Page 141 - 6. Sınıf VIP Türkçe Konu Anlatımlı

METİN TÜRLERİ 139
METİNLERDE GERÇEK VE KURGU AYRIMI YAPMA
Metinler gerçeklikle ilişkilerine göre de ikiye ayrılır:
GERÇEK METİN
Bu tür metinlerde ele alınan konular gerçek hayattan alınır. Bu metinlerde ele alınan ko-
nular, olduğu gibi yani hiç değiştirilmeden anlatılır. Öğretici (bilgilendirici) metinlerin çoğu
gerçek metin türündedir.

KURGU (KURMACA) METİN
EDİTÖR YAYINEVİ
Olmadığı hâlde olmuş gibi tasarlanan olaylara ya da durumlara kurgu denir.
Kurmaca (kurgu) metin ise olmamış bir durumu olmuş (yaşanmış) gibi gösteren ya da ya-
şanmış bir durumu, olayı değiştirerek (yeniden tasarlayarak) anlatan metin türüdür.
Sanat metinleri (edebî metinler) kurmaca metinlerle oluşturulur. Sanat metinlerinde ger-
çek hayatta olmayan olaylara, durumlara “hayal” aracılığıyla yer verilir.

Dolayısıyla sanat metinlerinde anlatılanlar gerçek de olabilir gerçek dışı da. Örneğin fabl-
larda hayvanların ve bitkilerin konuşturulması kurgudur.

İŞLEM BASAMAKLARI
Herhangi bir işin yapılışında takip edilecek aşamalara işlem basamakları denir. Yaptığımız
işlerde işlem basamaklarına göre hareket edip her işi belli bir sıraya göre yaparsak hem
düzenli hem de verimli ve başarılı oluruz.

Aşağıdaki şemada bir hikâye yazarken uyulması gereken işlem basamakları verilmiştir.

1. TASARLAMA duyguyu belirleme ⇑ ve diğer kişileri ⇑ oluşturma, olayları
Başkahramanı
Olay örgüsünü
Konuyu ve ana
ilişkilendirme
belirleme

Yazılan
Hikâyeyi
serim- hikâyeyi
Olayların Tasarlanan düğüm- anlatım,
2. YAZMA geçtiği yerleri ⇑ yazıya hazır ⇑ düzenine ⇑ noktalama
hikâyeyi
yazım ve
çözüm
ve zamanı
tasarlama
hâle getirme
göre bakımından
planlama gözden
geçirme