Page 91 - 10. SINIF TARİH FAVORİ KAZANIM ODAKLI SORU BANKASI
P. 91

6. ÜNTE: SULTAN VE OSMANLI MERKEZ TEKLATI
          Osmanl Devlet Anlay                                                    KAZANIM TESTİ  5

          1.  Osmanlı  Devleti’nde,  İslamiyet  öncesi  Türklerde  ve   4.  Hunlardan  beri  Türk  devlet  geleneğinde  uygulanan
             Türk İslam devletlerinde geçerli olan “ülke topraklarının   müsadere usulü Osmanlı Devleti’nin kuruluş yıllarında
             hükümdar ailesinin ortak malı sayılması” anlayışı devam   sadece  zimmetlerine  mal  geçirenlere  ve  isyancılara
             ettirilmiştir.                                        uygulanmış, Fatih Dönemi’nde ise gelenek hâline geti-
                                                                   rilmiştir.
             Bu durumun Osmanlı Devlet�’nde;
             I.  şehzadeler arasında taht mücadelesinin yaşanması,  Aşağıdak�lerden hang�s� müsadere usulünün amaç-
                                                                   larından b�r� değ�ld�r?
             II.  ülkenin parçalanma tehlikesiyle karşı karşıya kalması,
                                                                   A)  Haksız yollarla servet edinenleri cezalandırmak ama-
             III. hanedandan olmayanların tahta çıkması
                                                                      cıyla devlet tarafından kişinin mallarına el koymak
             gel�şmeler�nden hang�ler�ne neden olduğu söylene-     B)  Merkezi  otoriteye  rakip  olabilecek  güçlerin  ortaya
             b�l�r?                                                   çıkmasını engellemek

             A) Yalnız I        B) II ve III       C) I ve II      C)  Ekonomik bunalım ve savaş zamanlarında hazineye
                       D) I ve III     E) I, II ve III                gelir sağlamak
                                                                   D)  Önemli mevkilere yükselenlerin öldükten sonra varis-
                                                                      lerine  bir  şey  bırakmayacaklarını  düşünerek  dürüst
                                                                      davranmalarını sağlamak
          2.  “Fatih  Sultan  Mehmet  Dönemi’nden  itibaren  Osmanlı   E)  Devşirmeler arasında aristokratik bir sınıf oluşturmak
             Devleti’nde merkezi otorite güçlendirilmiş ve istikrar sağ-
             lanmıştır.” tez�n� savunan b�r araştırmacı bu tez�ne;
             I.  müsadere usulü ile aristokratik bir sınıfın oluşmasının
                engellenmesi,
             II.  kardeş katlinin yasallaşması,

             III. devlet idaresinde nüfuz elde etmiş Türk kökenli ailele-
                rin yerine kul anlayışına dayalı devşirmelerin göreve
                getirilmesi
             uygulamalarından hang�ler�n� kanıt olarak göster-
             m�şt�r?
             A) Yalnız I         B) I ve II       C) I ve III

                      D) II ve III      E) I, II ve III         5.  Osmanlı veraset anlayışında Osman Bey ve Orhan Bey
                                                                   Dönemi’nde  “Ülke  hanedanın  ortak  malıdır.”  anlayışı
                                                                   hâkimdir.  I.  Murat  tahta  çıktığında  kardeşleri  Halil  ve
                                                                   İbrahim taht iddiasında bulunmuşlar ve isyan etmişler-
          3.  Divan−ı  Hûmayun;  din  ve  millet  ayrımı  yapmaksızın   dir. I. Murat kardeşleriyle girdiği mücadeleyi kazandıktan
             hangi  meslek  grubundan  olursa  olsun  herkese  açıktı.   sonra verasat anlayışında değişikliğe giderek “Ülke padi-
             Herhangi  bir  şekilde  haksızlığa  uğradığını  düşünen   şah ve oğullarınındır.” anlayışını getirmiştir. Fatih Sultan
             ve  mahalli  kadılarca  yanlış  hüküm  verildiğine  inanan-  Mehmet tahta çıktığında veraset anlayışında yine deği-
             lar davalarını divana getirebilirdi. Ayrıca askeri sınıf ve   şikliğe gidilerek “Ülke toprakları padişahındır.” anlayışı
             vakıf mensuplarından şikâyetçi olanlar için de divan her   getirilmiştir.
             zaman açıktı.
                                                                   Veraset anlayışındak� bu değ�ş�kl�kler�n amaçları ara-
             Bu durum Osmanlı Devlet�’n�n;                         sında aşağıdak�lerden hang�s� göster�lemez?
             I.  hukuk,       II.  sosyal,      III. teokratik     A)  Taht kavgalarını önlemek

             kavramlarından hang�ler�ne yönel�k b�r devlet özell�-  B)  Hanedan dışından birinin tahta çıkmasını engellemek
             ğ�ne sah�p olduğunu göstermekted�r?                   C)  Devletin siyasi varlığını sürdürmek

             A) Yalnız I        B) I ve II      C) Yalnız III      D)  Merkezi otoriteyi korumak
                       D) I ve III       E) II ve III              E)  Ülkenin bütünlüğünü sağlamak

                                                                                Markaj Yaynlar / 10. Snf Tarih  91
                                          MARKAJ YAYINLARI
   86   87   88   89   90   91   92   93   94   95   96