Page 241 - 10. SINIF PARAGRAF SORU BANKASI - EDİTÖR YAYINLARI

TEST 20
Bölüm
KARMA PARAGRAF SORULARI 16

1. Düşünceyi söze boğmadan, etkili, çarpıcı bir biçimde 3. Şiirine yaşayan ve gereken ögeleri koymuştur Melih Cev-
anlatma "somutlama"yı gerektirir. Düşüncenin, duy- det. Onun felsefî yazıları kadar şiirleri de insanı çarpar,
gunun kendisi bir soyutlamadır temelde. Sözgelimi uzun uzun düşündürür. Ne dediğini anlamadan rahat
“ölüm, sevgi, güzellik, dostluk” kavramlarını düşünelim. ettirmez, rahatını kaçırtır insanın. “Şiir bilgiden doğmaz.”
Soyutlayarak ulaşmışızdır bu kavramlara. Bunları ya- der ama o çok bilir. Sözünü şöyle sürdürür: “Bilim adamı
zınsal ürünler içinde anlatmak istersek somutlama yo- bildiklerinden başka bir bilgi çıkarmak için çalışır, ozan
lunu seçmemiz gerekir. Bir bakıma yazın ve sanat dili, ise meraklarından ‘ben’i çıkarmak ister. Bu ‘ben’ kendisi
somutlamaya dayanan bir dildir. Onun gündelik dilden, değildir, yaratılacak insandır.” Çok okur yaratmıştır Melih
konuştuğumuz dilden ayrılan yönü de budur. Türkçemiz, Cevdet, şiirden denemeye, öyküden eleştiriye ve roman-
somutlama gücü yetkin, güçlü bir dildir. Yaşama, doğaya dan mitolojiye kadar uzun ince bir yolda.
açık bir dildir. İmge çizmede, oluşturmada bir şiirselliği
vardır sözcüklerin. Bu parçada Melih Cevdet’le ilgili olarak aşağıdakiler-
EDİTÖR YAYINLARI
den hangisine değinilmemiştir?
Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden
hangisi söylenemez? A) Sanatçının şiirleri yanında uzun ve düşündürücü fel-
sefi yazıları da vardır.
A) Kesinlik bildiren yargılara yer verilmiştir. B) Şiirlerinde hayatın içinden ve gerektiği kadar ögeye
B) Örneklendirmeye başvurulmuştur. yer vermiştir.
C) Soyutlamadan yararlanılmıştır. C) Okuyucusunu yazdıklarını anlamaları için düşünme-
D) Karşılaştırma yapılmıştır. ye zorlar.
E) Açıklama yapılmıştır. D) Edebiyatımızın birçok alanında örnekler vermiş bir
sanatçıdır.
E) Yazar eserlerini bir bilim insanı titizliğiyle kaleme al-
mıştır.

2. Yazın sanatında, her yapıtta birtakım dünyaların, anlam
dizgelerinin okurlarca anlaşılması amaçlanır. Ama bir ya- 4. Anı kitapları ve günlükler, son dönemde okurların olduk-
zınsal metin, konusu, zamanı, yeri, dili yönünden bize ça ilgisini çekiyor. Bu süreç, hiç kuşkusuz, en çok anı
uzak olabilir. Yazılı metin ile anlama yetimiz arasına daha kitaplarının işine yaradı. Son beş yıla kadar yayıncıların
başka engeller de girebilir. Bu durumda yazınsal yoru- pek yüz vermediği bu tür kitaplar artık çok satanlar liste-
mun görevi, yabancı, uzak, karanlık anlamlı bir iletiyi ger- sinin vazgeçilmezleri. Anı yazma geleneği bulunmayan
çek, yakın, kavranır kılmaktır. Bu anlamda yorumun hem ülkemizde son zamanlarda giderek artan sayıda anı
okuma etkinliği açısından hem de yazın öğretimi açısın- kitabı, toplumumuzun tarihî ve sosyal yaşamının aydın-
dan can alıcı bir önemi vardır. Yorum böyle bir amaca lanmasına katkı sağlıyor. Geçmişte yaşamış kimi edebi-
yönelik değilse ne Fuzulî’nin “mecaz”larını kılı kırk yara- yatçı, siyasetçi, felsefeci, sanatçıların anıları, günlükleri
rak çözümlemek ne de onun şiirini bütünüyle bugünün bugün bir bir gün yüzüne çıkıyor. Bütün bu anılarda ve
Türkçesindeki eşdeğer anlamda sözcüklere aktarmak günlüklerde dönemin fırtınalı günlerini görmek mümkün
bir yarar sağlar. ancak asıl önemlisi bu kitapların konu ettiği döneme
ayna tutması.
Bu parça aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı ola-
bilir? Bu parçada anı ve günlüklerle ilgili olarak aşağıdaki-
lerden hangisine değinilmemiştir?
A) Yazın sanatında yorumun görevi nedir?
B) Fuzulî’nin şiirlerinin günümüzde anlaşılması için ne A) Eskiden ülkemizde anı yazma geleneğinin olmadığı-
yapılmalı? na
C) Yazınsal yapıtlarda yorumlama ne demektir? B) Son dönemlerde okurların ilgisini çektiğine
D) Sanat yapıtlarını anlayamayanlara ne önerirsiniz? C) Toplumumuzun geçmişine ışık tuttuğuna
E) Bazı sanatsal yapıtların anlaşılamamasının sebebi ne D) Son yıllarda çok satılan kitaplardan olduğuna
olabilir? E) Sanatçıların fırtınalı hayatlarına yer verdiğine

241