Page 112 - 7'DEN LGS'YE FEN BİLİMLERİ HAZIRLIK İLK ADIM - EDİTÖR YAYINLARI

8. SINIF KONULARINA GİRİŞ MADDENIN ISI ILE ETKILEŞIMI

ÖZ ISI NEDIR? • Her maddenin ayrı bir öz ısı değeri vardır.
Bu nedenle ayırt edici bir özelliktir. Mad-
• İlk sıcaklıkları eşit olan eşit kütlelerdeki
yağ ve suyu özdeş ısıtıcılarla 5 dk ısıt- denin cinsine bağlıdır.
tığımızda zeytinyağının sıcaklığının sudan • Öz ısı “c” sembolü ile gösterilir.
o
o
fazla olduğunu görürüz. • Öz ısı birimi J/g C veya cal/g C dir.
o
• Eğer bu maddeler eşit sıcaklıkta iken so- • 1 gram suyun sıcaklığını 1 C artırmak
ğumaya bırakılırsa zeytinyağı suya göre için gerekli olan ısı miktarı 1 kalori (cal)
aynı sıcaklığa daha kısa sürede düşer. • 1 cal/g C = 4,18 J/g C
dir.
EDİTÖR YAYINLARI
KAZANIM / KONU ÖZETI • Zeytinyağı ve suyun sıcaklığını aynı de- • Aşağıdaki tabloda bazı maddelerin öz ısı
o
o
• Bunun nedeni; eşit kütleli farklı madde-
lere eşit ısılar verildiğinde maddelerdeki
sıcaklık artışının farklı olmasıdır.
değerleri verilmiştir.
Öz Isı
receye getirmek için zeytinyağına, sudan
o
o
daha az ısı verilir. Soğurken de az ısı ve-
4,18
1
rildiği için zeytinyağındaki sıcaklık düşüşü Su Madde J/g C cal/g C
daha çabuk olur. Alkol 2,54 0,61
• Öz ısısı yüksek olan maddeler aynı sürede Zeytinyağı 1,94 0,47
daha az ısınır. Demir 0,46 0,11

• Öz ısısı küçük olan maddede sıcaklık artışı Bakır 0,37 0,088
ve soğuma daha hızlı gerçekleşir. Cıva 0,12 0,029
• Bir maddenin 1 gramının sıcaklığını 1 °C Oksijen 0,92 0,2201
arttırmak için gereken ısıya öz ısı denir. Alüminyum 0,91 0,22

1 Bir maddenin bir gramının sıcaklığını bir °C 2 Aynı ortamda bulunan, ilk sıcaklıkları ve kütleleri
arttırmak için gereken ısı enerjisinin sembolü aynı olan K, L ve M sıvıları özdeş ısıtıcılarla sürekli
ve birimi aşağıdakilerden hangisinde doğru ısıtıldığında, son sıcaklıklarının eşit olması için
verilmiştir? geçen süre tabloda gösterilmiştir.

Madde K L M
Sembolü Birimi
Zaman (dk) 1 4 6
A) d g/cm 3 Buna göre aşağıdakilerden hangisine kesin-

B) Q cal likle ulaşılabilir?
A) Maddelerin öz ısıları farklıdır.
C) c cal/g°C B) Maddeler eşit ısı enerjisi almıştır.
D) C J/g C C) L ve M aynı K farklı madde olabilir.
o
D) Eşit süre ısıtılsalardı en fazla ısınan M mad-
desi olurdu.

Çözüm: İlk sıcaklıkları ve kütleleri eşit olan maddelerin sı-
caklıkları eşit oluncaya kadar M maddesinin 6 dakika, L
Çözüm: Bir maddenin 1 gramının sıcaklığını 1°C artırmak maddesinin 4 dakika, K maddesinin 1 dakika ısıtılmasının
için gereken ısıya öz ısı denir. Öz ısı “c” sembolü ile göste- nedeni maddelerin faklı olmalarıdır. Dolayısıyla maddele-
rilir. Birimi cal/g°C’dir. rin öz ısıları da birbirinden farklıdır.

1122
11