Page 180 - 10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenin Ders Notları

¦ §
180
180 HABER METNİ
Nasıl?: Habere kaynak olan olayın yapılışının, meydana geliş sürecinin anlatıldığı bölümdür. Ola-
yın meydana gelişiyle ilgili ayrıntılardan bahsedilir, insanların zihninde oluşan “Böyle bir şey nasıl
olur?” sorusuna cavap verilir. “Tarihî Zeus Heykeli’nin nasıl çalındığı, müzeye nasıl girildiği, güvenlik
görevlilerinin nasıl atlatıldığı ve heykelin müzeden nasıl çıkarıldığı” gibi sorulara cevap verilir.

Niçin?: Habere konu olan her olayın bir nedeni vardır. Bu neden haber yazılarında mutlaka belir-
tilmelidir. Çünkü okuyucu olayın kendisi kadar bu olayın hangi sebeplerle gerçekleştiğini de bilmek
ister. “Tarihî Zeus Heykeli’nin niçin çalındığı, maddi değerinin ne kadar olduğu, kimlere satılabile-
ceği” tarzındaki sorulara cevap aranır.
EDİTÖR YAYINEVİ
Nerede?: Habere konu olan olayın nerede geçtiği açıklanmalıdır. Olayın geçtiği yerin açıklanma-
ması durumunda okuyucu başka kaynaklara başvurarak olayın geçtiği yeri öğrenmek isteyecektir.
Ayrıca yerin belirtilmemesi haberin genelinde de bir eksiklik ortaya çıkaracaktır. “Tarihî Zeus Hey-
keli Roma’daki şehir müzesinden çalındı.”

Ne zaman?: Olayın gerçekleşme zamanının verilmesi, okuyucuda haberin doğruluğu hissini uyan-
dıracaktır. Zaman ve yer birlikteliği sayesinde okuyucu haberle ilgili ayrıntılara ulaşacaktır. Zaman
bilgisi haberlerde genellikle genelden özele doğru verilir. “Tarihî Zeus Heykeli bugün öğle saatlerinde
çalındı.”

HABER YAZMA TEKNİKLERİ
HABER YAZILARINDA TERS PİRAMİT TEKNİĞİ

* Haber yazılarının planında tersine dönmüş piramit tekniği kullanılır. Tersine dönmüş piramitte
haberle ilgili en önemli unsurlar, can alıcı nokta ilk paragrafta verilir. İkinci ve üçüncü derecede
önemli unsurlar ise sonraki paragraflarda verilir. Bu teknikte haberin özeti giriş bölümünde
aktarılır.

HABER YAZILARINDA DÜZ PİRAMİT TEKNİĞİ

* Düz piramit tekniğinde ters piramidin aksine ilk olarak ayrıntılar aktarılır, daha sonra da habe-
rin önemli unsurlarına geçilir. Bu teknik hem haberi sunanlar hem de okuyanlar açısından yeterli
zamanın olduğu durumlarda daha çok kullanılır.

HABER KAYNAKLARI

* Kaynakları bakımından haberler üçe ayrılmaktadır:
Resmî Haberler: Resmî haberler, resmî ve özel kuruluşlardaki yetkili kişilerden alınan haberler-
dir. Burada resmî veya özel kurumların medyayla ilgili birimleri gazetelerin haber merkezlerine ula-
şarak herhangi bir konuyla ilgili resmî açıklamalarda bulunur. Kurumlar bu amaçla kendi internet
sitelerini de kullanabilirler.