Page 124 - 10-sinif-telafi

KLASİK ÇAĞDA OSMANLI
TOPLUM DÜZENİ 123
OSMANLI MİLLET SİSTEMİ • Devlet ile gayrimüslim halk arasındaki ilişkile- Panayır ve Şenlikler: Osmanlı panayırla-
OSMANLI TOPLUM YAPISI rin hukuki bir zemine oturtulması Fatih Sultan rında ülkenin çeşitli bölgelerinden gelenler
hukukuna dayanarak din ve mezhep esasına İTÖR YAYINEVİ
• Osmanlı toplumu töre ve İslam hukukuna göre Mehmet Dönemi’nde olmuştur. hem ürünlerini satarlar hem de toplumsal
düzenlenmişti. Osmanlı toplumu farklı din, dil ve • Osmanlıların getirdiği millet sistemi sayesinde kaynaşma, dayanışma ve bir arada bulunma
ırktan insan topluluklarından oluşuyordu. ülkede yaşayan çeşitli dinlere, mezheplere ve kültürünü yaşatırdı. Ayrıca sultanların evli-
• Ancak devlet içinde herkes eşit statüde yer alı- ırklara mensup insanlar yüzyıllarca İslam kültür likleri, şehzadelerin doğumları ve padişahın
tahta çıkması şenlik havasıyla geçmiştir.
yordu. Öyle ki Osmanlı toplumu, Osmanlı Dev- ve medeniyeti içerisinde varlıklarını koruyabil-
leti’nin adaletli politikası sayesinde paylaşımcı, miştir. Dini Törenler: Sürre alayı, kadir alayı, mevlit
bencillikten uzak, birbirleriyle iyi ilişkiler içinde alayı ve amin alayı dini törenler arasındadır.
Ramazan ayları Osmanlı Devleti’nde farklı bir
ve mutlu yaşayan insanlardan oluşan bir toplum OSMANLI DEVLETİ’NDE GÜNLÜK YAŞAM havada geçirilirdi.
niteliğindeydi. FETHEDİLEN YERLERDE TOPLUMSAL VE Osmanlı Mutfağı: Osmanlı şehir ve mahalle
• Osmanlı toplumu genel olarak yönetenler (as- KÜLTÜREL DEĞİŞİMLER kültüründe kendine özgü bir yemek kültürü
kerî) ve yönetilenler (reaya) olarak iki gruptan • Osmanlı Devleti, fetihten hemen sonra yapı-
meydana geliyordu. Yönetilenler grubu Müslim lan arazi ve emlakın tapu tahrir sayımlarında bulunmaktadır. Yemekler gümüş sini üze-
ve gayrimüslim şeklindeydi. mevcut nüfus ve nüfusun yapısı tespit edilerek rinde servis edilmiştir. Yere oturarak yemek
• Osmanlı toplum yapısında sınıf ayrımı kesinlikle tapu tahrir defterlerine kaydedilirdi. yeme Osmanlı’da adettendi. Osmanlı’da
söz konusu değildi. Devlete hizmet karşılığı Müs- yaygın olarak kuzu ve koyun eti tüketilmiştir.
lüman reayadan askerî sınıfa geçmek mümkün- • İlk tespitlerden sonra o şehre yönelik bir iskân Kebap, külbastı, köfte vb. gibi et yemeklerinin
dü. politikası uygulanırdı. yanında tencere yemekleri de tüketilmiştir.
• Fethedilen bölgelerde uygulanan imar politi-
OSMANLI MİLLET SİSTEMİ kası fiziki dönüşümün yaşanmasında etkili ol- Kıraathane-Kahvehane ve Bozhane Kültürü:
• Osmanlı toplumu çoğunluğu Türk ve Müslüman muştur. Kahvehaneler toplumsal paylaşımın ger-
olmak üzere dinleri, dilleri ve ırkları bakımından • Cami, mescit, medrese, kervansaray, imaret, çekleştiği ve geçmişin yad edildiği kültürel
farklı kökenlerden gelen insanlardan oluşmuştur. bedesten gibi yapılar inşa edilerek Türk şehir mekânlardı. Kıraathaneler ise daha sonra
ED
ortaya çıkan okuma salonlarıydı. Bu mekân-
• Fatih Sultan Mehmet’ten itibaren toplum İslam dokusu egemenlik kurulan bölgelerde etkin lar aynı zamanda şairler, meddahlar ve saz
hâle getirilmiştir.
(Müslümanlar ve gayrimüslimler) göre örgütlen- ŞEHİR VE MAHALLELERDE ÇOK KÜLTÜRLÜ şairlerinin kültürel etkinlikte bulundukları
yaygın eğitim mekânlarıydı.
dirilerek yönetildi. Bu sisteme “Millet sistemi” SOSYAL HAYAT Osmanlı’da Kılık - Kıyafet: Müslümanlarla
denilmiştir. • Osmanlı şehir ve mahallelerinde çok kültürlü gayrimüslimler arasındaki kıyafet konusunda
bir sosyal hayat gelişmiştir.
• İslam devletlerinin ümmet anlayışına dayanan • Şehirlerdeki mahalle halkı; cami ve mescitlerin çeşitlilik bulunmaktadır. Kadınların giysileri
millet sistemini geliştiren ve en iyi şekilde uygu- dışında kahvehane, bozhane gibi mekânlarda ferace, yaşmak ve her zaman olmamak koşu-
luyla peçeden oluşmaktadır. Erkek kıyafetleri
layan Osmanlı Devleti olmuştur. veya düzenlenen panayır ve şenliklerde bir ise şalvar, gömlek, kaftan biçimindeki kıyafet-
araya gelmiştir. lerden oluşmuştur.