Page 168 - 6. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

ÇÖZÜMLÜ TEST 168
ÇÖZÜMLÜ TEST
1. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcü- 3. Doğadaki cansız varlıkların, hayvanların, maki-
ğün kökü yanlış gösterilmiştir? nelerin çıkardığı seslerin taklit edilmesiyle olu-
şan sözcüklere yansıma sözcükler denir. Yansı-
A) Öğretmenim, okumanın yaşı yoktur derdi.
ma sözcükler isim köküdür.
B) Kırmızı arabasını kayalıklara çarpmıştı.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi yansıma-
C) Emine Kadın’ın güleç bir yüzü vardı. dan türemiş bir sözcük değildir?
D) Korkunç bir şeyle karşılaşmış gibiydi.
A) Işıltı B) Patırtı
C) Gümbürtü D) Şırıltı

Çözüm: Kök, bir sözcüğün parçalanamayan anlam-
EDİTÖR YAYINLARI
lı en küçük parçasıdır. Ancak anlamlı olan en küçük Çözüm: Verilen tanıma göre sözcüklerin kökünü
parçanın, sözcüğün kökü olabilmesi için sözcüğün bulup bu köklerin doğadaki sesler sonucu oluşup
bütünüyle anlam ilişkisinin bulunması gerekir. Buna oluşmadıklarına bakalım:
göre B seçeneğindeki “kırmızı” sözcüğünün kökü A → ışı - l - tı → Kökü herhangi bir doğa sesi
yanlış gösterilmiştir. Sözcüğün kökü “kırmızı”dır. fiil ekler sonucu türememiştir. Yansıma
kökü değildir.
A → oku - ma - nın → Kökü “oku-” fiilidir.
kök ekler B → pat - ır - tı → Pat, gürültü sonucu doğada
isim ekler çıkan doğal bir sesin taklidi ile
B → kır - mı - zı → Sözcüğün tamamı kök hâlindedir. kökü oluşmuş yansıma bir sözcüktür.
kök
değil C → güm - bür - tü → Güm; patlama, çarpma sesinin
isim ekler taklidi ile oluşmuş yansıma bir
C → gül - eç → Kökü “gül-” fiilidir. sözcüktür.
kök ek kökü
D → kork - unç → Kökü “kork-” fiilidir. D → şır - ıl - tı → Şır, doğadaki su sesinin taklidi
ile oluşmuş yansıma bir söz-
kök ek isim ekler
kökü cüktür.

2. Aşağıdaki altı çizili sözcük köklerinden han- 4. Bir vatan bırakın biz çocuklara
gisi isimdir? I
A) Panik bir şekilde, hep birlikte içeri girdik. Islanmış olmasın gözyaşlarıyla.
II
B) Küçük çocuk bakışlarını kediye dikmişti. Bir bahçe bırakın biz çocuklara
C) Dükkân dükkân gezmekten harap olmuştu. III
Göklerde yer açın uçurtmalara.
D) Bu sözlükte örnek cümleler verilmemiş. IV

Numaralanmış sözcüklerden hangisinin kökü
türü bakımından diğerlerinden farklıdır?
Çözüm: Varlıkların, kavramların, duyguların ismi A) I B) II C) III D) IV
olan köklere isim kökü denir. İş, oluş, durum bildiren
köklere de fiil kökü denir. Bu bilgilere göre verilen
sözcükleri değerlendirelim: Çözüm: I numaralı sözcük kök hâlindedir ve “vatan”
isim köküdür. II numaralı sözcüğün kökü “ol-” fiilidir.
gir- bak- gez-
İş, oluş, hareket bildiren III numaralı sözcük kök hâlindedir ve “bahçe” isim
bu sözcüklerin kökü fiildir. köküdür. IV numaralı sözcüğün de kökü “gök” söz-
söz - lük → Bir kelime dizisinin, ses birliğinin ismi olan cüğüdür ve isim köküdür. Bu durumda fiil kökünde
isim “söz” kelimesi, isim köküdür. olan “olmasın” sözcüğü, kökünün türü bakımından
kökü diğer sözcüklerden farklıdır.