Page 139 - 10. SINIF VIP TÜM DERSLER SORU BANKASI - EDİTÖR YAYINLARI

TÜRK EDEBİYATINDA HİKÂYE - DEDE KORKUT HİKÂYELERİ 2. ÜNİTE - 1. TEST 139

• Türk edebiyatında modern anlamda hikâye türünün ilk örneklerine Tanzimat Dönemi'nde (1860) rastlan-
maktadır. Bu dönemden önce Türk edebiyatının halk edebiyatı kolunda Dede Korkut Hikâyeleri ve halk
hikâyeleri, divan edebiyatı kolunda ise mesneviler modern hikâyenin yerini tutmuştur.

Dede Korkut Hikâyeleri
• Destandan halk hikâyesine geçişin ilk örnekle- • Dede Korkut Hikâyeleri olarak bilinen hikâyeler
ri olan Dede Korkut Hikâyeleri; Müslüman Oğuz şunlardır: Dirse Han Oğlu Boğaç Han, Duha Koca
boylarının iç mücadelelerini, doğaüstü güçlerle ve Oğlu Deli Dumrul, Kazılık Koca Oğlu Yigenek, Dış
düşmanlarıyla savaşlarını nazım-nesir karışık bir Oğuz’un İç Oğuz’a İsyanı, Begil Oğlu Emren, Sa-
biçimde anlatan sözlü edebî ürünlerdir. Dede Kor- lur Kazan’ın Evinin Yağmalanması, Kam Püre Beg
kut, hikâyelerdeki bilge kişidir. Dede Korkut Hikâ- Oğlu Bamsı Beyrek, Kanglı Koca Oğlu Kan Tura-
EDİTÖR YAYINLARI
yeleri bir ön söz ile 12 hikâyeden oluşur. Hikâ- lı, Basat’ın Tepegöz’ü Öldürmesi, Kazan Beg Oğlu
yelerin orijinal nüshalarından biri Almanya'nın Uruz Beg’in Tutsak Olması, Uşun Koca Oğlu Seg-
Dresden şehrinde, diğeri Vatikan'dadır. rek, Salur Kazan’ın Tutsak Olması.
• Son dönemde bulunan "Salur Kazan'ın Yedi Başlı Ejderhayı Öldürmesi" adlı nüshayla hikâye sayısı 13'e çıkmıştır.

1. (I) Dede Korkut Hikâyeleri Anadolu’ya yerleşmiş 4. XV. yüzyılın başlarında yazıya geçirilen….. adını
Oğuz Türklerinin yaşayış, gelenek, inanç ve töreleri yaratıcısı olduğuna inanılan kişiden alır. Türklerin
ile komşuları ve olağanüstü varlıklarla mücadele- yaşamını kültürel ve toplumsal bakımdan çok iyi an-
lerini anlatır. (II) Asıl adı Kitab-ı Dede Korkut Alâ latan bu yaratılar…… ürünleridir. İçerisinde İslami
Lisân-ı Taife-i Oğuzân’dır. (III) On iki hikâye ve bir ögelerin de yer aldığı bu metinlerde Oğuzların sos-
ön sözden oluşmaktadır. (IV) 16. yüzyılda yazıya yal yaşantısı ile ilgili pek çok ayrıntı yer almaktadır.
geçirilmiştir. (V) Hikâyelerde yer alan Dede Korkut; Parçadaki boşluklara hangileri getirilmelidir?
herkesin saygı gösterdiği, çocuklara ad veren, eğ-
lencelerde kopuz çalıp şiirler söyleyen bir kişidir. A) Dede Korkut Hikâyeleri - sözlü edebiyat
Dede Korkut Hikâyeleri ile ilgili olarak yukarıda B) Göç Destanı - anonim halk edebiyatı
verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? C) Göktürk Yazıtları - ilk yazılı edebiyat
A) I B) II C) III D) IV E) V D) Tasavvufi Şiirler - divan edebiyatı
E) Seyahatnameler - halk edebiyatı

2. Dede Korkut Hikâyeleri'nin orijinal iki nüshası- 5. Hangisi Tanzimat Dönemi'nden önce modern
nın bulunduğu yerler aşağıdakilerin hangisinde hikâyenin yerini tutan türlerden biri değildir?
doğru verilmiştir?
A) Halk hikâyesi B) Mesnevi C) Masal
A) Türkiye - Azerbaycan
B) Almanya - Türkiye D) Destan E) Kaside

C) Vatikan - Almanya
6. Dede Korkut Hikâyeleri ile ilgili olarak;
D) Türkmenistan - Almanya
I. Dönemin tarihsel, kültürel ve sosyal özelliklerin-
E) Vatikan - İngiltere
den izler taşır.
II. Hikâyeler, Dede Korkut tarafından yazıya geçi-
rildiği için bu isimle anılır.
3. Aşağıda verilen eserlerden hangisi Dede Korkut
Hikâyeleri kapsamında yer almaz? III. Hikâyeler ağırlıklı olarak gerçeğe uygun olsa da
yer yer olağanüstülükler de görülür.
A) Dirse Han Oğlu Boğaç Han
B) Uşun Koca Oğlu Segrek IV. Hikâyeler Göktürk alfabesiyle yazıya geçirilmiştir.
C) Salur Kazan’ın Evinin Yağmalanması yargılarından hangileri söylenemez?
D) Dış Oğuz’un İç Oğuz’a İsyanı A) I ve II B) I ve III C) II ve III
E) Cenkname D) II ve IV E) II, III ve IV