Page 113 - 7'DEN LGS'YE FEN BİLİMLERİ HAZIRLIK İLK ADIM - EDİTÖR YAYINLARI

8. SINIF SORULARIYLA TANIŞMA MADDENIN ISI ILE ETKILEŞIMI

3 Tabloda, eşit miktarda alınarak ısıtılan maddelerin 5 Bir maddenin öz ısısı;
sıcaklık artışına ilişkin veriler bulunmaktadır. I. Maddenin cinsine
II. Maddenin kütlesine
Sıcaklık artışı
Madde Isı miktarı (cal) III. Maddenin hacmine
o
( C )
Nikel 0,45 1 yukarıda verilenlerden hangilerine bağlı olarak
değişir?
Bakır 0,37 1
A) Yalnız I B) II ve III
Kurşun 0,13 1
C) I ve II D) I, II ve III
EDİTÖR YAYINLARI
Tablodaki veriler, bu maddelerin hangi ayırt Çözüm: Bir maddenin öz ısısı maddenin cinsine bağlı ola-
edici özelliği ile ilgilidir? rak değişir.
A) Kütle B) Öz ısı

C) Hacim D) Yoğunluk
o
6 Bir maddenin bir gramının sıcaklığını 1 C artırmak
Çözüm: Tabloda nikel, bakır ve kurşunun sıcaklığını 1°C
arttırmak için gereken ısı miktarları verilmiştir. Maddenin için verilmesi gereken enerjiye öz ısı denir. Öz ısı
sıcaklığını 1°C arttırmak için verilmesi gereken ısıya öz ısı maddeler için ayırt edici özelliğe sahiptir.
denir. Öz ısı maddeler için ayırt edici bir özelliktir. Emel Öğretmen maddelerin öz ısılarını tespit
etmek için bir deney yapacaktır. Emel Öğretmen’in
deney yaparken kullanacağı dört madde ile ilgili
olarak aşağıdaki tabloda A, B, C ve D maddeleri-
nin belirtilen miktarlarına verilen ısı ile sıcaklıkla-
rında meydana gelen değişimler belirtilmiştir.

Madde Verilen ısı Sıcaklık
Madde
miktarı (g) miktarı (J) değişimi (°C)
4 A 50 250 15
Madde İlk sıcaklık Öz ısı Kütle
B 50 250 20
o
o
X 30 C 4 j/g C 20 gram C 50 250 30
o
o
Y 30 C 2 j/g C 20 gram D 50 250 40
o
o
Z 50 C 1 j/g C 10 gram Tabloda verilen bilgilerden yola çıkarak aşağı-
daki yorumlardan hangisi yapılabilir?
Yukarıda ilk sıcaklıkları, kütleleri ve öz ısıları A) B ve C maddeleri eşit kütlede olduğundan
verilen X, Y ve Z maddelerine özdeş ısıtıcılarla aynı cins maddeler olabilir.
eşit süre ısı verildiğinde maddelerin son sıcak- B) D’nin öz ısısı C’nin öz ısısından büyüktür.
lıkları arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisi
gibi olur? C) A’nın öz ısısı B’nin öz ısısından büyük olduğu
için daha geç ısınır.
A) X > Y > Z B) Y > X > Z
D) C’nin öz ısısı B’nin öz ısısından büyük olduğu
C) Z >X > Y D) Z > Y > X için daha erken ısınır.

Çözüm: Maddelere özdeş ısıtıcılarla eşit süre ısı verildi- Çözüm: Öz ısısı büyük olan maddeler geç ısınır geç so-
ğinde ilk sıcaklığı en yüksek, kütlesi en düşük ve öz ısısı ğur. Öz ısısı küçük olan maddeler erken ısınır erken soğur.
en küçük olan Z maddesindeki sıcaklık artışı en fazla olur. Madde miktarları eşit olan maddelere verilen ısılar eşittir.
X ve Y maddelerinin ilk sıcaklıkları ve kütleleri eşit fakat öz Sıcaklık değişimi en az olan maddenin öz ısısı büyük, en
ısısı küçük olan maddede daha hızlı sıcaklık yükselmesi fazla olan maddenin öz ısısı küçüktür. Dolayısıyla madde-
olacağından Y maddesindeki sıcaklık artışı ikinci sırada lerin öz ısıları arasında A > B > C > D ilişkisi vardır. Bu
olur. X maddesinin öz ısısı büyük olduğundan sıcaklık ar- durumda A’nın öz ısısı B’nin öz ısından büyük olduğu için
tışı ez az olacaktır. daha geç ısınır.
11
1133