Page 98 - 10. SINIF FAVORİ TARİH DEFTERİM

ÖZETİN ÖZETİ 5. ÜNİTE: DÜNYA GÜCÜ OSMANLI (1453 - 1595)

Osmanlı Devleti’nin XV ve XVI. Yüzyıllarda İzlediği Siyaset ve Etkileri

Q Osmanlı Devleti, Avrupa Hristiyan birliğini parçalamak Q Kanuni, Reform hareketlerinin Osmanlı Devleti’nin yararına
amacıyla çeşitli tedbirler aldı. olduğunu düşünerek Protestanlara destek verdi.
Q Kuruluş Dönemi’nde izlemiş olduğu adaletli politika saye- Q Fatih Sultan Mehmet İstanbul’u fethettikten sonra İstan-
sinde Balkan halkının güvenini kazandı. bul’da Ermenilerin örgütlenmesini sağlamak ve Osmanlı’ya
Q Fatih, İstanbul’un fethinin ardından gayrimüslimlere inanç bağlılıklarını artırmak Gregoryan Kilisesi’ni açtırdı.
ve ibadet özgürlüğü tanıdı. Q Osmanlı ülkesinde ticaret yapan yabancı ülke tüccarlarına
Q Bu yolla Ortodoksları himaye ederek Hristiyan birliğini boz- gümrük kolaylığı sağlandı.
mayı amaçladı.

Reform Hareketleri Osmanlı Devleti’nin
Reform Hareketleri ve Osmanlı Kuzey Afrika Politikası

Q Reform Hareketleri Osmanlı
Q Katolik Kilisesinin yozlaşması birçok din topraklarında din ve vicdan Q Osmanlı Devleti’nin Kuzey Afrika’daki
adamı ve halkın tepkisine yol açtı. özgürlüğü içinde yaşayan Hristi- hâkimiyeti 1517’de Mısır’ın fethiyle baş-
Q Reform hareketlerinin öncüsü, Alman- yanlar arasında etkili olmadı. ladı.
ya’da ilahiyatçı Martin Luther oldu. Q Alman Luther’in düşüncelerine des- Q İspanyollar Kuzey Afrika’yı ele geçirme
Q Alman İmparatoru Şarlken, Reform tek verdi. faaliyetlerine giriştiler.
Hareketlerinin yayıldığı yerlerde kalma- Q Osmanlı, Avrupa’daki Reform hare- Q Oruç Reis ile Hızır Reis, bu bölgelerde
sına dair bir karar çıkarttı (1529). ketleriyle siyasi açıdan ilgilendi. Türk hâkimiyetini tesis etme hedefine
Q Şarlken ve Luther taraftarları ara- Q Protestan Alman prenslerini Alman yöneldiler.
sında yirmi beş yıl süren savaşlar oldu. İmparatoru Şarlken’e karşı destek- Q Kanuni Dönemi’nde Osmanlıların hizme-
Q Bu savaşlar sonunda Ausburg Antlaş- ledi. tine giren Hızır Reis (Barbaros Hay-
ması ile Protestanlara inanç serbest- Q Dönemin hükümdarı Kanuni, Lut- rettin Paşa), Cezayir’i Osmanlı toprak-
liği tanındı (1555) her’e ve Protestanlara destek larına kattı.
verdi.
Q Reform Hareketleri Otuz Yıl Savaşla- Q Barbaros’un ölümünden sonra yerine
rı’nın başlamasına neden oldu (1618- Q Avrupa’daki karışıklıklardan fay- Turgut Reis geçti.
1648). dalanarak Viyana önlerine kadar Q Turgut Reis, Trablusgarp’ı (1551) ve
ilerledi.
Q 1648 Vestfalya Antlaşması ile savaş- Tunus’u (1574) alarak Osmanlı toprak-
lar sona erdi. Q Hristiyan birliğini bozmayı larına kattı.
amaçladı.

denİzlerde hâkİmİyet mücadelesİ

Akdeniz’de Osmanlı Hâkimiyetinin Kurulması

Q Bayezid (Yıldırım), Gelibolu’da yeni bir tersane inşa ettirdi. Q Yeni tekniklerle kadırga ve kalyon türünde gemiler üretildi.

Q Mehmet (Fatih), İstanbul’un fethi için yaklaşık 400 gemi- Q Bu gemiler sayesinde Osmanlı donanması denizlerde büyük
den oluşan bir deniz gücü meydana getirdi. avantaj sağladı.
Q Trabzon, Kırım ve Kefe alınarak Karadeniz bir Türk gölü Q Modon, Koron, Navarin ve İnebahtı’nın alınmasıyla da

hâline getirildi. Akdeniz’de Osmanlı hâkimiyeti iyice güçlendi.

Q Bayezid Dönemi’nde, Osmanlı donanması, Avrupa devletle- Q Kanuni Sultan Süleyman Dönemi’nde ise Osmanlı donan-
rinin deniz gücüyle rekabet edebilecek seviyeye ulaştı. ması altın çağını yaşadı.

98 Markaj Yayınları / 10. Sınıf Tarih
MARKAJ YAYINLARI