Page 28 - 5. SINIF TÜRKÇE DEFTERİM - GİRİŞ YAYINLARI
P. 28

ÖZETİN ÖZETİ                                                      8. BÖLÜM: YAZIM KURALLARI

                                        BÜYÜK HARFLERİN KULLANIMI


             5  Cümleler büyük harfle başlar.

           » Öğretmen kalktı, gerindi. Hiç uykusu olmadığını düşündü. Durulmamış, yatışmamış bir heyecan dolaşıyordu gövdesinde.
          UYARI: Cümle içinde tırnak veya yay ayraç içine alınan cümleler, büyük harfle başlar ve sonlarına uygun noktalama işareti
          konur.
             » Atatürk “Muhtaç olduğun kudret, damarlarındaki asil kanda mevcuttur!” diyor.
             » Kurtuluş Savaşı (Türk milletinin kaderini değiştiren savaştan söz ediyorum.) ne zorluklarla kazanılmış!


          UYARI: İki noktadan sonra gelen ifade, cümle niteliği taşıyorsa bu cümle büyük harfle başlar.
           küçük harfle başlar.RİŞ YAYINLARI
             » Bize seslendi: Yarın gelecek misiniz?           » Şunları almıştı: elma, armut, muz... (Cümle değil)


             5  Bir şiiri oluşturan dizeler genellikle büyük harfle başlar.

           » Vatan bizim ülke bizim el bizim
           Emin ol ki her çalışan kol bizim
           Ay yıldızlı bayrak bizim mal bizim
           Söyle Veysel öğünerek överek.



             5  Özel adlar büyük harfle başlar. Özel ad sayılan kelime ve kelime gruplarını hatırlayalım:

        Q   Kişi ad ve soyadları büyük harfle başlar.        Dil, lehçe ve şive adlarına gelen yapım ekleri, çokluk eki ve
           » Hastane kayıtlarında Aysel Karaman adında biri yok.  bunlardan sonra gelen diğer ekler bitişik yazılır.
           » Bu kitabın Mehmet Akif Ersoy’a ait olduğunu bilmiyordum.    » Gençler, İngilizceyi öğrenmek gerektiğini bilmiyorlar mı?

        Q   Kişi adlarından sonra gelen “bey, efendi, hanım” gibi saygı
           sözleri büyük harfle başlar:                     Q   Millet ve devlet adları büyük harfle başlar.
                Gİ                                          Q   Yer adları (kıta, bölge, il, ilçe, köy, semt vb.) büyük harfle
           » Selma Hanım, Süleyman Efendi, Kadir Bey...         » İngiliz,  Alman,  Türk,  Yunan;  Türkiye  Cumhuriyeti,  Kuzey
        Q   Özel addan sonra gelen ve akrabalık ifade eden kelimeler   Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Amerika Birleşik Devletleri vb.


                                                               başlar.
           » Okuldan çıkar çıkmaz Osman amcama uğrardım.        » Afrika,  Asya;  Güneydoğu  Anadolu, Karadeniz;  İstanbul,

         Akrabalık bildiren adlar, lakap veya unvan değeri kazandı-  Mardin; Bahçelievler, Bebek vb.
         ğında büyük harfle başlar.
                                                             Özel ada dâhil olmayıp tamlama kuran şehir, il, ilçe, belde,
            » Munzur Baba’nın kayalıklardan düştüğü söylenmektedir.
                                                             köy vb. sözler küçük harfle başlar.
        Q   Saygı sözlerinden sonra gelen makam, mevki, unvan bildi-    » Konya ili, Efes ilçesi, Uzungöl beldesi, Taflan köyü vb.
           ren kelimeler büyük harfle başlar.

           » Sayın Milletvekili, Sayın Vali, Sayın Rektör...  Q   Yer adlarında özel addan sonra gelerek belirtisiz ad tamla-
                                                               ması oluşturan “deniz, nehir, göl, dağ, boğaz” gibi kelimeler
        Q   Hayvanlara verilen adlar büyük harfle başlar.      büyük harfle başlar. Bunlara gelen ekler ayrılır.
           » Boncuk, Tombul, Pamuk...                           » Ağrı Dağı, Aral Gölü, Asya Yakası, Muş Ovası’ndan, Çanak-

        Q   Dil, lehçe ve şive adları büyük harfle başlar.     kale Boğazı’na, Dicle Irmağı’nı, Ege Denizi’nde, Tuna Nehri,
                                                               Zigana Geçidi vb.
           » Türkçe, Almanca, İngilizce; Oğuzca, Kazakça, Kırgızca...



        90    Giriş Yayınları / 5. Sınıf Türkçe
   23   24   25   26   27   28   29   30   31   32   33