Page 99 - 10. SINIF FAVORİ TARİH DEFTERİM

5. ÜNİTE: DÜNYA GÜCÜ OSMANLI (1453 - 1595) ÖZETİN ÖZETİ

Coğrafi Keşifler ve Osmanlı Devleti’ne Etkileri
Sebepleri Coğrafi Keşiflerin
Osmanlı Devleti’ne Etkileri
Q Pusulanın geliştirilmesi ve sağlam gemilerin yapılması
Q Coğrafya bilgisinin artması ve cesur gemicilerin yetişmesi Q Osmanlı ülkesinden geçen İpek ve Baha-
rat yollarının önemini azalttı.
Q Avrupalıların Doğu’nun zenginliğine ulaşmak isteği
Q Akdeniz limanları önemini kaybetti.
Q Hristiyanlığı Avrupa dışında yayma düşüncesi
Q Bu durum Osmanlı ekonomisinde gerile-
Q İpek ve Baharat gibi ticaret yollarının Türklerin denetiminde olması
meye neden oldu.
Sonuçları
Q İpek Yolu üzerinde bulunan birden fazla
Q Yeni yerler ve kıtalar keşfedildi. Türk hanlığı zamanla Rusların denetimine
Q İspanyollar ve Portekizliler sömürge bölgeleri oluşturdular. girdi.

Q Ticaret yollarının güzergâhı değişti. Q Osmanlı para birimi olan akçenin değer
Q Akdeniz limanları önemini kaybederken Atlas Okyanusu üzerindeki kaybetmesine yol açtı.
limanlar değer kazandı. Q Bu durum eşya ve mal fiyatlarının artma-
Q Avrupa’ya bol miktarda altın ve gümüş getirildi. sına neden oldu.

Hint Deniz Seferleri (1538 - 1553)

Q Coğrafi Keşifler sonucu Portekizliler, Hint ticaret yollarını Q Bu proje ile Akdeniz ve Kızıldeniz’i bir kanalla birleştirmeyi
denetimlerine aldılar. amaçladı.
Q Osmanlı Devleti, Portekizlileri bölgeden uzaklaştırmak ama- Q Böylece Coğrafi Keşifler yüzünden önemini kaybeden

cıyla Hindistan’a dört sefer düzenledi. Akdeniz limanları yeniden canlanabilecekti.
Q Bu seferler, Hadım Süleyman Paşa (1538), Piri Reis (1551), Q Ancak bu proje hayata geçirilemedi.

Murat Reis (1552) ve Seydi Ali Reis (1553) tarafından Q Hint Deniz Seferleri’nin başarısız olmasında;
gerçekleştirildi.
5 Osmanlı’nın bölgenin önemini kavrayamaması
Q Sadrazam Sokullu Mehmet Paşa, Osmanlı donanmasını
Akdeniz’den Hint Okyanusu’na geçirebilmek için “Süveyş 5 Gemilerin açık denizlere dayanıklı olmaması
Kanalı Projesi”ni hayata geçirmek istedi. 5 Bölge halkının gerekli desteği vermemesi etkili olmuştur.

Atlantik Ülkelerinin Akdeniz’e Nüfuz Etme Çabaları

Q Osmanlı Devleti ile Atlantik ülkeleri (İspanya, Portekiz, Q Kıbrıs’ın fethedilmesi sonrası İspanya, Portekiz, Venedik

İngiltere, Hollanda) arasında Akdeniz’e hâkim olma müca- gibi ülkelerden oluşan yeni bir Haçlı donanması oluşturdu-
delesi yaşandı. lar.

Q Osmanlı Devleti, Barbaros Hayrettin Paşa komutasında Q İnebahtı mevkiinde yapılan savaşta yaklaşık üç yüz parça-
Tunus’u ele geçirdi. lık Osmanlı donanmasını yaktılar (1571).

Q 28 Eylül 1538’de yapılan Preveze Deniz Savaşı ile Haçlı Q Osmanlı Devleti ile Portekiz arasında yaşanan Akdeniz’e
donanması büyük bir bozguna uğratıldı. hâkim olma mücadelesi zamanla Atlas ve Hint Okyanu-
Q Bu zaferle Akdeniz’deki üstünlük Osmanlı Devleti’ne geçti. su’nda da devam etti.
Q İspanyolların elinde bulunan Cerbe Adası fethedildi. Q “Vadiü’s-Seyl Savaşı” olarak bilinen savaşta Osmanlı, Por-
tekiz’i ağır bir yenilgiye uğrattı.
Q Lala Mustafa Paşa, Venediklerin elinde bulunan Kıbrıs’ı ele
geçirdi (1571). Q Bu savaştan sonra Portekiz, Akdeniz ve diğer bölgelerdeki
sömürgelerini kaybetti.

Markaj Yayınları / 10. Sınıf Tarih 99
MARKAJ YAYINLARI