Page 94 - 6. Sınıf VIP Türkçe Konu Anlatımlı
P. 94
92 İSIMLER (ADLAR)
VARLIKLARIN SAYISINA GÖRE ADLAR YAPISINA GÖRE ADLAR
TEKİL ADLAR Yapısına göre adları üç bölümde inceleye-
Tek bir varlığı düşündüren, tek bir varlığın biliriz:
karşılığı olan adlardır.
BASİT ADLAR
Örnek Herhangi bir yapım eki almamış veya baş-
F Sigara sağlığa zararlıdır. ka bir sözcükle birleşerek yeni anlamlı bir
sözcük oluşturmamış adlardır. Basit adlar
F Uçağa binince içini bir korku sardı. çekim eki alabilir.
EDİTÖR YAYINEV
Örnek
ÇOĞUL ADLAR Masanın, kâğıtlar, insan, ot, ağaç-İ
Aynı türdeki birden çok varlığı karşılayan
adlardır. Adların çoğullanması “-ler/-lar’’ F tan, ayak, el, baş, bardak, su, çay,
ekleri ile yapılır.
ok, amaç...
Örnek
TÜREMİŞ ADLAR
F Çiçekler rüzgârdan bir o yana bir bu Eylem ya da ad köklerine bir yapım eki ge-
yana yatıyordu. tirilerek oluşturulan adlardır.
F Evler, sokaklar, şehirler bomboştu.
Örnek
TOPLULUK ADLARI
Bu adlar biçim yönünden tekil, karşıladıkla- F Dilek, durak, çıkrık, çağdaş, yoksul...
rı varlıklar açısından çoğuldur.
BİRLEŞİK ADLAR
Örnek En az iki sözcüğün tek bir varlığı karşıla-
F Orman, ordu, bölük, demet, düzi- mak amacıyla bir araya gelmiş biçimidir.
ne, kurul, kurultay, meclis, toplum, Bitişik yazılan birleşik isimler üç yolla olu-
halk, küme, aile, koro, sürü... şur:
ANLAM KAYMASI YOLUYLA
VARLIKLARIN OLUŞUNA GÖRE ADLAR
Birleşen sözcüklerden ikincisi ya da her
SOMUT ADLAR ikisi birden gerçek anlamını yitirir. Ortaya
Beş duyu organından biri veya birkaçıyla çıkan sözcük yeni bir anlam kazanır.
algılanabilen adlardır. İkinci sözcük anlamını yitirebilir:
Örnek Örnek
F Gözlük, bardak, buz, koku, sıcak... F Yeryüzü, öğleüzeri, gökyüzü, ola-
ğanüstü...
SOYUT ADLAR İki sözcük de anlamını yitirebilir:
Beş duyu organıyla algılanamayan, insan
zihninde karşılık bulan adlardır. Örnek
Örnek F Suçiçeği (hastalık)
F Kin, öfke, sevgi, uyku, rüya, aşk, F Balıksırtı (desen)
keder, Allah, melek, yüreklilik, dü- Hanımeli (çiçek)
rüstlük... F