Page 96 - 6. Sınıf VIP Türkçe Konu Anlatımlı
P. 96

94                                                  İSIMLER (ADLAR)
         ADLARIN HÂL EKLERIYLE ÇEKIMI   ÇIKMA (AYRILMA) DURUMU: -DEN/-DAN,
       Adların eylem, edat ya da bir başka ad ile   -TEN, -TAN
       ilişki kurmasını sağlayan eklere hâl ekleri   Bu durumla çekimlenen adlar eylemin çık-
       denir.                           tığı,  uzaklaştığı  yeri  gösterir  ve  cümlede
                                        yer tamamlayıcısı görevini üstlenir.
       Hâl ekleri ile çekime giren adlar cümlede
       nesne,  yer  tamlayıcısı  ve  zarf  tamlayıcısı   Örnek
       görevi üstlenebilir.
                                         F    Çocuk-tan al haberi.
                                         F    Arabasın-dan çıkınca tanıdım onu.
                                          Bu ek cümlede tamlayan eki görevinde İ
       Adın hâlleri ve ekleri şunlardır:
             EDİTÖR YAYINEV
                                                 NOT
       GÖSTERME (BELİRTME) DURUMU: -I/-İ/
       -U/-Ü
                                          de  kullanılabilir.  (Tamlananın  belgisiz
       Bu durumla çekimlenen ad cümlede belirti-  zamir olduğu durumlarda)
       li nesne görevini üstlenir.
                                          F   Mahallemize getirilen çadırlardan

              Örnek                          bazıları kullanılmaz hâldeydi.
        F    Satıcı paketler-i çantaya yerleştirdi.         B.li Ad Tamlaması
        F    Evler-i iki günde temizler, yıkarız.

                                                AD TAMLAMALARI
                                        İki adın bir araya gelerek oluşturduğu anla-
                                        tım birliğine ad tamlaması denir.
       YÖNELME (YAKLAŞMA) DURUMU: - E/-A  Bu adlardan birincisine "tamlayan" ikincisi-
       Bu durumla çekimlenmiş ad, cümlede yer   ne "tamlanan" denir.
       tamamlayıcısı görevini üstlenir.
                                                Örnek

              Örnek                      F    Hayran oldum gözleri-n-in kara-s-ı-na.
                                                                      Tamlayan  Tamlanan
        F    Olayın büyüdüğünü öğrenince An-    Sınav  sonuçlar-ı-nı aldığınız gün si-
           kara’y-a gittim.              F
                                            Tamlayan  Tamlanan
        F    Ban-a güvenmesi gerekmez miydi?         zinle mutluluğunuzu paylaştık.




                                        BELİRTİLİ AD TAMLAMASI
       BULUNMA (KALMA) DURUMU: -DE/-DA/   Tamlamanın  tüm  ögelerinin  bulunduğu
       -TE/-TA
                                        tamlamadır.  Bu  tamlamalarda  tamlayan
       Bu durumla çekimlenmiş ad, eylemin ger-  ve tamlanan ek alır. Tamlayan, tamlananın
       çekleştiği yeri gösterir ve cümlede yer ta-  kime veya neye ait olduğunu bildirir.
       mamlayıcısı görevini üstlenir.
                                                Örnek
              Örnek                      F    Ev-in       bahçe-s-i oldukça genişti.
        F    Bahçeler-de  yetiştirdiğimiz  sebze-      Tamlayan  Tamlanan
           leri şehirdeki manavlara satarız.  F   Espri-n-in güzelliğ-i hepimizi etkiledi.
        F    Resimlerini gazete-de görmüştüm.        Tamlayan  Tamlanan
   91   92   93   94   95   96   97   98   99   100   101