Page 86 - 11_matematik_beceri_temelli_soru
P. 86

IKINCI DERECEDEN BIR BILINME-
                     YENLI EŞITSIZLIKLER VE EŞIT-          NOT: İşaret tablosunu oluştururken kullanılacak
                             SIZLIK SISTEMI                  gösterimler:
                Ikinci Dereceden Bir Bilinmeyenli Eşitsizliklerin                        Sembol
                Çözüm Kümesi: a ≠ 0 ve a, b, c ∈ R olmak üzere    Tek katlı kök
                                            2
                  2
                               2
                ax  + bx + c  0, ax  + bx + c ≤ 0, ax  + bx + c < 0,
                  2
                ax  + bx + c > 0 ifadelerinin her birine ikinci derece-  Çift katlı kök
                den bir bilinmeyenli eşitsizlik ve eşitsizliği sağlayan
                x değerleri kümesine eşitsizliğin çözüm kümesi denir.    Paydayı tanımsız yapan değerler
                  2
                ax  + bx + c ikinci dereceden üç terimlisinin hangi
                aralıkta pozitif, hangi aralıkta negatif değer olacağı,
                               DATA YAYINLARI
                  2
                ax  + bx + c = 0 denkleminde ∆ > 0, ∆ = 0, ∆ < 0 olmak   Eşitsizlikte ≤ veya ≥ olduğu durumlar
                üzere üç durumda incelenir.
                        2
                                             2
                  1.  ∆ = b  - 4ac > 0 olmak üzere ax  + bx + c = 0   fonksiyonunun işareti en büyük kökün sağından baş-
                    denkleminin birbirinden farklı iki kökü vardır.   lanarak yazılır. İşaret, her çarpandaki başkatsayı işa-
                    Bu kökler x  < x  olmak üzere x  ve x  olsun. Bu
                                               2
                                2
                             1
                                           1
                             2
                    durumda ax  + bx + c ifadesinin işaret tablosu   retlerinin çarpılması ile bulunur. İşaretler sola doğru
                    aşağıdaki gibi incelenir.             gidildikçe tek katlı köklerde değişir, çift katlı köklerde
                                                          ise aynı kalır.
                      x     -∞      x 1      x 2   +∞        Örnek:
                               a'nın    a'nın    a'nın
                   2
                  ax  + bx + c = 0 işaretiyle   işaretinin   işaretiyle
                                aynı     tersi   aynı          2
                                                          f(x) = x  + 3x + 5 fonksiyonunun işaretini inceleyelim.
                       ● İşaret tablosunun en sağındaki a nın işaretiyle
                     aynıdır.  Sağdan sola doğru her aralıkta işa-  Çözüm:
                     retler değişir.
                                                           2
                                                                                   2
                                                          x  + 3x  + 5 = 0 denkleminde 3  - 4.1.5 = -11 < 0
                        2
                                             2
                 2.  ∆ = b  - 4ac = 0 olmak üzere ax  + bx + c = 0   olduğundan  f(x)  =  0  denkleminin  kökü  yoktur.
                    denkleminin x  = x olacak şekilde birbirine eşit
                                  2
                               1
                    (çakışık, çift katlı) iki kökü vardır. Bu durumda   a = 1 > 0 olduğundan fonksiyonun işaret tablosu aşa-
                      2
                    ax  + bx + c = 0 ifadesinin işaret tablosu aşağı-  ğıdaki gibidir.
                    daki gibi incelenir.
                                                                x      -∞      reel kök yok  +∞
                                           -b
                      x             x = x =
                            -∞       1   2   2a    +∞           f(x)              +
                   2
                  ax  + bx + c = 0  a'nın  işaretiyle   a'nın  işaretiyle
                                 aynı          aynı
                       2
                       ● ax  + bx + c = 0 denkleminin birbirine eşit iki   Ikinci Dereceden Bir Bilinmeyenli Eşitsizlik Sis-
                     kökü varsa işaret tablosuna kökün sağ ve sol
                     tarafındaki aralıkların işareti a nın işaretiyle   temlerinin Çözüm Kümesi: İki ya da daha çok eşit-
                     aynı olur.                           sizliğin oluşturduğu sisteme Eşitsizlik Sistemi denir.
                                             2
                        2
                 3.  ∆ = b  - 4ac < 0 olmak üzere ax  + bx + c = 0    Eşitsizlik sisteminin çözüm kümesi eşitsizlikleri her
                    denkleminin  kökü  yoktur.  Bu  durumda    birini sağlayan noktalar kümesidir.
                      2
                    ax  + bx + c  ifadesinin işaret tablosu aşağıdaki
                    gibi incelenir.                       İkinci dereceden bir bilinmeyenli eşitsizlik sistemleri
                                                          f(x) ve g(x) fonksiyonlarının biri 2. dereceden, diğeri
                      x     -∞       reel kök yok  +∞     1 veya 2. dereceden verilmesiyle oluşan sistemlerdir.
                   2
                  ax  + bx + c = 0  a'nın işaretiyle  aynı  f(x) > 0      f(x) < 0      f(x) ≥ 0
                       2
                       ● ax  + bx + c = 0 denkleminin kökü yoksa işaret   g(x) < 0      g(x) ≤ 0      g(x) ≥ 0
                                           2
                     tablosunda (-∞, +∞) ndan ax  + bx + c  ifade-
                     sinin işareti, a'nın işaretiyle aynıdır.  şeklinde ifade edilir.
                                                        84
   81   82   83   84   85   86   87   88   89   90   91