Page 92 - 11-sinif-tarih-beceri-temelli-soru-bankasi

OSMANLI DEVLETİ'NDE OSMANLI DEVLETİ'NDE DARBELER

DEMOKRATİKLEŞME SÜRECİ
● 1876 yılında dönemin Seraskeri Hüseyin Avni Paşa,
● Sened-i İttifak (1808) : Sadrazam Alemdar Mustafa devleti erkanın ileri gelenlerinden Mithat Paşa, Sad-
Paşa'nın desteğiyle tahta oturan II. Mahmut, Alem- razam Mütercim Rüştü Paşa ve Şeyhülislam Hayrullah
dar'ın aracılığıyla İstanbul'da ayanlarla (askeri ve
siyasi güce sahip zümre ) Sened-i İttifak Sözleşme- Efendi'nin başını çektiği grup meşrutiyeti ilan etme-
si'ni imzaladı. yeceğini düşündükleri Padişah Abdülaziz'i ekonominin
● Tanzimat Fermanı (1839) : Avrupalı devletlerin kötü gidişatını bahane ederek tahttan indirdiler.
Osmanlı'nın iç işlerine karışmalarını engellemek, Mısır
DATA YAYINLARI
ve Boğazlar sorununda Avrupalı devletlerin desteğini ● V. Murat Osmanlı tahtına çıkarılırken Sultan Abdülaziz
almak, iç barış ve bütünlüğü sağlamak için ilan edil- odasında bilekleri kesilmiş halde bulundu.
miştir.
● II. Meşrutiyet'in ardından eski düzen yanlıları tarihte
● Islahat Fermanı (1856) : Paris Barış Konferansı'nda
Avrupalı devletlerin desteğini almak, azınlıkların ayrı- 31 Mart Vakası olarak bilinen bir isyan çıkardılar.
lıkçı isyanlarını engellemek için azınlıklara yeni haklar ● Mevcut düzeni korumak isteyen hükümetin (İttifak ve
verilmesidir. Bu fermanla gayrimüslimler Müslüman-
lardan daha ayrıcalıklı hale geldiler ancak bağımsız- Terakki Partisi) çağrısı üzerine Selanik'ten yola çıkan
lıkla ilgili tutumlarını sürdürdüler. Hareket Ordusu istanbul'a gelerek isyanı bastırdı.
● I. Meşrutiyet'in İlanı ve Kanun-i Esasi'nin Kabulü ● İsyanda rolü olduğu gerekçesiyle II. Abdülhamit taht-
(1876) : Tanzimat Dönemi'nde yetişen ve Genç
Osmanlılar olarak bilinen aydın grubun baskısı sonucu tan indirildi ve tahta V. Mehmet Reşat çıkarıldı. 31.
II. Abdülhamit tarafından ilan edildi. Mart Vakası Osmanlı tarihinde rejimi değiştirmeye
● Osmanlı Devleti'ni dağılmaktan kurtarmak amacıyla yönelik ilk isyan hareketidir.
ilan edilen meşrutiyetle birlikte Türk toplumunun ilk
yazılı anayasası Kanun-i Esasi kabul edildi. ● I. Balkan Savaşı'nın yenilgisini bahane eden, ara-
larında Enver Paşa, Talat Paşa ve Yakup Cemil gibi
● Kanun-i Esasi'yle birlikte Osmanlı Devleti'nde yöne-
tim biçimi ilk kez değişmiş ve halk padişahın yanında önde gelen İttihatçıların bulunduğu bir grup Sadrazam
yönetime katılmıştır. Yusuf Kamil Paşa başkanlığında toplanan Bakanlar
● II. Meşrutiyetin İlanı (1908): 1877-1878 Osmanlı-Rus kuruluna bir baskın düzenledi.
savaşını bahane eden II. Abdülhamit I. Meşrutiyet
Dönemi'ne son verdi. ● Bab-ı Ali Baskını olarak bilinen bu hükümet darbesinin
● Otuz yıl süren İstibdat Dönemi'nin ardından bu kez de ardından baskını düzenleyen İttihat ve Terakki Par-
İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin baskısıyla II. Abdülha- tisi tek başına iktidar olmuş ve fiilen tek parti halini
mit meşrutiyeti ikinci kez ilan etmek zorunda kaldı. almıştır.
Yapılan yeni düzenlemelerle Kanun-i Esasi daha
demokratik hale getirildi.

DARBELERİN KAYBETTİRDİĞİ TOPRAKLAR
DAĞILMAYI ÖNLEME ÇABALARI
● Osmanlı Devleti'nde XIX ve XX. yüzyılda meydana
● Osmanlı Devleti'nde aydınlar ve devlet adamları dev-
letin siyasi ve sosyal bütünlüğünün korunması ve gelen darbeler devletin iç ve dış politikada güç kay-
devletin dağılmasını engellemek için birtakım fikir betmesine neden oldu.
akımları öne sürdüler.
● Bu güç kaybı sırasında Sırbistan, Karadağ, Bulgaris-
● Bu fikir akımları; dil, din, ırk ve mezhep ayrımı yapıl-
maksızın ülkedeki herkesi eşit tutma düşüncesini tan ve Romanya bağımsızlıklarına kavuştu.
savunan Osmanlıcılık, Müslümanları bir bayrak altında ● Girit Adası Yunanistan'a bırakılırken Balkan Savaş-
toplamayı savunan İslamcılık ve Türkleri milli duygu-
larla bir bayrak altında toplamayı savunan Türkçülük ları sırasında Balkanlar'daki son toprak parçası olan
akımlarıdır. Arnavutluk da Osmanlı'nın elinden çıktı.

90