Page 172 - 6. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI
P. 172

172

         {   Not: Bir ekin iyelik eki olup olmadığını anlamak için, eki alan sözcükten önce “benim, senin, onun,
         bizim, sizin, onların” sözcüklerinden uygun olanını getirmek gerekir. Sözcük, eki alan sözcükle tamlama
         oluşturursa ek, iyelik ekidir.


        ̛    Örnek: Evin çok büyükmüş. → (senin evin → 2. tekil şahıs iyelik eki)

        ̛    Örnek: Bahçemiz çok bakımsızdı. → (bizim bahçemiz → 1. çoğul şahıs iyelik eki)

          •  İyelik eklerini belirtme hâl eki (-i hâli) ile karıştırmamak gerekir.

          ̛   Örnek:  Oyuncağı güzelmiş. (Kimin oyuncağı? → onun oyuncağı → iyelik eki)
                    Oyuncağı aldık. (Neyi? → oyuncağı → hâl eki)
                 çoğul İTÖR YAYINLARI
          •  İyelik ekleri ile kişi eklerini de birbirine karıştırmamak gerekir. İyelik ekleri isimlere, kişi ekleri
            fiillere gelir.


                                                ÇÖZÜMLÜ TEST
                                                ÇÖZÜMLÜ TEST
        1.  Çoğul eki “-ler/-lar” hangisinde cümleye çok-  3.  “Defter...” sözcüğü, hangisiyle tamamlanırsa
           luk anlamının dışında bir anlam katmıştır?      “aitlik” anlamı taşıyan bir ek almış olur?
           A)  Sabahlara kadar ders çalıştı.               A) -ler de alınacak mı?  B) -siz kalmışlardı.
           B)  Oyuncular bu kez çok iyi oynamadı.          C) -de ne yazıyordu?   D) -i okulda kalmış.

           C) Gençler bahçede top oynuyor.
           D) Adamlar her istediklerini yapıyordu.
                                                         Çözüm: Sözcüğe  “aitlik”  anlamı  katan  ek,  “iyelik
                                                         eki”dir.  Bu  durumda  seçeneklerde  kullanılan  ekler-
                                                         den hangisinin iyelik eki olduğunu bulmamız gerekir.
        Çözüm: A  seçeneğinde  çoğul  eki  olan  “-ler/-lar”
        cümleye abartma anlamı katmıştır.                (onun)  Defter i okulda kalmış.  Sözcüğe aitlik anlamı
                                                                                     katmıştır.
        sabah   - lar  - a → Çoğul eki “abartma” anlamı katmıştır.  A seçeneğindeki “-ler” eki çokluk anlamı, B seçeneğin-
                                                                  3. tekil şahıs iyelik eki
        sözcük çoğul
       ED        Çoğul eki “çokluk” anlamı katmıştır.  eki  deki “-siz” yapım eki defteri olmama anlamı, C seçene-
                eki
         oyuncu   -  lar             genç - ler             adam - lar
                                                         ğindeki “-de” eki de bulunma anlamı katar.
                                          sözcük çoğul
                           sözcük çoğul
          sözcük
                  eki
                                  eki
                                                         4.  “Gözlerin” sözcüğüne gelen eklerle ilgili aşa-
                                                           ğıdaki yorumlardan hangisi doğrudur?

        2.  “Mutfağı” sözcüğü, hangi iyelik ekini almıştır?  A)  Sözcüğe önce çoğul eki, sonra da 2. tekil şa-
                                                              hıs iyelik eki gelmiştir.
           A) 1. tekil şahıs     B) 2. tekil şahıs
                                                           B)  2. çoğul şahıs iyelik ekini almıştır.
           C) 3. tekil şahıs     D) 1. çoğul şahıs
                                                           C) Sözcüğe önce çoğul eki, sonra da 3. tekil şa-
                                                              hıs iyelik eki gelmiştir.

        Çözüm: Sözcüğün  başına  “benim,  senin,  onun,    D) 3. tekil şahıs iyelik ekini almıştır.
        bizim”  sözcüklerini  getirdiğimizde  sadece  “onun”
        ifadesi  “mutfağı”  ifadesiyle  tamlama  kurmaktadır
        (onun mutfağı). “Onun” ifadesi de 3. tekil şahıs iye-  Çözüm: Göz - ler - in → Senin gözlerin
        lik eki kullanıldığını belirtir.                       çoğul eki   2. tekil şahıs iyelik eki
   167   168   169   170   171   172   173   174   175   176   177