Page 112 - 10-sinif-telafi

DÜNYA GÜCÜ OSMANLI 111

KANUNİ DÖNEMİ XV VE XVI. YÜZYILLARDA OSMANLI Osmanlı-Habsburg İlişkileri: Cihan hâki-
I. SÜLEYMAN (KANUNİ) DÖNEMİ SİYASİ OLAYLAR EKONOMİK POLİTİKALARI miyeti kurmak isteyen Kanuni ile Hristiyan
EDİTÖR YAYINEVİ
• Osmanlı Dönemi’nin her yönüyle zirveye çıktığı • Osmanlı ekonomisi büyük ölçüde tarım ve hay- birliğini kurmak isteyen Şarlken arasında
dönem Kanuni Sultan Süleyman Dönemi’dir. vancılığa dayalı idi. Ancak zamanla sınırlarının önemli savaşlar meydana gelmiştir. Kanuni
• Hukuk alanında çok sayıda kanunlar yapması, genişlemesi, denizlerde hâkimiyet kurulması sadece Kutsal Roma Germen İmparatorluğu
ile mücadele etmedi. Habsburg hanedanın-
kanunlara uymada gösterdiği titizlik ve döneminde ve birçok ülke ile sınır komşusu olunmasına dan gelenler tarafından yönetilen İspanya ve
herkese adil davranılması “Kanuni” sıfatıyla anılma- bağlı olarak Osmanlı Devleti’nde ticari faali- Avusturya ile de mücadele etti.
sına neden olmuştur. yetler de gelişti.
• Fatih Sultan Mehmet, Venediklilerle uzun va- Osmanlı Portekiz İlişkileri: Osmanlı Devleti
XVI. YÜZYILDA OSMANLI-HABSBURG deli ticaret yapmak amacıyla kendilerine, İs- XVI. yüzyılda Portekiz ile Akdeniz ve Hint
MÜCADELESİ VE SONUÇLARI tanbul’da balyos (elçi) bulundurma hakkı verdi Okyanusu’nda mücadele etti. Doğu Akde-
• Orta Avrupa’da hâkimiyet kurmak amacıyla ve birtakım gümrük kolaylıkları sağladı. Diğer niz ticaretini yeniden canlandırmak isteyen
1521’de Orta Avrupa’nın kapısı konumundaki yandan İpek ve Baharat yolları üzerinde yapı- Osmanlı, Portekiz ile Hint Okyanusu’ndaki
Belgrad fethedildi. Ardından 1526’da Mohaç Za- lan ticaret ve elde edilen gümrük gelirleri dev- mücadelesinde başarılı olamadı.
feri ile Macaristan fethedildi. letin önemli ekonomik kaynaklarıydı. Osmanlı-Safevi İlişkileri: Akkoyunlu Dev-
• 1529 yılında Viyana kuşatıldı. Ancak kış mevsimi- • Osmanlı Müslüman ve gayrimüslim tüccarların leti’nin 1473 tarihinde yıkılma sürecine
nin yaklaşması nedeniyle kuşatma kaldırıldı. güvenliğini ve rahatını sağlamaya yönelik ker- girmesiyle İran’da oluşan iktidar boşluğu
• 1533’te Alman Seferi’nin ardından Avusturya ile vansaraylar, hanlar, bedestenler ve misafirha- Safevi Devleti’ni ortaya çıkardı. Şii mezhe-
İstanbul Antlaşması imzalanarak Avusturya üze- neler inşa ettiler. bini, siyasi hedeflerine ulaşmak için kulla-
rinde üstünlük sağlandı. OSMANLI-FRANSIZ İLİŞKİLERİ VE nan Safeviler Anadolu’da Osmanlı Devleti’ne
• Avusturya’nın antlaşmayı bozması üzerine Ma- KAPİTÜLASYONLAR karşı isyanlar çıkardı. Yavuz Sultan Selim
Çaldıran Savaşı’nda Safevi tehdidini büyük
caristan sorununu kesin çözmek isteyen Kanuni • Kanuni Sultan Süleyman Batı politikasında çapta ortadan kaldırdı.
1541 de Macaristan Seferi’ne çıktı. Hristiyan birliğini bozmak ve Akdeniz ticaretini
• Yapılan sefer sonucunda Macaristan üçe ayrılmış yeniden canlandırmak amacıyla Fransa’yı des- Osmanlı-Memlûk İlişkileri: İki devletin ara-
sındaki mücadelenin temel nedeni İslam
ve bir kısmı Avusturya’ya bırakılmıştır. teklemiştir. dünyasının lideri olmaktır. Yavuz Sultan
• 1566’da son seferi Zigetvar Seferi’nde Zigetvar • Bu desteğini Fransız kralını Alman esaretinden Selim Mercidabık ve Ridaniye savaşları
alınmış ancak Kanuni sefer sırasında ölmüştür. sonucunda Memlûk Devleti’ne son vermiştir.
kurtararak ortaya koymuştur.
DOĞU’DA HÂKİMİYET KURULMASI DÜNYA GÜCÜ: OSMANLI OSMANLI DEVLETİ’NİN XV VE XVI. YÜZ-
• 1533’te Irakeyn Seferi düzenlenmiş ve Şii Safevi YILLARDA İZLEDİĞİ SİYASET VE ETKİLERİ
Devleti yenilgiye uğratılmıştır. Azerbaycan, Teb- Osmanlı-Venedik-Ceneviz İlişkiler: İstanbul’un Ortodoksların Himaye Edilmesi: Fatih Sultan
riz ve Bağdat ele geçirilmiştir. fethiyle bu imtiyazlarını kaybetmek istemeyen her Mehmet İstanbul’u fethettikten sonra Ortodoks-
• 1548 ve 1533’te İran üzerine iki sefer daha dü- iki devlet de Osmanlı Devleti ile anlaşmak zorunda ları himayesine alarak Katolik-Ortodoks ayrılığı-
zenlenmiş ve İran’la ilk resmi antlaşma olan kaldı. Osmanlı Devleti ise Hristiyan birliğini parça- nın devamını sağladı. Ayrıca bu yolla Ortodoks-
Amasya Antlaşması imzalanmıştır (1555). lamak için her iki devlete ticari ayrıcalıklar verdi. ların devlete bağlılığını arttırmaya çalıştı.