Page 181 - 10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenin Ders Notları

¦ HABER METNİ § 1 18181

Özel Haberler: Halktan derlenen haberlerdir. Burada halk arasındaki olaylar yine halk tarafın-
dan muhabirlere bildirilerek haber elde edilir.

Ajans Haberleri: Ajans, haber toplama ve yayma işleriyle uğraşan kuruluştur. Gazetelerin,
radyoların ve televizyonların bu ajanslardan elde ederek sunduğu haberlere ajans haberi denir.
İYİ BİR HABER YAZISININ ÖZELLİKLERİ

Güncel olma: İçinde bulunulan zamanda meydana gelmiş olaylar okur tarafından ilgi görür.
Günlük yaşamın getirdiği yenilikler, gelişmeler ve her türlü olay günceldir.
EDİTÖR YAYINEVİ
Doğru olma: Haber; her şeyden önemlisi gerçeklere dayanmalı, doğru olmalıdır. Haberin doğru-
luğu ispat edilebilmelidir. Bunun için haber yazılarının kaynağı mutlaka belirtilmelidir.

Önemli olma: Haber, toplumu veya toplumun belli kesimini ilgilendirmelidir. Bir haberin önemi, ne
kadar insanı ilgilendirdiği konusuyla yakından ilgilidir. Gazetelerin ilk sayfalarında toplum için “en
önemli haberler” yer alır. Yine televizyonlardaki haber bültenlerinde aktarılacak haberler önemli-
den daha az önemlilere göre sıraya konulur.

İlginç olma: Sıradan olmayan, az rastlanan, ilginç olaylar okuyucunun her zaman ilgisini çeker.
Gazeteciliğin önemli bir ilkesi olan “Bir köpek bir insanı ısırırsa bu bir haber olmaz ancak bir insan
bir köpeği ısırırsa bu haber olur.” sözü habercilikte ilginç olayların önemine vurgu yapmıştır.
Kolay anlaşılma: Haber yazısında anlatılanlar okuyucu tarafından kolay anlaşılmalıdır. Olay ve
gelişmeler doğrudan, olduğu gibi aktarılmalı; etkili ve kolay anlaşılması için fotoğraf veya karika-
türlerden yararlanılmalıdır.

Planlı olma: İyi bir haber metni dağınıklıktan uzaktır. Haberin aktarılışında hem zaman hem de
olay bakımından kronolojiye uyulmalı, haber belirli bir düzen içinde aktarılmalıdır.

GAZETE, TELEVİZYON VE İNTERNET HABERCİLİĞİNİN FARKLARI
* Gazete haberleri kalıcıdır, gerektiğinde günler sonra tekrar okunabilir. Ancak televizyon ve
internet haberlerini, kaydedilip arşivlenmediği sürece, tekrar dinleme/okuma şansımız yoktur.

* Gazetenin okuyucu kitlesi belli özelliklere sahiptir ve haberler bu okuyucu kitlesinin özellikle-
rine uygun bir şekilde hazırlanır. Ancak internet ve televizyon haberlerinin hedef kitlesi tüm
toplumdur.
* Gazete okuyucusu aktiftir, kontrol kendisindedir. Televizyon ve internetten haber okuyanlar
ise edilgendir, özellikle haber bültenlerinde bazı önceliklerin okuyucuya empoze edilmesi söz
konusudur.
* Televizyon ve internet haberciliği yurttan ve dünyadan haberleri anında okuyucuyla buluştu-
rurken gazetede böyle bir durum söz konusu değildir. Gazeteler günlük basılır ve basıldıktan
sonra değişiklik yapma imkânı yoktur.

* Televizyon ve internet haberlerinde, gazetelere göre daha fazla görsel kullanma imkânı vardır.
Ayrıca haberler videolarla desteklenmektedir. Gazete haberlerinde ise böyle bir imkân yoktur.