Page 95 - 6. Sınıf VIP Türkçe Konu Anlatımlı
P. 95

İSIMLER (ADLAR)                                            93
                                           Sıfat tamlaması biçiminde oluşanlar:
                  NOT
                                                  Örnek
           Bu isimlerde sözcüğün anlamını yitirip
           yitirmediği, yeni bir varlığa isim olup ol-  F   Kocatepe,  sivrisinek,  hanımanne,
           madığı dikkate alınmalıdır.         Kızılırmak...
                                           İkileme biçiminde oluşanlar:

          SES DÜŞMESİ YOLUYLA                     Örnek
          soylu  sözcük  ya  da  sözcükler,  ad  soylu YAYINEVİ
          Birleşik sözcüğü oluşturan ögelerden birin-
          de ses düşmesi meydana gelir:     F  Kaçgöç, fısfıs, dırdır, çıtçıt...

                 Örnek                     Cümle (isim + fiil) biçiminde oluşanlar:
          F    kayın + ana      kaynana           Örnek
          F    cuma + ertesi     cumartesi
          F    ne + asıl        nasıl       F    İmambayıldı, külbastı, serdengeçti,
                                               albeni...
          F    ne + için        niçin
          F    kahve + altı            kahvaltı
                                                  ADLARDA KÜÇÜLTME
                                           Adlara “-cik, -cek, -ceğiz” ekleri getirilerek
             EDİTÖR                        Bu ekler küçültme anlamının dışında, ek-
          TÜR DEĞİŞİMİ YOLUYLA             küçültme yapılır.
          Bu  birleşik  sözcüklerde  yer  alan  eylem   Örnek

          sözcüklerin görevini üstlenir:    F    Adacık, kutucuk, kitapçık...

                 Örnek
                                           lendiği  ada  "acıma,  sevgi,  şefkat"  anlam-
            gece + kondu      gecekondu
            ad        eylem                         ad  ları da katar.
            kaptı + kaçtı     kaptıkaçtı
           eylem   eylem                         ad  Örnek
            bilir +   kişi      bilirkişi   F    Yavrucağız  kuru  ekmekle  karnını
           eylem    ad                          ad  doyurmaya çalışıyordu. (Acıma)

                                            F
                                               Kuzucuğum,  seni  ne  kadar  özle-
                                               mişim, gel de bir sarılayım. (Sevgi,
                                               şefkat)
          Biçimlerine  (Kuruluşlarına)  Göre  Birleşik
          Sözcükler                                NOT

          Ad tamlaması biçiminde oluşanlar:   "-cik, -cak" eki kalıcı ad yapabilir, bunu
                                            küçültme ekiyle karıştırmamak gerekir.
                 Örnek                      F    Bademcik, arpacık, gelincik, may-
          F    Yurtbaşı,  yavruağzı,  insanoğlu,  bi-  muncuk, tomurcuk, salıncak, oyun-
              linçaltı...                      cak...
   90   91   92   93   94   95   96   97   98   99   100