Page 118 - 10. SINIF FAVORİ TARİH DEFTERİM

ETKİNLİK DEFTERİ 6. ÜNİTE: SULTAN VE OSMANLI MERKEZ TEŞKİLATI

5. Osmanlı Devlet Anlayışı
Devletin merkeziyetçi yapısını güçlendirmek için yapılan aşağıdaki uygulamaların altına sonuçlarını örnekteki
Etkinlik
gibi yazınız.

● Böylece nüfuzlu Türk ailelerinin hükümdar üzerindeki gücü sona ermiş, devlette mutlak gücün padişahta olduğu anlayışı
yerleşmiştir.

● Böylece Osmanlı hanedanına bağlı evlilik bağı kurarak siyasi çıkar sağlayan ve bu yolla nüfuz elde eden oluşumların
önüne geçilmiştir.
● Böylece hâkimiyet bir sülaleden alınarak bir aileye mahsus kılındı. Her ne kadar şehzadeler arasında taht mücadeleleri
yaşansa da ülkenin bölünmesinin önüne geçildi.
● Böylece şehzadeler arasındaki kavgayı engelleyerek “Ülke padişahındır.” anlayışını getirmiş ve egemenlik anlayışı de-
ğişmiştir.
● Böylece devlet malını zimmetine geçirmenin önüne geçilerek otoritesine rakip olabilecek oluşumlar engellenmiştir.

● Böylece sadrazamı etkin kılarak divanın işlevini artırmış ve padişahın üyeler üzerindeki otoritesi daha da artmıştır.

I. Murat, “Ülke hanedanın ortak malıdır.” anlayışını “Ülke hükümdarın ve oğullarının ortak malıdır.”
Uygulama
anlayışına dönüştürdü.
1
Böylece hâkimiyet bir sülaleden alınarak bir aileye mahsus kılındı. Her ne kadar şehzadeler arasında taht
Sonuç
mücadeleleri yaşansa da ülkenin bölünmesinin önüne geçildi.
Fatih çıkardığı kanunname ile tahta çıkan hükümdara kardeşlerini öldürme izni vererek kardeş
Uygulama
katlini yasalaştırdı.
2

Sonuç Böylece şehzadeler arasındaki kavgayı engelleyerek “Ülke padişahındır.” anlayışını getirmiş ve egemenlik
anlayışı değişmiştir.
Fatih’ten önce yüksek görevlere genelde nüfuzlu Türkmen ailelerine mensup kişiler getirilirken,
Uygulama
Fatih ise daha çok kul anlayışıyla yetişmiş devşirme kökenleri getirmiştir.
3

Sonuç Böylece nüfuzlu Türk ailelerinin hükümdar üzerindeki gücü sona ermiş, devlette mutlak gücün padişahta
olduğu anlayışı yerleşmiştir.

Fatih, Divan-ı Hümayun’a padişahların başkanlık etme usulüne son vererek, bu yetkiyi sadrazama
Uygulama
devretmiştir.
4
Sonuç Böylece sadrazamı etkin kılarak divanın işlevini artırmış ve padişahın üyeler üzerindeki otoritesi daha da
artmıştır.

Uygulama Fatih, el koymak anlamına gelen müsadere usulünü yasal hale getirmiştir.
5
Sonuç Böylece devlet malını zimmetine geçirmenin önüne geçilerek otoritesine rakip olabilecek oluşumlar engel-
lenmiştir.

Fatih, genelde Anadolu beyleri, Sırp ve Bizans kızlarıyla evlenen padişahların bu yolla evliliklerine
Uygulama
yasak getirmiş sadece haremden evlenme geleneğini başlatmıştır.
6
Sonuç Böylece Osmanlı hanedanına bağlı evlilik bağı kurarak siyasi çıkar sağlayan ve bu yolla nüfuz elde eden
oluşumların önüne geçilmiştir.

118 Markaj Yayınları / 10. Sınıf Tarih
MARKAJ YAYINLARI