Page 148 - 11_cografya_ogretmenin

146 ÇEVRE VE TOPLUM
b. Asit Yağmurları

ˇ Çeşitli işlemlerde kullanılan fosil yakıtların
yakılması havayı kirletmekte ve kükürtdiok-
sit, azotoksit, hidrokarbon ve partikül madde
YAYINEVİ
yaymaktadır. Havada belli süre asılı kalabilen
bu maddeler, hava akımları sırasında su buharı
ve oksijenle tepkiye girerek sülfürik asit ve
nitrik aside (kezzap) dönüşmektedir. ĞRETMENİN
ˇ Asitli su buharı, bulutlara katılarak onların bir parçası hâline gelir. Yağış için gerekli yo-
ğunlaşma sağlandığında da yağmur olarak yeryüzüne inerler.

DERS NOTLARI - EDİTÖR
ˇ Asit yüklü bulutlar, hava akımlarıyla kirliliğin kaynağından çok uzak bölgelere taşınabilmekte
11. SINIF COĞRAFYA Ö
ve buraları etkileyebilmektedir. ĞRETİM YILI
ˇ Asit yağmurlarına bağlı olarak ortaya çıkan başlıca sorunlar şunlardır:
F Ormanlardaki ağaçların yapraklarındaki büyümeyi ve gelişmeyi engelleyerek kuruma-
larına yol açar.
2019-2020 EĞİTİM Ö
F Asit yağmurları; topraktan derelere, ırmaklara ve göllere taşınır. Göl sularının asit-
liliği ve metal tuzlarının yoğunluğu artar. Buna bağlı olarak göl ekosistemi tehlikeye

girer.
F Toprağın yapısını bozarak besin zinciri yoluyla bitki ve diğer canlıların zarar görme-
sine neden olur.

c. Ozon Tabakasının Seyrelmesi

ˇ Atmosferin stratosfer tabakası içinde yeryüzünden yaklaşık 20 km ile 50 km arasındaki
yükseklikte kalan bölümde ozon gazı bulunur. Bu bölüme, ozon gazının yoğun olarak bulunması
nedeniyle ozon tabakası denir. Bu tabakanın en önemli işlevi, Güneş’ten gelen mor ötesi
ışınlarının, canlılar için zararlı olan büyük bir kısmını absorbe ederek yeryüzüne ulaşmasını
engellemesidir.

ˇ Son yıllarda yapılan araştırmalarda ozon tabakasının inceldiği tespit edilmiştir. Bunda en
büyük etkenin sanayide kullanılan CFC (kloroflorokarbon) gazlarının atmosferdeki oranı-
nın artmasıdır. Bu gazlar, ozon gazının bileşimini bozmakta ve zamanla tabakanın işlevini
azaltmaktadır.
ˇ Sonuç olarak, ozon tabakasının doğal yapısının bozulmasıyla, yeryüzündeki ekolojik denge
büyük oranda etkilenecektir.