Page 118 - 7'DEN LGS'YE TÜRKÇE HAZIRLIK İLK ADIM - EDİTÖR YAYINLARI
P. 118

8. SINIF KONULARINA GİRİŞ                                                NOKTALAMA İŞARETLERİ


                                KISA ÇİZGİ (-)                Örnek: Orta Çağ’ın önemli isimlerindendi.
                      y Satır sonuna sığmayan sözcükler bölünür-    y Kısaltmalara ve sayılara getirilen ekleri
                     ken satır sonuna konur.                    ayırmak için konur.
                   Örnek: Ortaklarla Eskişehir’e gittik, üniver-  Örnek:   » 2022’de LGS’ye gireceğim.
                   siteleri gezdik.                                        EĞİK ÇİZGİ ( / )
                      y Ara söz ve cümleleri ayırmak için kullanılır.
                   Örnek: Oğlunu - Efe’sini - çok özlemiş.       y Dizeler yan yana yazıldığında aralarına konur.
                      y Dil bilgisinde kök ve ekleri ayırmak için   Örnek:   » Sevgileri yarınlara bıraktınız / Çe-
                                                                       kingen, tutuk, saygılı.
                     kullanılır.
       EDİTÖR YAYINLARI
                   Örnek:  » Sez - gi - ler     » O - kul - dan    y Adres  yazarken  apartman  numarası  ile

                                                                daire numarası arasına ve semt ile şehir
                      y Sözcükler ve sayılar arasında “-den ... e, ve,   arasına konur.
                     ile, arasında” anlamını vermek için kullanılır.  Örnek: Altay Sokağı No.: 21/6
                   Örnek: Beşiktaş - Fenerbahçe maçı başlıyor.
                                                                 y Tarihlerin yazılışında gün, ay ve yılı göste-
                      y Sıfırdan  küçük  değerleri  göstermek  için   ren sayıları birbirinden ayırmak için konur.
                     kullanılır.                              Örnek: 18/11/1969
                 KAZANIM / KONU ÖZETİ  Örnek:  » 10 - 6 = 4    » 23 - 12 = 11  Örnek: -a /-e, -an /-en, -lık /-lik
                   Örnek: Sıcaklık -3 °C olmuş.
                                                                 y Dil bilgisinde eklerin farklı biçimlerini gös-
                      y Matematikte çıkarma işareti olarak kullanılır.
                                                                termek için kullanılır.

                             TIRNAK İŞARETİ (“ ”)
                                                                           YAY AYRAÇ ( )
                      y Başka bir kişiden veya yazıdan değiştiril-
                                                                 y Cümlenin yapısıyla doğrudan ilgisi olma-
                     meden aktarılan sözler tırnak içine alınır.
                                                                yan açıklamalar için kullanılır.
                   Örnek: “Yakalayın onu!” diye bağırdı.      Örnek: O adam (adını söylemeyeyim) geldi.
                      y Özel olarak belirtilmek istenen sözler tır-    y Alıntıların yapıldığı eser ve yazar adı yay
                     nak içine alınır.                          ayraca alınır.
                   Örnek: Uzaklık belirtmek için “ta” kullanılır.  Örnek:
                      y Kitap adları ve başlıkları tırnak içinde yazılır.  (Sait Faik Abasıyanık, Semaver)
                   Örnek: Necip Fazıl’ın “Sakarya”sını ezberledim.    y Yabancı sözcüklerin okunuşu yay ayraca alınır.

                     UZUN ÇİZGİ (KONUŞMA ÇİZGİSİ) (—)         Örnek: Rousseau (Rusa) önemli bir sanatçıdır.
                      y Yazıda  satır  başına  alınan  konuşmaları  y Sözcüğün eş anlamlısı yay ayraç içinde verilir.

                     göstermek için kullanılır.               Örnek: Teşbih (benzetme) sanatı kullanılmış.
                   Örnek: Frankfurt’a gelene şunlar sorulur:
                          — Eski şehri gezdin mi?                       KÖŞELİ AYRAÇ ( [ ] )
                          — Rothschild’in evine gittin mi?       y Ayraç içinde ayraç kullanılması gereken
                              KESME İŞARETİ (’)                 durumlarda yay ayraçtan önce kullanılır.
                      y Özel isimlere getirilen iyelik durum ve bil-  Örnek:  Bozkırını  Tezenesi  [  Neşet  Ertaş
                     dirme ekleri kesme işaretiyle ayrılır.   (1938-2012)  ] müzisyen bir babanın oğludur.

              1  Enes için 14.07.2020 tarihi neden önemli?   2  Hangi seçenekteki yay ayraçlara diğerlerinden
                 Bu cümledeki noktaların yerine hangi nokta-    farklı bir noktalama işareti konulmalıdır?
                 lama işareti getirilirse yazım yanlışı olmaz?   A)  Mehmet Akif’in ( )1873-1936( ) en güzel şiiridir.
                                                                 B)  Anne – ( )Ekmeği bıraktı.( ) Gel çocuğum!
                 A) İki nokta         B) Kısa çizgi
                                                                 C)  Tiyatronun adı ( )Çok Güldürü( )dür.
                 C) Eğik çizgi        D) Virgül
                                                                 D)  Eğri cetvelden doğru çizgi çıkmaz. ( )Hz. Ali( )
              Çözüm: Gün,  ay,  yıl  bildiren  sayıların  arasına  nokta   Çözüm: A, B ve D seçeneklerindeki ayraçlara yay ayraç,
              veya eğik çizgi getirilir.                     C seçeneğindeki ayraçlara tırnak işareti konulmalıdır.

                                                          1188
                                                          11
   113   114   115   116   117   118   119   120   121   122   123