Page 107 - 10-sinif-telafi

106 EKOSİSTEM EKOLOJİSİ VE GÜNCEL ÇEVRE SORUNLARI

nemlerde hem bizi hem de gelecek nesillerin Endemik Tür Biyolojik Çeşitliliğin Korunması
ekolojik sorunlarının daha fazla artmasına neden Belli bir coğrafi bölgede • İnsanlar bulunduğu ekosistemin bir par-
rıdır. Türkiye'de nesli tükenme tehlikesi altında olan EDİTÖR YAYINEVİ
olacaktır. yetişen başka bölge- çasıdır. İnsan yaşadığı ekosisteme zarar
lerde bulunmayan can- verdiğinde kendisi de zarar görecektir.
Biyolojik Çeşitliliğin Yaşam İçin Önemi lılara endemik tür denir. Ekosistemler kendini onarabilme gücüne
• Bir bölgede yaşayan canlıların tümü o bölgenin Ülkemiz endemik tür sahiptir. Fakat ekosistemlerdeki tahribat
bakımından oldukça zen-
biyolojik çeşitliliğini oluşturmaktadır. Canlıla- gindir. Ülkemizde ende- fazla ise ekosistem ve ekosistemi oluştu-
ran unsurlar büyük zarar görür.
rın yeryüzüne dağılımında besin çeşitliliği, iklim mik türler arasında Van kedisi, Denizli horozu,
şartları vb. faktörler etkilidir. Bir türün zarar gör- Angora tavşanı, göknar, meşe, sığla ağacı, ters
mesi veya yok olması ekosistemi olumsuz etkiler. lale, Osmaniye orkidesi örnek verilebilir. Biyokaçakçılık: Bitki, hayvan ve bu canlılara
Bazı canlıların aşırı veya kaçak avlanması o can- ait parçaların doğadan yetkili makamların
Endemik Türlerin Sağlık ve Ekonomiye Katkısı izni olmaksızın toplanması ve yurt dışına
lı türünde azalmaya neden olur. Sayısında ciddi
Endemik türler ekonomik ve ekolojik açıdan çıkartılmasıdır. Biyokaçakçılık ile doğadan
azalmalar görülen bu canlılar kırmızı listede yer önemlidir. Yabani türlerin tarımsal üretimi ile yük- canlı toplanması birey sayısında azalma,
alır. Seyşeller Robin saksağanı, Arap oriksi, tim- sek verimli ürünler elde edilmesinde kullanılmış- tür kaybı, ekosistem dengesinin bozulması,
sah, kambur balina kırmızı listede yer alan bazı tır. Ayrıca ilaç yapımında da bazı endemik türler
kullanılmaktadır. biyoçeşitlilikte azalma meydana getirir.
canlılardır.
Soyu Tükenen Türler • Az rastlanılan bitki ve hayvanların korun-
Türkiye'deki Biyolojik Çeşitlilik Örnekleri
Doğal kaynakların ması canlıya ait hücre, doku ya da or-
Ülkemiz orta kuşakta yer alır. Dört mevsimin en bilinçsiz kullanımı, aşırı ganların çok uzun yıllar boyunca uygun
belirgin yaşandığı ülkeler arasındadır. Böylece bir- veya yasak avlanma, koşullarda saklanması için oluşturulan
çok canlı türüne ev sahipliği yapar. Deniz kaplum- orman yangınları gibi ortamlara gen bankası denir.
bağaları, Akdeniz foku, Mersin balığı, dev kertenkele birçok olumsuz fak- • Bitki tohumların saklandığı gen banka-
Türkiye'de ve dünyada yer alan canlılardan bazıla- törler bazı canlı tür- larına tohum bankası denir. Dünya'nın 3.
lerinin tükenmesine neden olmuştur. Bu canlılar
biyoçeşitlilik bakımından yeri doldurulmayacak bir büyük gen bankası olan; Türkiye Tohum
bitki türleri arasında yabani siklamen, beyaz çakal kayıptır. Türkiye'de yaşayan Anadolu parsı, Asya Gen Bankası'nda hem bitki, hem bakte-
nergisi, sığla ağacı, çan çiçeği, kardelen, İstanbul fili, yabani sığır, yaban eşeği, kunduz, çita tama- ri hem de mantar genleri koruma altına
nazendesi yer alır. men soyu tükenen canlılardır. alınmıştır.