Page 27 - 6. Sınıf VIP Türkçe Konu Anlatımlı
P. 27
CÜMLEDE ANLAM 25
CÜMLENİN İFADE ETTİĞİ ANLAM
NOT
KARŞILAŞTIRMA
Bir cümlenin örneklendirme cümlesi
Bir düşünceyi ya da kavramı daha anlaşı- olup olmadığını anlamak için cümleden
lır bir hâle getirmek için onu başka bir dü- önce "örnek olarak, örneğin, mese-
şünce ya da kavramla herhangi bir yönden la, şöyle ki" gibi ifadeler getirildiğinde
karşılaştırmaktır. cümle anlamlı oluyorsa o cümlede ör-
neklendirme vardır.
NOT
Karşılaştırma cümlelerinde genellikle Örnek
“gibi, kadar, daha, en, ise, çok, göre,
aynı” vb. sözcükler yer alır. F Günümüzde bazı çocuk oyunları
unutulmaya yüz tutmuştur; arap-
saçı, çelik çomak, bülbül kafeste,
Örnek
çatlak patlak...
F "Yunus Emre’den güzel yazan halk F Okulların açılmasıyla trafikte iler-
şairi var mı?" cümlesinde, Yunus lemek de işkence hâline geldi; dün
Emre ile diğer halk şairleri “güzel Beşiktaş-Taksim arasını üç saatte
yazma” bakımından karşılaştırıl- gidebildik mesela...
mıştır. F Hava olayları bazen insanların ruh
halini değiştirebilir; havanın kapalı
"Onun gibisi az bulunur." cümle-
F EDİTÖR YAYINEVİ
sinde "az bulunma" ilgisiyle "o" ve olması insanları mutsuz edebilir,
"diğerleri" kıyaslanmıştır. aşırı sıcak bir günde insan hiçbir
şey yapmak istemez; yağmurlu ha-
valarda romantik olabilir, kar yağın-
TANIM ca içi içine sığmaz...
Tanım cümleleri, bir varlık veya kavrama
ilişkin kısaca bilgiler verir. Bu cümleler “Bu
nedir?” sorusunun cevabıdır.
BETİMLEME
Örnek Betimleme, sözcüklerden yararlanarak zi-
F “Şiir; duygu, düşünce ve hayallerin hinde bir resim oluşturma işidir.
estetik ve ahenkli bir şekilde an- Betimleme cümlelerinde beş duyuya hitap
latılması sanatıdır.” cümlesi “Şiir eden sözcüklerden (mavi, sıcak, keskin,
nedir?” sorusuna yanıt verdiği için ses, koku vb.) yararlanılır.
tanım cümlesidir.
Örnek
ÖRNEKLENDİRME
Cümlede ya da paragrafta verilen düşün- F Servet, iri siyah gözlerini kalın kaş-
ceyi daha anlaşılır hâle getirmek, somut- larıyla beraber kaldırdı.
laştırmak, açıklamak için konuyla ilgili ör- F Onu ilk defa, fakültenin uzun, dar,
nekler verilen cümlelere denir. Bu cümleler sıkıcı, havasız koridorunda gör-
kullanılarak düşüncenin daha anlaşılır ve
akılda kalıcı olması amaçlanır. düm.