Page 27 - 6. Sınıf VIP Türkçe Konu Anlatımlı
P. 27

CÜMLEDE ANLAM                                              25
          CÜMLENİN İFADE ETTİĞİ ANLAM
                                                   NOT
          KARŞILAŞTIRMA
                                            Bir  cümlenin  örneklendirme  cümlesi
          Bir düşünceyi ya da kavramı daha anlaşı-  olup olmadığını anlamak için cümleden
          lır bir hâle getirmek için onu başka bir dü-  önce  "örnek  olarak,  örneğin,  mese-
          şünce ya da kavramla herhangi bir yönden   la,  şöyle  ki"  gibi  ifadeler  getirildiğinde
          karşılaştırmaktır.                cümle  anlamlı  oluyorsa  o  cümlede  ör-
                                            neklendirme vardır.
                  NOT

           Karşılaştırma  cümlelerinde  genellikle   Örnek
           “gibi,  kadar,  daha,  en,  ise,  çok,  göre,
           aynı” vb. sözcükler yer alır.    F    Günümüzde  bazı  çocuk  oyunları
                                               unutulmaya  yüz  tutmuştur;  arap-
                                               saçı,  çelik  çomak,  bülbül  kafeste,
                 Örnek
                                               çatlak patlak...
           F    "Yunus Emre’den güzel yazan halk   F   Okulların  açılmasıyla  trafikte  iler-
              şairi  var  mı?"  cümlesinde,  Yunus   lemek de işkence hâline geldi; dün
              Emre  ile  diğer  halk  şairleri  “güzel   Beşiktaş-Taksim arasını üç saatte
              yazma”  bakımından  karşılaştırıl-  gidebildik mesela...
              mıştır.                       F    Hava olayları bazen insanların ruh

                                               halini değiştirebilir; havanın kapalı
              "Onun  gibisi  az  bulunur."  cümle-
           F EDİTÖR YAYINEVİ
              sinde "az bulunma" ilgisiyle "o" ve   olması  insanları  mutsuz  edebilir,
              "diğerleri" kıyaslanmıştır.      aşırı  sıcak  bir  günde  insan  hiçbir
                                               şey yapmak istemez; yağmurlu ha-
                                               valarda romantik olabilir, kar yağın-
          TANIM                                ca içi içine sığmaz...
          Tanım  cümleleri,  bir  varlık  veya  kavrama
          ilişkin kısaca bilgiler verir. Bu cümleler “Bu
          nedir?” sorusunun cevabıdır.
                                           BETİMLEME
                 Örnek                     Betimleme, sözcüklerden yararlanarak zi-
           F    “Şiir; duygu, düşünce ve hayallerin   hinde bir resim oluşturma işidir.
              estetik  ve  ahenkli  bir  şekilde  an-  Betimleme cümlelerinde beş duyuya hitap
              latılması  sanatıdır.”  cümlesi  “Şiir   eden  sözcüklerden  (mavi,  sıcak,  keskin,
              nedir?” sorusuna yanıt verdiği için   ses, koku vb.) yararlanılır.
              tanım cümlesidir.

                                                  Örnek
          ÖRNEKLENDİRME
          Cümlede ya da paragrafta verilen düşün-  F   Servet, iri siyah gözlerini kalın kaş-
          ceyi  daha  anlaşılır  hâle  getirmek,  somut-  larıyla beraber kaldırdı.
          laştırmak, açıklamak için konuyla ilgili ör-  F   Onu ilk defa, fakültenin uzun, dar,
          nekler verilen cümlelere denir. Bu cümleler   sıkıcı,  havasız  koridorunda  gör-
          kullanılarak  düşüncenin  daha  anlaşılır  ve
          akılda kalıcı olması amaçlanır.      düm.
   22   23   24   25   26   27   28   29   30   31   32