Page 53 - 7'DEN LGS'YE FEN BİLİMLERİ HAZIRLIK İLK ADIM - EDİTÖR YAYINLARI
P. 53

8. SINIF SORULARIYLA TANIŞMA                                                         KALITIM

            3  Meyve  rengi  bakımından  saf  yeşil  renkli   5  İnsanlarda XX kromozoma sahip bireyler dişiyi, XY
               bezelye ile melez yeşil renkli bezelyelerin çap-  kromozoma sahip bireyler erkeği göstermektedir.
               razlanması sonucu oluşacak genotip ve feno-    Esra ve Halil bu bilgiden yola çıkarak iki pembe
               tip çeşitleri hangi seçenekte doğru verilmiştir?  iki mavi kartla insanda cinsiyetinin belirlenmesiyle
                                                              ilgili şu etkinliği yapıyorlar;
                      Genotip çeşidi   Fenotip çeşidi
                                                                 ● Esra elindeki pembe kartların her ikisinin üze-
                A)     aa, aa, Aa, Aa   a, a, A, A
                                                                rine X yazıp torbaya atıyor.
                B)     AA, AA, Aa, Aa   A, A, A, A               ● Halil elindeki mavi kartların birinin üzerine X,
                                                                diğerinin üzerine Y yazıp torbaya atıyor.
                C)     Aa, Aa, Aa, Aa   A, A, A, A
       EDİTÖR YAYINLARI
                                                                 ● Halil ve Esra aynı anda torbadan birer kart çeki-
                D)     Aa, AA, Aa ,aa   A, A, A, a              yorlar. Aldıkları kartların üzerindeki harfleri bir
                                                                araya getirip cinsiyeti söylüyorlar.
           Çözüm: Yeşil  meyve  rengi  baskın,  sarı  meyve  rengi  çe-    ● Her kart çekiminde Esra pembe, Halil mavi kartı
           kinik karakterdir. (Genotip canlının sahip olduğu genlerin   çekmektedir.
           toplamıdır. AA, Aa, aa gibi. Fenotip ise canlının dış görü-
           nüşüdür. A, a gibi)                                Buna göre;
                                                              I.  Kartlar her çekildiğinde cinsiyetin dişi olma ihti-
                  AA: Saf Yeşil         Aa: Melez Yeşil         mali daha fazladır.
                                                              II.  Cinsiyetin erkek ya da dişi olması Halil’in çektiği
                             AA            Aa
                                                                kartlara bağlıdır.
                                                              III. Kartlar her çekildiğinde cinsiyetin erkek veya

                 Genotip:  AA   Aa     AA     Aa                dişi olma olasılığı birbirine eşittir.
                                                              yukarıdaki ifadelerden hangilerine ulaşılabilir?
                 Fenotip:  A     A      A     A
                                                              A) Yalnız I         B) I ve II
                                                              C) II ve III        D) I, II ve III

            4
                                  X                       Çözüm:   Kartlar  çekildiğinde  cinsiyetin  kız  ya  da  erkek
                                                          olma olasılığı eşit yani %50’dir. (I yanlış, III doğru). Cinsiye-
                                                          ti belirleyen kromozomlar erkekten gelir (Halil’den). Erkek-
               Tohum şekli bakımından heterozigot iki bezel-  ten X krozomu gelirse cinsiyet dişi, Y kromozomu gelirse
               yenin çaprazlanması sonucu % kaç oranında   cinsiyet erkek olur.(II doğru)
               düzgün tohumlu bezelye oluşur?
               A) 0      B) 25       C) 75      D) 100

           Çözüm: Düzgün tohumlu olma geni buruşuk tohumlu olma
           genine baskındır. Heterozigot düzgün tohumlu iki bezelye-
           ni genotipi Dd şeklindedir. Bezelyelerin çaprazlanması so-
           nucu oluşacak genotipler aşağıda verilmiştir:
                    Melez düzgün   Melez düzgün            6  Aşağıdaki çaprazlamaların hangisinde melez
                      tohumlu     tohumlu                     döl oluşma ihtimali diğerlerinden daha fazla-
                        Dd          Dd                        dır?
                                         D: Düzgün tohumlu
                        D  d  X    D  d  d: Buruşuk tohumlu   A) MM x MM          B) Kk x Kk
                                                              C) SS x ss          D) aa x aa

                                                          Çözüm:      S   S   X   s   s
           Genotip:  DD    Dd    Dd      dd

                                                                 Ss       Ss     Ss       Ss
           Fenotip:  Düzgün Tohumlu  Buruşuk Tohumlu
                         %75            %25                               % 100 melez

                                                       53
                                                       53
   48   49   50   51   52   53   54   55   56   57   58