Page 87 - 11-sinif-tarih-beceri-temelli-soru-bankasi
P. 87
OSMANLI DEVLETİ'NDE MODERN ORDU TEŞKİLATI VE YURTTAŞ ASKERLİĞİ TEST-3
1 ve 2. soruları görseldeki metne göre cevaplayınız.
Avrupa’da ortaya çıkan ulus devletler, siyasi ve askerî güç olarak
çok uluslu devletler için önemli bir tehdit oluşturdu. Çok uluslu
devletler yaptığı ıslahatlarla ulus ayaklanmalarına engel olmaya
çalıştı. Bu devletler anayasal sistem, vatandaşlık, zorunlu temel
eğitim, zorunlu askerlik ve nüfus sayımlarında düzenlemeler
yaparak çok uluslu devlet yapısını korumaya çalıştı. Ulus dev-
let modelinin en temel özelliklerinden biri olan zorunlu askerlik
sisteminin başlangıcı Fransız İhtilali’ne dayanırken modern ordu
kurma fikri XVI. yüzyılda Niccolo Machiavelli (Nikola Makyavelli)
tarafından ortaya atıldı. Fransız İhtilali’nden sonra “Vatan tehli-
kede ve halkın tamamı vatan savunmasından sorumludur.” biçi-
DATA YAYINLARI
minde oluşan söylemler yeni bir ordu anlayışını da beraberinde
getirdi. Bu anlayışa göre her birey vatan savunmasından sorum-
ludur. Milletin gerektiğinde orduya katılarak görev yapması
gerekliliği benimsendi. Bu şekilde ulus kavramı ile birlikte “millî
ordu” kavramı ulus devlet modelinin ayrılmaz bir parçası hâlini
aldı. Millî bir devlet kurma fikri, zorunlu askerliğe dayalı millî bir
ordu kurma fikrinin doğmasına sebep oldu. XIX. yüzyıl başlarında
kral için değil vatan için savaşan yeni ordu anlayışı, Napolyon’un
başarılarının temel nedenlerinden biri sayıldı. Bu yüzyılın ikinci
yarısında ulusal birliğini sağlayan Almanya ve İtalya ordularının
başarılarının da bu modele bağlı olduğu kabul edildi.
1 Metinde geçen Fransız İhtilali'nden sonra "Vatan teh- 2 Buna göre Fransız İhtilali Avrupa'da;
likede ve halkın tamamı vatan savunmasından sorum- I. tek vatan,
BECERİ TEMELLİ YENİ NESİL SORULAR IV. vatandaşlık görevi
ludur." biçiminde oluşan anlayış modern savaşların; II. ulusal ordu,
I. hükümdar ve üyesi olduğu hanedan, III. vatan sevgisi,
II. halkın geleceği,
III. millî değer kavramlarından hangilerinin ortaya çıkmasına zemin
unsurlarından hangileri adına yapıldığı söylenebilir? hazırlamıştır?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III A) III ve IV B) II ve III C) I, II, III ve IV
D) II ve III E) I, II ve III D) I, II ve III E) Yalnız IV
3 Fransız İhtilali'nin ardından Avrupa'da ortaya çıkan ulus 4 III. Selim Dönemi'nde yapılan yeniliklerle çağın gerekle-
devletler siyasi ve askeri güç olarak çok uluslu devletler rine uygun, bütünüyle yenilenmiş bir ordu kuruldu.
için önemli bir tehdit oluşturmuştur. Bu tehdit karşısında Aşağıdakilerden hangisi III. Selim'i Nizam-ı Cedit
imparatorluklar yaptıklar ıslahatlarla ulus ayaklanma-
adında yeni bir ordu kurma arayışına iten nedenler
larına engel olmaya çalıştılar.
arasında gösterilemez?
İmparatorlukların çok uluslu yapılarını korumak için; A) Sultan III. Murat Dönemi'nde askerlikle alakası ol-
mayanların Yeniçeri Ocağı'na alınmasıyla orduda
I. anayasal sistem,
bozulmaların hızlanması
II. zorunlu temel eğitim, B) Yeniçerilerin geçim sıkıntısı çekmesi nedeniyle as-
kerlik dışında başka mesleklerle uğraşması
III. vatandaşlık ve zorunlu askerlik,
C) Zorunlu askerliğe dayalı milli bir ordu kurulmak is-
alanlarının hangilerinde düzenlemelere gittikleri söy- tenmesi
lenebilir? D) Mevcut orduda ıslah etmeye yönelik çabaların so-
nuçsuz kalması
A) I ve II B) II ve III C) Yalnız III E) Askerlikle alakası olmayan kişilerin orduya girme-
siyle Yeniçeri Ocağı'ndaki disiplinin bozulması
D) I, II ve III E) Yalnız II
85