplanmıştır. Kıtada geniş çöllerin yer kapladığı batı kesiminde
nüfus azdır. Antarktika kıtası buzullarla kaplı olduğu için burada yerleşik hayat yoktur.

NÜFUS YOĞUNLUĞU

EDİTÖR YAYINEVİ
* Sınırları belirlenmiş bir bölgede yaşayan insan sayısı ile o bölgenin yüz ölçümü arasındaki ilişkiyi
ifade eder. Belli bir alanda yaşayan insan sayısının o alanın yüz ölçümüne bölünmesine nüfus
yoğunluğu denir. Aritmetik nüfus yoğunluğunu bulmak için aşağıdaki formül kullanılmaktadır.
Toplam Nüfus
Aritmetik Nüfus Yoğunluğu =
Toplam Yüz Ölçümü

* Nüfus yoğunluğu en fazla olan kıta Asya, en az olan kıta ise Okyanusya’dır. Güneydoğu Asya
ve Avrupa ülkelerinde nüfus yoğunluğu fazladır. Afrika kıtasında da nüfus yoğunluğu fazladır.
Avrupa ve Amerika’nın nüfus yoğunlukları birbirine yakındır.

NÜFUS PİRAMİTLERİ

* Nüfus piramitlerinde yaş grupları, cinsiyete göre dağılım işlenmektedir. Nüfus piramitleri bir
ülkenin ekonomik olarak gelişmiş olup olmadığı hakkında bilgi verir. Nüfus piramitleri beş ana
gruba ayrılmaktadır.

ÜÇGEN ŞEKLİNDEKİ PİRAMİTLER Erkek 80+ Kadın
75-79
70-74
* Doğum - ölüm oranları yüksektir. 60-64
65-69
55-59
* Ortalama yaşam süresi kısadır. Gelişmemiş ülke özelliğini 50-54
45-49
40-44
yansıtır. Çocuk nüfusun toplam nüfus içindeki payı çok 30-34
35-39
yüksektir. Yaşlı nüfusun payı çok azdır. Hindistan, Pakis- 25-29
20-24
15-19
tan, Mısır, Afganistan ve Kenya gibi ülkeler bu piramide 10-14
5-9
0-4
sahiptir. 6 Nüfus (%) 4 3 2 1 Yaş grupları 0 1 2 3 4 Nüfus (%) 6
5
0
5
KENARLARI İÇE ÇÖKÜK ÜÇGEN ŞEKLİNDEKİ PİRAMİTLER
* Doğum çok, ölüm azdır. Erkek 95-99 Kadın
100+
90-94
* Gelişmekte olan ülkelerin nüfus piramididir. 85-89
80-84
75-79
70-74
* Nijerya, Meksika, Peru ve Kolombiya gibi ülkelere aittir. 65-69
60-64
55-59
50-54
45-49
* Kenarları içe çökmüş olan bu piramitte nüfus, kaba ölüm 40-44
35-39
30-34
oranının azalmasına bağlı olarak artmaya başlar. 25-29
20-24
15-19
10-14
5-9
* Ortalama yaşam süresi artarken bebek ölüm oranı azal- 15 12 9 6 3 0 0-4 0 3 6 9 12 15
maya başlar. Nüfus (Milyon) Yaş grupları Nüfus (Milyon)